dossier
Veel studenten onderschatten het belang van een evenwichtige voeding. Men heeft vaak geen tijd of geen zin om te eten. Toch kan voeding een duidelijk effect uitoefenen op het concentratievermogen. Zowel te veel als te weinig eten of onevenwichtig eten heeft een negatief effect op de 'blokcapaciteit. We kunnen ons eveneens de vraag stellen of het slikken van vitamine- en mineraalsupplementen wel zin heeft.
Lees ook: Test je kennis van het geheugen
Voldoende eten is één van de basisvoorwaarden om zich te kunnen concentreren. Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat diëters erg slecht scoren op intelligentietests (reactievermogen, aandacht, mentale verwerking en geheugen) in vergelijking met 'normale eters'. Lijners haalden dezelfde score op de intelligentietests als een persoon die twee glazen alcohol had gedronken. Wanneer de groepen werden omgekeerd zag men weer hetzelfde fenomeen: diegenen die op dat moment aan het lijnen waren scoorden beduidend slechter op de intelligentieproeven. De povere mentale prestaties zouden volgens de onderzoekers te wijten zijn aan stress ten gevolge van het regime. Door constant te denken aan eten en diëten hebben lijners nl. minder 'capaciteit' om mentale opdrachten te vervullen.
Wanneer echter een schaarse voeding, uit gezondheidsoverwegingen, werd genomen, had dit geen effect op het mentale prestatievermogen.
Wie dus aan de blok begint zet best alle dieetplannen in de kast en tracht zich te concentreren op de examenstof. Een voortdurende bezorgdheid over een paar kilo te veel kan immers een mentale belasting veroorzaken waardoor men minder geconcentreerd kan studeren. Een evenwichtige en niet te overladen voeding die voldoet aan de volgende basisprincipes kan bovendien helpen ter ondersteuning van de examenperiode.
• eet niet te veel maar ook niet te weinig
• neem 3 lichte maaltijden per dag immers een zware maaltijd met een overladen maag remt de concentratie af
• vermijd het gebruik van grote hoeveelheden suiker (frisdrank, snoepgoed, koekjes,...). Te veel suiker in de voeding kan immers pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel veroorzaken. Een laag bloedsuikergehalte doet zich voor wanneer men niet voldoende regelmatig eet of juist wanneer men te grote hoeveelheden suiker inneemt. Uiteraard is een laag bloedsuikergehalte nefast voor het concentratievermogen want bloedsuiker is dé energiebron voor de hersenen.
• voorzie regelmatig lekkere en lichte tussendoortjes bvb. fruit, een kop melk, yoghurt, .... Deze zorgen er voor dat je bloedsuiker op peil blijft.
• vermijd een te vette voeding. Vetten verteren traag en bezorgen je een loom gevoel
• zoek je energie in grove graanproducten (volkorenbrood, havermout, muesli,...), groenten, fruit en melkproducten
• eet niet tussen je boeken, zoek een andere ruimte op om te eten. Zo kom je in contact met andere mensen en kan je je gedachten eens op iets anders zetten. Beschouw je maaltijd als een ontspanningsmoment en neem er voldoende tijd voor.
• eet 's avond niet te veel en niet te laat omdat dit tot een slechte en onrustige slaap kan leiden zodat men zich ook de volgende dag niet goed kan concentreren.
• vitamine-en mineraalpreparaten zijn overbodig wanneer je evenwichtig eet.
• Alcohol wordt best gemeden tijdens het blokken omdat het je concentratievermogen duidelijk aantast. Een glaasje bier of wijn voor het slapengaan kan echter wel helpen om je te ontspannen.
• Cafeïne, o.a. in koffie en coladranken, zorgt voor een verhoogde waakzaamheid en het uitstellen van de slaap. Vandaar dat koffie vaak misbruikt wordt tijdens de blok. Tracht echter het koffiegebruik te beperken tot een aantal koppen koffie per dag en stop 's avonds met het drinken van koffie. Een goede slaap is immers ook essentieel om zich goed te kunnen concentreren.
Lees ook: Eten tijdens de examens: Hersenvoeding
Een tekort aan voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen of spoorelementen kan zich uiten in vermoeidheid of concentratiestoornissen. De inname van supplementen aan vitamines-en/of mineralen in de examenperiode kunnen deze tekorten opheffen en hebben wel degelijk een effect op het vermoeidheidsgevoel. Een positief effect wordt slechts enkel en alleen gezien als er voordien reeds een tekort aan deze stoffen bestond. Of deze producten ook een effect hebben op het intellectueel functioneren is echter nog zeer de vraag.
In Westerse landen zou bij een gedeelte van de kinderen, door een onevenwichtige voeding, of door lijngedrag, een tekort aan micro-nutriënten kunnen bestaan en daardoor het intellect beïnvloeden. Zo vond men in Engeland dat tienermeisjes in een bepaalde populatie, gemiddeld te weinig ijzer, calcium, vit B2 en vit B6 innamen. In theorie zouden deze kinderen baat hebben bij het nemen van supplementen. Toch is het eerder aan te raden om tekorten weg te werken door middel van een evenwichtige voeding. Supplementen zijn slechts een tijdelijk hulpmiddel, maar veranderen in wezen niets aan de oorzaken van de tekorten: een onaangepaste voeding. Bovendien komen de kinderen van wie de voeding onevenwichtig is het vaakst uit families die zich geen supplementen kunnen veroorloven.
alles over vitamines
In de Westerse landen wordt vermoeidheid het vaakst veroorzaakt door een tekort aan ijzer. Wanneer ijzer wordt ingenomen om aan het tekort te verhelpen, dan moet de dosis voldoende hoog en voldoende lang genomen worden om de ijzervoorraad aan te vullen.
Anderzijds mag de dosis ijzer die gegeven wordt niet te hoog zijn omdat ijzer de opname van koper en zink stoort.
IJzer speelt ook een rol in het intellectuele presteren. Uit onderzoek in ontwikkelingslanden blijkt dat kinderen met een ijzertekort zich niet ten volle kunnen ontwikkelen. Er wordt duidelijk lager gescoord op tests die mentale en motorische vaardigheden opmeten. Wanneer ijzersupplementen worden toegediend verbeteren de scores. Hoe ijzer het intellect beïnvloedt is nog niet gekend. Men weet wel dat ijzer aanwezig is in verschillende zones in de hersenen en dat neurotransmittors ijzer nodig hebben om te kunnen functioneren.
Jodiumtekort kan leiden tot geringe schildklierinsufficiëntie die moeheid kan uitlokken. Regelmatig zeevis, garnalen en spinazie op het menu zetten zorgen voor voldoende jodium en vermijden het ontstaan van tekorten.
Zink wordt in hoge concentraties gevonden in de hypocampus, een gedeelte van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het leren en memoriseren. Een zinkdeficiënte voeding veroorzaakt duidelijk stoornissen in het korte termijngeheugen. Bovendien speelt zink een rol in aanmaak van immunoglobulines en de verdediging tegen virussen en bacteriën.
Lees ook: Wat zijn de symptomen en gevolgen van een ijzertekort?
Lees ook: Jodium - Belgen eten te weinig jodium
Lees ook: Aanbevelingen voor mineralen en sporenelementen
Het is geweten dat vitaminetekorten eveneens een invloed kunnen hebben op het psychisch functioneren. Zo werd aangetoond dat een vitamine B-tekort aanleiding geeft tot traagheid van handelen en persoonlijkheidsveranderingen. Er is tevens een verminderd concentratievermogen, gestoorde inprenting, verminderde eetlust, prikkelbaarheid en depressie waar te nemen.
Vit C tekort geeft dan weer aanleiding tot vermoeidheid en slechtere reactietijden.
Vitamine -en mineraaltekorten kunnen wel degelijk het intellectuele prestatievermogen verminderen. Wanneer men echter zorgt voor een evenwichtig en regelmatig voedingspatroon is het nemen van preparaten verloren geld.
 |
 |
