Gerelateerde artikels
Soorten hoorapparaten en hun werking
In dit artikel
Soorten hoorapparaten en hun werking
dossier
Hoorapparaten zijn kleine apparaten die geluid versterken, zodat je beter kunt horen en gesprekken gemakkelijker kunt volgen. Ze herstellen het gehoor niet volledig, maar kunnen het dagelijks leven sterk verbeteren. Verschillende types en digitale functies maken het mogelijk het toestel af te stemmen op jouw gehoor en situatie.
Lees ook: Gehoorverlies: soorten, symptomen en behandeling
Werking en functie van een hoorapparaat
Een hoorapparaat is een klein elektronisch apparaatje dat je achter of in je oor draagt om geluiden beter te kunnen horen. Het versterkt geluiden, zodat je gemakkelijker kunt communiceren met anderen. Een hoorapparaat herstelt je natuurlijke gehoor niet, maar als je vaak moeite hebt om gesprekken te volgen of mensen moet vragen iets te herhalen, kan het een groot verschil maken.
Veel vormen van gehoorverlies zijn niet te verhelpen met geneesmiddelen of een operatie. Bij een perceptief gehoorverlies (schade aan het binnenoor of de gehoorzenuw) kan een hoorapparaat vaak goed helpen. Bij een geleidingsverlies, waarbij het probleem in het buiten- of middenoor zit, is een medische of chirurgische behandeling meestal de oplossing. Een hoorapparaat helpt in dat geval minder, tenzij de onderliggende oorzaak niet kan worden verholpen.
Er bestaan verschillende types hoortoestellen. Elk type heeft zijn eigen voordelen op het vlak van draagcomfort, discretie en prestaties. Welke frequenties (hoge, midden- of lage tonen) versterkt worden, wordt niet bepaald door het type toestel, maar door de persoonlijke afstelling die de audioloog maakt op basis van jouw gehoorverlies.
Digitale hoorapparaten vervangen analoge hoortoestellen
Moderne hoortoestellen bieden veel extra functies. Zo kunnen ze bijvoorbeeld plotselinge harde geluiden automatisch dempen, achtergrondgeluiden onderdrukken om spraak beter verstaanbaar te maken, en zich aanpassen aan verschillende luistersituaties zoals drukke ruimtes of rustige omgevingen. Veel toestellen zijn bovendien koppelbaar aan je smartphone en te regelen via een app, zodat je een hooroplossing krijgt die volledig is afgestemd op je gehoor en leefstijl.
Vroeger waren de meeste hoortoestellen analoog, maar tegenwoordig worden alleen nog digitale toestellen gebruikt. Deze versterken niet alleen geluid, maar bewerken het ook en passen zich aan aan de omgeving. Alle moderne hoortoestellen zijn programmeerbaar, zodat ze fijner kunnen worden afgestemd voor een prettiger geluid en beter geluiden kunnen onderscheiden.
Veel toestellen hebben extra technische snufjes: ze kunnen lawaai of plotselinge geluiden dempen, ongewenste geluiden zoals wind filteren, galm in grote ruimtes verminderen, ‘fluiten’ voorkomen en spraak beter herkenbaar maken met ruisonderdrukking. Directionele microfoons nemen vooral geluiden op uit de richting waarin je kijkt, en sommige toestellen hebben een luisterspoel voor gebruik met ringleidingen.
Welk hoorapparaat past bij jou?
Wanneer je een hoorapparaat koopt, is het belangrijk dat je je goed laat informeren door de audicien over de verschillende types en dat je ze uitgebreid test. Duurder betekent niet automatisch beter, het hangt vooral af van jouw gehoorverlies en de situaties waarin je je meestal bevindt. Ben je sociaal actief en vaak in gezelschap, dan heb je meer aan een geavanceerd toestel. Gebruik je het vooral om tv te kijken, dan volstaat een basismodel.
Na een duidelijke uitleg over de mogelijkheden draag je het hoortoestel eerst minstens 28 dagen op proef. Zo kun je wennen en ontdekken wat het toestel voor jou doet. Tijdens regelmatige afspraken in het hoorcentrum kan het toestel verder worden afgesteld. Als je tevreden bent over het resultaat, kun je het definitief aanschaffen.
Lees ook: Presbyacusis: wat is ouderdomsslechthorendheid?
Soorten hoorapparaten
Afhankelijk van je gehoorprobleem kun je kiezen voor een toestel in het oor, achter het oor of een intra-kanaaltoestel dat bijna volledig in de gehoorgang zit.
© Getty Images / Hoorapparaat voor achter je oor
Achter-het-oor-toestel (AHO)
Dit toestel draag je achter je oor. Het geluid gaat via een dun slangetje en een oorstukje naar je oor. Er zijn AHO’s met en zonder open aanpassing. De open varianten zijn kleiner, lichter en het oorstukje voel je nauwelijks. Bovendien blijft je gehoorgang open en goed geventileerd, wat zorgt voor meer comfort en minder kans op irritatie.
In-het-oor-toestel (IHO)
Dit compacte toestel wordt in je oorschelp of gehoorgang geplaatst. Een CIC (Completely-in-Channel) zit zelfs bijna helemaal in de gehoorgang. Het voordeel van IHO’s is dat de luidspreker zich op een natuurlijke plek bevindt, vlak bij je trommelvlies. Omdat er weinig ruimte is voor techniek, zijn de prestaties soms iets beperkter. IHO’s zijn ook gevoeliger voor oorsmeer, vocht en stof, en omdat ze de gehoorgang afsluiten, kunnen ze soms eczeem of een oorontsteking veroorzaken. Ze zijn vaak duurder dan grotere toestellen.CIC’s verbeteren vooral een licht tot matig gehoorverlies en hebben door hun kleine formaat meestal geen ruimte voor een luisterspoel voor een ringleiding.
© Getty Images / Een CIC-hoorapparaat
Hoorbril met beengeleiding
Deze bril ziet eruit zoals een normale bril, maar brengt geluid over via trillingen op het bot achter je oor. Hij is vooral geschikt voor mensen met een geleidingsgehoorverlies.
|
Wil je je hoortoestel gebruiken in combinatie met je smartphone, dan heb je een hoortoestel met bluetoothverbinding of aparte audio-ingang nodig. Deze toestellen kunnen via draadloze accessoires ook connecteren met toestellen zoals radio, TV of je computer. |
Implanteerbare hoortoestellen
Er zijn drie soorten implanteerbare hoortoestellen: het cochleair implantaat (CI), de botverankerde hoortoestellen en het volledig implanteerbaar hoortoestel.
Cochleair implantaat (CI)
Een cochleair implantaat (CI) wordt toegepast bij zwaar slechthorenden en doven. Het implantaat bestaat uit een elektrode (een zeer dunne draad) die operatief wordt ingebracht in het slakkenhuis. De elektrode wordt gekoppeld aan een spraakprocessor (het uitwendige gedeelte). Omdat een CI met minder frequenties werkt dan het natuurlijke gehoor of een hoortoestel, is het waarnemen van geluid met een CI totaal anders. Iemand die een CI krijgt, moet daarom door een langdurig oefen- en revalidatieproces opnieuw ‘leren luisteren’ en het CI-geluid leren interpreteren.
Lees ook: Terugbetaling cochleair implantaat
© Getty Images
Botverankerde hoortoestellen (BAHA)
Een botverankerd hoortoestel wordt toegepast bij geleidingsslechthorendheid en bij mensen die geen oorstukjes kunnen dragen. Een botverankerd hoortoestel brengt het geluid over via trillingen. Het implantaat is een trilblokje dat operatief in de schedel wordt vastgezet. De microfoon en versterker brengen het blokje en daarmee het bot in trilling. Hierdoor komt het slakkenhuis in trilling en wordt het geluid doorgegeven.
Volledig implanteerbaar hoortoestel
Een volledig implanteerbaar hoortoestel wordt operatief ingebracht. Met zo’n type hoortoestel kan je douchen, zwemmen en sporten, en heb je geen last van bijvoorbeeld windgeruis. Via een afstandsbediening zet je het hoortoestel aan en uit, en stel je het in. Na ongeveer vijf jaar moet de batterij worden vervangen via een poliklinische ingreep. Eventueel kan dan ook nieuwe software worden ingebracht. Volledig implanteerbare hoortoestellen zijn geschikt voor diverse vormen van gehoorverlies.
Hoorapparaat in één of twee oren?
Heb je aan beide oren gehoorverlies, dan draag je het best een toestel in elk oor. Twee hoorapparaten helpen je beter om geluidsbronnen te lokaliseren, zorgen voor een aangenamere geluidskwaliteit, meer volume en verbeteren het verstaan van gesprekken, vooral in een rumoerige omgeving. Je hersenen hebben namelijk informatie uit beide oren nodig om geluiden goed van elkaar te kunnen onderscheiden.
Met twee toestellen heb je bovendien minder versterking nodig, waardoor achtergrondgeluiden minder storend zijn. Als je maar aan één kant hoort, verliezen je hersenen na verloop van tijd deels het vermogen om geluidssignalen van het slechtere oor te verwerken. Dit gebeurt vooral wanneer je een slechthorend oor te lang zonder hoorapparaat laat of te lang wacht met het dragen van een hoorsysteem.
Lees ook: Hoorapparaten: wacht er niet te lang mee als u minder goed hoort
Bronnen:
auteur:
Lotte Poté,
gezondheidsjournalist
