Cyberpesten: wat kan je eraan doen?

dossier

Onder cyberpesten verstaan we alle vormen van pesterijen waarvoor internet, gsm of de computer gebruikt worden om slachtoffers lastig te vallen, te bedreigen, te beledigen,...  Dat kan op veel manieren: elkaars paswoord stelen en zo iemands account binnendringen om deze voor de gebruiker te blokkeren of in naam van de gebruiker beledigende berichten rond te sturen, inbreken in de computer en persoonlijke info stelen, pesten via Whatsapp of Snapchat,…

Lees ook: Omgaan met pesten

Onderzoek over cyberpesten

  • Een op de tien leerlingen uit de derde graad van het secundair onderwijs is al ooit slachtoffer geweest van cyberpesten met foto's, 9,2 procent was ooit dader. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Hasselt. Van 7,3 procent van de slachtoffers werden onbewerkte foto's verspreid, van 4,3 procent bewerkte foto’s.
  • Uit een onderzoek van de KU Leuven bij jongeren tussen 15 en 19 jaar blijkt dat meer dan 22 procent van de jongeren aan cyberpesten doet, 12 procent was al slachtoffer.
  • Uit onderzoek aan de universiteit van Amsterdam blijkt dat de meerderheid van de jongeren die gepest worden weten door wie zij op internet werden gepest (85%). Digitaal pesten vindt over het algemeen plaats tijdens de chat met bekenden (MSN, 64%) en op sociale netwerk sites (54%). Een minderheid wordt gepest binnen platforms waarbij communicatie met vreemden centraal staat (bijv. online games 20%, chat met vreemden 7%, en forums 6%).

De vijf meest gebruikte vormen van cyberpesten

  1.  Te kijk zetten. Je deelt bijvoorbeeld een pikante foto op Snapchat. Je gaat ervan uit dat de foto automatisch verdwijnt na een korte periode, maar iemand neemt een screenshot en deelt de foto met de hele klas.
  2. Uitsluiten. De klas zet een WhatsApp groep op voor idereen, behalve voor jou.
  3. Beledigen. In een berichtje of als reactie op een post typen leerlingen soms dingen die ze niet luidop durven te zeggen.
  4. Iemands socialemedia-account hacken en het paswoord veranderen, zodat die persoon niet meer kan inloggen. Soms gaan cyberpesters nog verder. Leerlingen die inloggen op het account van een klasgenoot, kunnen hem belachelijk maken. Ze posten foute grappen, versturen gemene berichtjes of wijzigen de profielfoto.
  5. Opzettelijk een virus doorsturen.

Lees ook: Sexting: onschuldig of niet?

Cyberpesten voorkomen

  • Geef nooit vertrouwelijke informatie zoals je paswoord, adres of telefoonnummer aan iemand anders. Geef je GSM-nummer alleen aan diegenen die je echt vertrouwt en publiceer je nummer niet op internet. Antwoord nooit op tekstberichtjes van mensen die je niet kent.
  • Denk drie keer na voor je een foto via het net verzendt. Eenmaal verstuurd kan de foto veranderd worden en/of in de hele wereld beginnen circuleren zonder dat je hem zelf ooit nog kan verwijderen van het net.
  • Zet nooit zomaar je webcam aan. Degene aan de andere kant kan zonder dat je het weet foto's en filmpjes van je maken en daarna op het internet zetten.
  • Open of download geen mails of attachments van mensen die je niet kent. Reageer nooit op spam.
  • Accepteer niet om het even wie in je contactenlijst op sociale media.
  • Geef nooit het e-mailadres van iemand anders door. Je weet nooit wat die persoon ermee zal doen.
  • Blijf altijd beleefd en stuur zelf geen berichten die kwetsend kunnen zijn. Wat jij grappig vindt, komt bij anderen niet altijd als een grap over en kan erg kwetsen. Doe op het internet nooit wat je in het echte leven niet zou doen.
  • Zet nooit informatie over anderen op je eigen website of blog.
  • Plaats of verspreid nooit foto’s, video’s enz. zonder het akkoord van de gefotografeerde personen
  • Zorg er als ouder voor dat je weet waar je kind mee bezig is. Probeer een sfeer te creëren waarin je kind met problemen naar je toe komt.

Lees ook: Buikpijn bij kinderen: een fysieke of psychische oorzaak?

Slachtoffer van cyberpesten

  • Het belangrijkste is dat je niet blijft zitten met je probleem. Vertel het aan iemand die jevertrouwt. Voor kinderen is dat het best een volwassene zoals je ouders of een leerkracht.
  • Vat scheldpartijen nooit te persoonlijk op. Het is zeker niet jouw fout.
  • Reageer nooit op pestmails of -berichten. Vaak is de pret er voor de pestkop dan snel af. Als je via chat gepest wordt, ga er dan niet op in maar zet gewoon het scherm uit en haal er een volwassene bij.
  • Hou de pestberichtjes goed bij. Zeker als de berichtjes grimmig of bedreigend worden, met bijvoorbeeld doodsbedreigingen of als er ernstige seksuele toespelingen in staan. Je hebt dan bewijsmiddelen tegen de verzender bij een eventuele klacht bij de politie.
  • Wees als ouder attent op signalen die je kind kan vertonen.
  • Als je kind gepest wordt, moet je hem of haar serieus nemen, maar ook leren relativeren. Soms zijn de pestmails niet specifiek voor hem of haar bedoeld en is het het beste ze te negeren.
  • Ongewenste e-mail(s) kan je blokkeren of weigeren. Blokkeer ook mensen die jou of je kind lastigvallen op sociale media.
  • Maak een ander account op sociale media en een tweede e-mailadres aan.
  • Als je kind gepest wordt, breng dan de school op de hoogte. Praat erover op school en met andere ouders.
  • In ernstige gevallen, kan de politie ingeschakeld worden. Neem ‘bewijsmateriaal' mee. Bewaar daarom pestmails en -smsjes, chatconversaties, printscreens,...

Voor problemen zoals online gepest worden of naaktfoto’s die circuleren, kan je in België terecht bij de CyberSquad van Child Focus, een beweging voor jongeren door jongeren. Iedereen helpt er elkaar. Je kan er terecht via: https://childfocus.be/nl-be/Online-veiligheid/Jongeren Je kan Child Focus ook altijd bellen via het gratis 116 000-nummer dat 24/7 bereikbaar is.

Hou rekening met het effect van cyberpesten op het zelfwaardegevoel of het schuldgevoel van je kind. Hoe groter dit effect, hoe meer tijd er nodig zal zijn voor gesprek en begeleiding.

Lees ook: Steeds meer jongeren in psychiatrie na uitlekken naaktfoto’s

Wat als mijn kind een pestkop is?

  • Maak duidelijk dat je dat pestgedrag niet accepteert. Eis van je kind dat hij onmiddellijk ophoudt met zijn pestgedrag.
  • Praat met je kind en vraag hem waarom hij dit doet. Cyberpesten is erger dan gewoon plagen.
  • Straf niet meteen, maar wijs je kind wel op zijn verantwoordelijkheden en probeer hem bewust te maken van de gevolgen van zijn daden.

Bronnen:
https://www.mediawijs.be
https://www.klasse.be

auteur: Sara Claessens, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: februari 2024

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram