Bedtijd

dossier Als ouder vraag je je wel eens af om hoe laat je kind nu eigenlijk best naar bed gaat. Belangrijk om te weten is dat de slaapbehoefte van elk kind verschilt.

Er zijn dus geen vaste regels. Wel zijn er een aantal tips die kunnen helpen om je kind uitgerust de dag te laten beginnen.

Hoeveel slaap heeft een kind nodig?

Over het algemeen hebben jonge kinderen meer slaap nodig dan oudere kinderen. Gemiddeld genomen slapen kinderen van verschillende leeftijden ongeveer zo lang:

Maar hoeveel slaap een kind precies nodig heeft en om hoe laat het best onder de wol kruipt, hangt af van kind tot kind. Het best stem je de bedtijd af op wat jouw kind nodig heeft. Door goed te kijken naar je kind, kan je eventuele signalen van vermoeidheid opvangen. Als je merkt dat je kind veel geeuwt, prikkelbaar of rusteloos is, moeite heeft om nieuwe dingen te leren of net erg actief is, dan kan het zijn dat het onvoldoende slaapt. Word je kind energiek wakker, dan is het waarschijnlijk uitgerust. Stuur je kind dan niet vroeger naar bed, want dat kan leiden tot moeilijker inslapen.

Pubers worden later moe

Veranderingen in de hersenen zorgen ervoor dat kinderen met stijgende leeftijd steeds later op de dag moe worden. Het slaaphormoon melatonine wordt bij een puber later op de avond afgescheiden dan bij een jong kind. Pubers zullen dus pas later slaperig worden, en hebben bijgevolg de nood om later op te staan. Is het dan OK als je kind pas laat in bed ligt, als het kan uitslapen de volgende ochtend? Ja, zolang dat niet te vaak gebeurt. Het lichaam kan gemakkelijk een tekort aan slaap inhalen door uit te slapen. Maar als we een paar nachten achter elkaar te weinig rust hebben gehad, dan stapelt het slaapgebrek zich op. Uitslapen helpt dan niet meer. Wat beter werkt, is vroeger naar bed gaan. Voor onze hersenen is immers voornamelijk de diepe slaap belangrijk is, en die komt vooral voor in het eerste deel van de nacht.

Bedtijdritueel

De meeste kinderen houden van routine. Het maakt de complexe omgeving duidelijker en meer voorspelbaar. Een vast tijdstip om te gaan slapen is dus een goed idee. Een ‘bedritueel’ geeft aan dat de dag voorbij is en kan bovendien een fijn moment zijn waarbij ouder en kind nog een kwartiertje tijd maken voor elkaar. Maak er een gewoonte van om elke dag in dezelfde volgorde een aantal herkenbare stappen of handelingen uit te voeren. Zo’n ritueel verschilt van gezin tot gezin, er bestaan geen vaste regels. Zo kan je bijvoorbeeld je kind eerst vragen zijn/haar tanden te poetsen en nadien samen nog even een tekening maken, (voor)lezen of een babbeltje doen.

Waar op letten?

Zorg ervoor dat je kind rustig en ontspannen in bed kan kruipen. Tv-kijken, opwindende computerspelletjes spelen of laat eten zijn niet bevorderlijk voor een goede nachtrust. Het werkt doorgaans goed om je kind op voorhand te zeggen dat het tijd wordt om te gaan slapen. Zo kan het zijn/haar activiteit afronden. Een tweede tip is om je zelf aan het afgesproken uur te houden en vastberaden te zeggen dat het nu bedtijd is.
Vergeet ook je eigen slaap niet: om goed voor je kind te kunnen zorgen, mag je als ouder niet te vermoeid zijn. Schrik er dan ook niet voor terug om je kind bijvoorbeeld eens bij de grootouders of bij vrienden te laten slapen, zodat je zelf een nachtje rust hebt.