Je kinderen goed opvoeden, hoe doe je dat?

dossier Je kinderen een degelijke opvoeding geven: het lijkt iets vanzelfsprekends, maar vaak is het een hele uitdaging ...
Hoe zorg je ervoor dat die kleine ‘temperamentjes’ uitgroeien tot verstandige volwassenen, tot evenwichtige mensen die de wereld aankunnen en positief in het leven staan? Hoe schaaf je de ruwe kantjes weg zodat je kind weet wat mag en niet mag, zodat het zelfverzekerd de wereld tegemoet kan gaan zonder arrogant te zijn? Hoe leer je je kind om zorgzaam te zijn en een goed mens te worden op wie je trots kunt zijn?
Dr. Erin Clabough, een Amerikaanse neurobiologe die zich vooral focust op alternatieve methoden om de creativiteit en de empathie bij kinderen te stimuleren, heeft er een duidelijke visie over.
Opvoeden is een extra large takenpakket. Een kind is een godsgeschenk, maar meteen ook een enorme verantwoordelijkheid. Je legt de lat maar beter hoog van meet af aan. Je zal er later blij om zijn dat je je kinderen zo goed hebt opgevoed. En je 'volwassen kinderen' zullen dat evenzeer zijn!

Los het niet op in zijn/haar plaats

123-kind-denkt-wisk-studeren-04-16.jpg
Bepaalde kinderen zijn vrij hulpeloos en dat heeft niets met intelligentie te maken: ze weten niet hoe ze hun jas moeten dichtritsen, zien het niet zitten om hun kamer op te ruimen, aarzelen om het goed maken met een vriendje ...
Als jij als ouder niet ter hulp komt, zijn ze verplicht om het zelf te proberen op te lossen. Laat je kinderen dus eerst proberen om het zelf op te lossen. Lukt het echt niet, dan mag jij ze uit de nood helpen.

Geef zelf het goede voorbeeld

Als je wilt dat je kind respect heeft voor zijn medemens, de dieren en het milieu, dan zal je dat in de eerste plaats zelf ook moeten hebben. Zoals bijvoorbeeld de wachtrij in de supermarkt respecteren of hoffelijk zijn in het verkeer. Afval altijd in een vuilnisbak gooien en niet achterlaten in het bos of op het strand ... Je kind observeert je gedrag, altijd. Wat jij belangrijk vindt, zullen je kinderen ook belangrijk vinden. Waaraan jij waarde hecht, daaraan hechten ook je kinderen waarde: een goed rapport, een vriendje helpen dat het moeilijk heeft ... Met andere woorden: het is belangrijk om meteen de juiste accenten te leggen.

Laat je kind niet altijd winnen

f123-h-kind-ouder-hand-04-20.jpg
Het is verleidelijk om je kind gelukkig te maken door het in een spel te laten winnen. Zelf geniet je dan van dat lachende gezichtje en die uitbundigheid bij de zege. Maar het is je taak om je kind voor te bereiden op de realiteit en het echte leven en daar zal het ook niet altijd winnen. Zorg ervoor dat je kind vertrouwd raakt met beide ervaringen, zowel die van het winnen als die van het verliezen.

Ga een conflictsituatie niet uit de weg

123-meisje-huilen-roepen-opvoed-04-16.jpg
Een rimpelloos leven zonder conflicten, dat is helaas een utopie. Daarom is het belangrijk dat een kind op die obstakels wordt voorbereid. Op de juiste manier met een conflict kunnen omgaan zonder je leven even ‘on hold’ te moeten zetten of totaal overhoop te gooien, is trouwens een van de belangrijkste kenmerken van een evenwichtig persoon.

Maar je kunt natuurlijk ook niet verwachten dat je kind automatisch alle complexe sociale situaties aankan wanneer het thuis zijn warme cocon verlaat. Op school bijvoorbeeld hebben kinderen het vaak moeilijk om een conflict op de goede manier aan te pakken. Als ouder kan je daarbij helpen door de dag samen met je kind te overlopen en stil te staan bij allerlei moeilijke of pijnlijke voorvallen.

Leer je kind wachten

Leer je kind dat het niet altijd mag praten wanneer het daar zin in heeft. Het mag een conversatie niet onderbreken. Als er iemand aan het spreken is, moet het wachten om te reageren tot de zin af is en er ruimte komt voor een reactie.
Zo leert je kind dat zijn/haar eigen mening zeker belangrijk is, maar ook die van de ander. Het zorgt ervoor dat je kind zichzelf niet gaat overschatten en toch een gezonde dosis zelfvertrouwen heeft.

Je kind mag zich vervelen

123-kind-psych-angst-vervelen-04-16.jpg
Een kind goed opvoeden is niet hetzelfde als een kind voortdurend entertainen. En als ouder heb je al zeker die taak niet. Bepaalde kinderen (en volwassenen) zijn gefascineerd door de wereld rondom zich en hebben heel veel te doen. Anderen hebben daar meer moeite mee en moeten het aanleren om zich bezig te houden en interesses te ontwikkelen.

‘Niets om handen hebben’ is ook niet zo erg, het geeft je de tijd om na te denken en een aantal dingen in vraag te stellen. Verveling kan finaal zelfs leiden tot een meer creatieve manier van denken.

Laat verschillende denkpistes zien

Verwende kinderen kennen maar één goede manier om iets te doen, en dat is HUN manier! Leer je kinderen om open te staan voor andere denkpistes, om andere manieren van handelen te overwegen. Toon ze dat er verschillende waardevolle pistes zijn om iets te doen, bijvoorbeeld door een probleem op een creatieve manier op te lossen of door ze vertrouwd te maken met andere culturele tradities.

Leer je kind om anderen te waarderen

Leg de nadruk op de gelijkenissen tussen mensen in plaats van je te focussen op de in het oog springende tekortkomingen. Of probeer een vervelend gedrag van iemand uit te leggen zodat je kinderen gaan nadenken over de redenen waarom die persoon zo handelt. Bijvoorbeeld: de kassierster is tergend traag, maar misschien is dat omdat ze onvoldoende geslapen heeft ... Op die manier zal je kind meer empathie aan de dag leggen, beter in staat zijn om conflicten op te lossen en vriendelijk reageren in een moeilijke situatie.

Leer je kind om taken en verantwoordelijkheid te delen

123-jongen-spelen-auto-opvoed-04-16.jpg
Het is een goed idee om kinderen vanaf een bepaalde leeftijd ook een taak in het huishouden te geven. Dat is een gedeelde verantwoordelijkheid en ze moeten leren dat zij daarin ook een rol hebben. En dat hoeft niet per se georganiseerd te verlopen of in een vast patroon te worden gegoten. Het loont vaak meer als je je kind wijst op een bepaald klusje waarbij het kan helpen, m.a.w. het hoeft niet altijd over dezelfde taken te gaan.

Leer je kind delen en ‘dienstgericht’ zijn

Kinderen die delen met anderen of iets doen voor een ander, leren dat geven ‘loont’, zeker als hun gift of inbreng een verschil maakt. Dat is essentieel voor de persoonlijkheidsontwikkeling van een kind. Leer je kind dat iedereen op zijn manier een verschil kan maken: door oud speelgoed en kleren te helpen inzamelen, door de speelplaats te helpen opruimen ...

Zorg voor voldoende quality time

De Amerikaans arts Dr. Leonard Sax wijst erop dat het zeer belangrijk is dat een kind ‘het gezin’ als een ‘prioriteit’ ervaart. (Thuis)werkende ouders worden vaak geconfronteerd met het probleem dat ze weinig tijd hebben voor hun kinderen, maar eigenlijk hechten kinderen daar ook niet altijd veel belang aan omdat ze liever met hun vriendjes spelen. Tijdens deze pandemie laten de omstandigheden dat helaas niet toe.
Als - in normale omstandigheden - het hele gezin al eens samen thuis zit, is iedereen vaak geïsoleerd met zijn eigen ding bezig: de televisie, de iphone, de ipad ... Toch is het belangrijk om als gezin voldoende tijd ‘fysiek’ samen door te brengen in dezelfde ruimte. In gezinnen waar het gezinsgevoel of het samen zijn een prioriteit is, zijn kinderen gemiddeld minder angstig en staan ze blijer in het leven. Ruimte maken voor echte family time, het is een grote uitdaging, zeker in dit social media-tijdperk.

Deze huisregels helpen je alvast op weg:
- Laat je kind zijn huiswerk maken aan de eettafel (of ergens anders in de omgeving van de andere gezinsleden) in plaats van in zijn kamer. Het zorgt voor meer afleiding maar de positieve gevolgen van deze beslissing overwegen ruimschoots.
- Geen ‘schermen’ (ipad, iphone…) aan de eettafel. Daar moet er ruimte zijn om met elkaar te praten.
- Geen oordoppen in de auto. Spreek met elkaar, luister naar elkaar terwijl je aan het rijden bent.

auteur: Hilde Deweer, lifestylejournalist
Laatst bijgewerkt: november 2020

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram