Luieruitslag: hoe voorkomen en behandelen?

nieuws

Bijna alle baby’s hebben wel eens luieruitslag, ook luiereczeem of luierdermatitis genoemd: een rode uitslag en een geïrriteerde en soms kapotte huid met blaasjes op de plekken waar de luier zit (binnenkant dijen, billen, geslachtsdelen). Vaak blijven de liezen en de bilplooi gespaard.
Luieruitslag is niet gevaarlijk, maar het kan erg vervelend en pijnlijk zijn en je baby kan veel huilen. Vooral als kapotte plekjes weer met urine of ontlasting in contact komen, doet het pijn.

Hoe ontstaat luieruitslag?

Luieruitslag of -eczeem ontstaat door een combinatie van warmte, vochtopeenhoping, te langdurig contact met ontlasting en urine en vervolgens wrijving. Bovendien zitten in urine en ontlasting stoffen die de huid kunnen irriteren. Het wrijven van de luier langs de billen maakt dit nog erger. Als een baby lang een vieze luier omheeft, wordt de kans op irritatie groter. Vooral diarree kan een baby erge luieruitslag bezorgen.
Of katoenen luiers de kans op luieruitslag vergroten, omdat ze het vocht langer bij de huid houden dan wegwerpluiers, is nooit echt aangetoond.
Kinderen die flesvoeding krijgen, zouden iets meer kans op luierdermatitis hebben. Het volksgeloof dat tandjes krijgen luieruitslag kan veroorzaken, heeft geen wetenschappelijke basis.
Een schimmelinfectie van de huid, zoals Candida albicans, of minder vaak, een bacteriële infectie zoals impetigo, kan ook luieruitslag veroorzaken. Een dergelijke uitslag beslaat het hele luiergebied, inclusief de huidplooien. Als de luieruitslag langer dan 1 week duurt, is de kans op een schimmelinfectie groter. Een candida infectie is te herkennen aan de schilferende randjes van de rode plekken en de kleine rode vlekjes met een schilferend randje net buiten de grote rode plekken. Soms kan een candida infectie ook met kleine witte puistjes gepaard gaan.

Hoe kan je luieruitslag voorkomen?

• Het is niet echt duidelijk welk type luier het best beschermt tegen luierdermatitis. Een wegwerpluier met superabsorberende gel lijkt wel beter te zijn dan wasbare luiers ter preventie van luierdermatitis. Een luier (zowel wegwerp als wasbare) met ademende buitenwand lijkt alleszins beter te zijn dan een afsluitende buitenlaag. En een luier met geïmpregneerde binnenkant is beter dan een gewone binnenkant.
• Indien je katoenen luiers gebruikt, dan kan je deze het beste bij het wassen naspoelen met water waaraan azijn is toegevoegd (1-2 eetlepels); op deze wijze worden zeepresten verwijderd uit de luier.
• Als bij katoenen luiers de luieruitslag steeds terugkeert, kan het aan het wasmiddel liggen. Gebruik een wasmiddel zonder parfum en met zo min mogelijk andere stoffen die allergie of irritatie kunnen opwekken, en zet de wasmachine op kookwas en extra spoelwater.
• Verschoon de luiers regelmatig: zeker na elke maaltijd en wanneer je kindje geplast of stoelgang gemaakt heeft. Verander bij pasgeborenen de luier elk uur, bij oudere zuigelingen om de 3 à 4 uur.
• Maak de billen schoon met een washandje met lauw water en laat ze goed drogen. Vermijd hard wrijven. Stoelgang kan je het best verwijderen met een milde zeep. Er wordt aangeraden maximaal tweemaal per dag zeep te gebruiken.
• Gebruik geen geparfumeerde schoonmaakdoekjes, die kunnen extra irritatie geven. Niet-geparfumeerde, alcoholvrije vochtige doekjes kunnen wel worden gebruikt wanneer geen water en zeep voorhanden zijn, maar ze worden niet aanbevolen voor herhaaldelijk dagelijks gebruik.
• Breng eventueel een beschermende crème of babyolie aan na de reiniging. Dit kan gewone pure vaseline zijn, of zinkoxide, of een speciale 'babybillen crème' van een van de bekende merken. Zo bescherm je de huid tegen de schadelijke inwerking van urine, ontlasting en irriterende stoffen. Gebruik echter geen uierzalf omdat die de huid kan irriteren.
• Gebruik liever geen talkpoeder. Het is niet bewezen dat dit de natte huid beschermt. Bovendien kan poeder samenkoeken in aanwezigheid van vocht waardoor een voedingsbodem van micro-organismen ontstaat.
• Laat je baby na het verschonen een tijdje met blote billen liggen zodat het vocht goed kan opdrogen.

Wat kan je doen bij luieruitslag?

• Alle hoger opgesomde preventieve maatregelen kan je ook toepassen bij een beginnende luieruitslag. Met deze maatregelen zal de uitslag meestal snel verdwijnen.
• Als dit na enkele dagen niet helpt of als je denkt dat er een infectie is bijgekomen, is het raadzaam naar de huisarts te gaan. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een schimmel- of een bacteriële infectie.
• Bij een bacteriële infectie kan je arts een antibacterieel middel (antibiotica) en bij een schimmelinfectie een schimmeldodende crème (zoals miconazol) voorschrijven. In ernstige gevallen van luieruitslag kan het nodig zijn tijdelijk een lichte hormoonzalf (corticosteroïd crème) te gebruiken. Gebruik deze middelen liever niet op eigen houtje, maar overleg vooraf met je huisarts of pediater.
• Als het desondanks blijft duren, moet de baby verder onderzocht worden op de aanwezigheid van onderliggende aandoeningen (psoriasis, atopische dermatitis, een contactallergie...).