Een stressvolle omgeving laat sporen na in het DNA

nieuws Hevige stress vroeg in het leven verhoogt de kans op een psychiatrische stoornis op volwassen leeftijd. Dat blijkt uit promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht.

Een belangrijk biologisch mechanisme dat de DNA-activiteit kan beïnvloeden zijn moleculaire veranderingen rondom het DNA, ook wel DNA-methylatie genoemd. Dezelfde omgevingsinvloeden die DNA methylatie veranderen, verhogen ook het risico op psychiatrische aandoeningen. Daarom onderzoekt dit proefschrift hoe de omgeving sporen nalaat in het DNA, en wat hiervan de consequenties zijn voor psychiatrische stoornissen.

Uit het onderzoek blijkt dat een stressvolle omgeving DNA methylatie beïnvloedt. Jeugdtrauma zorgt ervoor dat je op volwassen leeftijd anders reageert op stress. In een stressvolle situatie is de afgifte van het stresshormoon cortisol lager in mensen met meer jeugdtrauma. Deze lagere cortisol afgifte hangt samen met DNA methylatie van het KITLG gen.
Eerder onderzoek naar de invloed van hongersnood tijdens de zwangerschap toonde aan dat dit het risico op schizofrenie verhoogt. In deze studie hebben schizofrenie patiënten die blootgesteld waren aan de hongersnood hogere methylatie niveaus in een ander klein gebied op het DNA.

Deze onderzoeksresultaten helpen beter te begrijpen hoe psychiatrische ziektebeelden ontstaan. Wellicht zijn schadelijke gevolgen van dit soort traumatische ervaringen te verminderen of zelfs te voorkomen.
Ook zijn er aanwijzingen dat medicijnen die vaak aan psychiatrische patiënten worden voorgeschreven invloed hebben op DNA methylatie. Daarom is het belangrijk om in kaart te brengen hoe de verschillende omgevingsinvloeden met elkaar en DNA methylatie samenhangen.