Voedingssupplementen verkorten leven

nieuws Mensen die voedingssupplementen slikken met vitamine A, bètacaroteen en vitamine E, leven gemiddeld korter dan wie ze niet slikt. Voor vitamine C is geen negatief effect gevonden, selenium werkt misschien positief. Dat blijkt uit een overzichtsanalyse van The Cochrane Collaboration, een gerespecteerde Britse organisatie die geregeld samenvattende studies publiceert over betwiste kwesties in de medische praktijk.
Van antioxidantia wordt aangenomen dat ze agressieve, oxiderende stoffen in het lichaam onschadelijk maken en zo kanker en hart- en vaatziekten voorkomen. Naar schatting tien tot twintig procent van de Europese en Amerikaanse volwassenen slikt pilletjes met antioxidantia. Maar een overzichtsanalyse van 67 eerdere studies met in totaal bijna een kwart miljoen proefpersonen, zowel gezonde als zieke, heeft geen overtuigend bewijs voor een levensverlengend effect gevonden.
'We hebben geen bewijs dat het preventieve gebruik van supplementen met antioxidantia ondersteunt', besluiten de onderzoekers. Al is het niet uitgesloten dat antioxidantia nuttig zijn voor mensen met specifieke ziekten of met een gebrek aan bepaalde vitaminen - dat is in de overzichtsstudie niet onderzocht. Ook het effect van natuurlijke antioxidantia in groeten en fruit valt buiten het bereik van deze studie, die alleen supplementen onderzocht.
Verschillende eerdere studies suggereren dat een overvloedige consumptie van groenten en fruit bescherming biedt tegen chronische ziekten. Dat heilzame effect is misschien al te gemakkelijk toegeschreven aan de antioxidantia, want men weet niet zeker welke stoffen in groenten en fruit zo gezond zijn. De antioxidantia sprongen het meest in het oog, wat veel mensen heeft aangespoord om supplementen te slikken.
'Misschien spelen de antioxidantia een dubbele rol, als een tweesnijdend zwaard', opperen de onderzoeker Goran Bjelakovic en zijn collega's. 'Een overmaat antioxidantia heeft misschien een negatief effect op sommige lichaamsprocessen.' Veel supplementen bevatten immers een hogere dosis dan normaal voorkomt in het dieet en soms zelfs meer dan de aangeraden dagelijkse hoeveelheid. De effecten die de onderzoekers vaststelden op de sterfte, hingen in veel gevallen samen met de dosis.
Mogelijk zijn sommige 'agressieve' oxiderende stoffen in het lichaam nuttig voor de afweer tegen ziekten en bij de opruiming van andere schadelijke stoffen en is het dus niet wenselijk dat ze allemaal door antioxidantia geneutraliseerd worden.
Of misschien hebben antioxidantia andere effecten die schadelijk zijn. Het is ook mogelijk dat een combinatie van antioxidantia een andere werking heeft dan elk apart.
De wetenschappers vrezen dat hun bevindingen over een toegenomen sterfte door sommige antioxidantia nog te rooskleurig zijn, want eerdere studies die schadelijke effecten vaststelden, zijn in veel gevallen wellicht niet gepubliceerd en zijn dus niet opgenomen in het overzichtsonderzoek. Meer onderzoek is nodig, ook over mogelijke gunstige effecten van vitamine C en selenium, menen de onderzoekers. Ze pleiten ook voor meer onafhankelijk toezicht op de gezondheidsclaims die gebruikt worden bij de promotie van de supplementen. De supplementen zouden net als geneesmiddelen onderworpen moeten worden aan strenge tests om eventuele schadelijke effecten bloot te leggen.

Lees ook: Gezondheidsbeweringen van voedingsmiddelen