Pneumokokkenvaccin voor ouderen: beperkte bescherming

nieuws Het pneumokokkenvaccin dat in België wordt aanbevolen voor mensen van 60 jaar en ouder, kan wel levensbedreigende invasieve pneumokokkeninfecties met bacteriemie en sepsis (bloedvergiftiging) voorkomen, maar beschermt niet tegen pneumonie (longontsteking), zo blijkt uit een recent Amerikaans onderzoek bij meer dan 47.000 bejaarden.
Elk jaar maken invasieve pneumokokkeninfecties in België zo’n 1500 doden, voornamelijk onder de vorm van longontstekingen die gepaard gaan met bacteriemie en sepsis (bloedvergiftiging). Dit komt vooral voor bij ouderen (60-plussers) en mensen met chronische aandoeningen zoals diabetes, levercirrose, hart- nier- en leverinsufficiëntie… Omdat een septicemie ten gevolge van een invasieve bacteriële infectie nauwelijks kan worden behandeld, moet men proberen de infectie zelf te voorkomen. Aangezien het onmogelijk is een pneumokokkenbesmetting van de mond-keelholte (die voorafgaat aan de longinfectie) te voorkomen, is vaccinatie hier de enige oplossing.
Daarnaast merken we een stijging van de pneumokokkenresistentie tegen de meest gebruikte antibiotica.
Het in België gebruikte pneumokokkenvaccin beschermt tegen 23 stammen van de pneumokokkenbacterie en dekt ongeveer 95% van de in België bestaande bacteriestammen.
In het Amerikaanse onderzoek werden 1.428 mensen gevonden die in een ziekenhuis werden opgenomen met pneumonie, 3.061 hadden een pneumonie waarvoor geen opname in het ziekenhuis vereist was en 61 mensen hadden een bacteriemie of septicemie. Het risico op bacteriemie of sepsis lag 44% lager bij diegenen die gevaccineerd waren, maar er bleek geen verschil bestaan in het optreden van pneumonie.
De onderzoekers besluiten hieruit dat het vaccin weliswaar niet beschermt tegen longontsteking, maar dat het toch zinvol is om bejaarden te vaccineren omdat het levensbedreigende invasieve infecties kan voorkomen.
In België raadt de Hoge Gezondheidsraad aan om volgende personen te vaccineren met dit vaccin:
• alle volwassenen van 60 jaar of ouder
• mensen boven 45 jaar met een chronische ziekte die een verhoogd risico lopen op een ernstige pneumokokkeninfectie (hart- en longziekten, diabebetes, alcoholisme, levercirrose en nierinsufficiëntie)
• mensen waarvan de milt is weggenomen
• mensen met verminderde immuniteit (HIV-patiënten, kanker) of die behandeld worden met immuunonderdrukkende geneesmiddelen.
Ook wordt het vaccin aanbevolen aan mensen die in een bejaardentehuis of een verzorgingsinstelling voor chronisch zieken werken, patiënten boven 45 jaar die in een ziekenhuis worden opgenomen voor een medische aandoening.
Het vaccin moet om de vijf jaar worden toegediend, wat meestal gebeurt samen met toediening van het griepvaccin.