Gerelateerde artikels
- dossierMenopauze: opvliegers in de overgang
- videoHoe werkt ons autonome zenuwstelsel?
- dossierDe noodpil of morning-afterpil
- boeken/interviewsPodcast: gewoontes creëren en veranderen
Gelukshormoon: wat is de rol van dopamine in ons lichaam?
In dit artikel
Gelukshormoon: wat is de rol van dopamine in ons lichaam?
dossier
Dopamine is een neurotransmitter: een stof in onze hersenen die zenuwen met elkaar laat communiceren. Dopamine vervult veel verschillende functies in het lichaam. Het meest gekend is zijn rol in het belonen van gedrag, waardoor we genot ervaren. Daarom noemt men dopamine ook wel het ‘gelukshormoon’.
Lees ook: Hoe meet je hoe gelukkig je bent?
Wat doet dopamine?
© Getty Images
Dopamine is belangrijk voor veel lichaamsfuncties. Als neurotransmitter is dopamine betrokken bij bepaalde lichaamsprocessen zoals beweging, geheugen, aandacht, leren, motivatie en stemming.
Naast zijn rol als chemische boodschapper in de hersenen, werkt dopamine ook als hormoon. Het speelt namelijk een rol in de vecht-of-vluchtreactie die we automatisch stellen bij stressvolle situaties.
Dopamine zorgt er verder ook voor dat je bloedvaten ontspannen of vernauwen, dat natrium en urine uit het lichaam worden afgevoerd, dat de insulineproductie in de alvleesklier daalt en dat de activiteit van lymfocyten verlaagt.
Lees ook: Stress: symptomen en gevolgen voor de gezondheid
Dopamine en het geluksgevoel
Dopamine maakt deel uit van ons ‘beloningssysteem’. Dat zorgt ervoor dat we beloond worden als we dingen doen die nodig zijn om te overleven. We maken dus niet de hele tijd dopamine aan, maar enkel bij specifieke activiteiten zoals eten, drinken, sporten, verliefd zijn en seks hebben. Dopamine brengt een geluksgevoel met zich mee. Daardoor willen we het gedrag dat beloond wordt, telkens herhalen.
Dopamine speelt ook een rol bij verslaving. Bij personen die verslavende stoffen innemen, zoals drugs, wordt het effect van dopamine sterker gemaakt, waardoor hun beloningssysteem uit balans geraakt. Het gevoel van euforie dat de drug hen geeft, is veel sterker dan het natuurlijke geluksgevoel. De hersenen zullen zich daaraan aanpassen en minder gevoelig worden voor dopamine. Daardoor is er steeds meer dopamine nodig in de vorm van drugs.
Lees ook: Hoe herken je een verslavingsgevoelige persoonlijkheid?
Hoe herken je een dopaminetekort?
Een dopaminetekort kan je herkennen aan bepaalde symptomen:
- Vermoeidheid
- Onrust
- Geheugenproblemen
- Concentratiestoornissen
- Slaapproblemen
- Somber gevoel, dingen negatief zien
- Drang naar zoet eten en drinken
- Moeilijk vooruit kunnen denken, ongemotiveerd zijn
- Emoties niet goed onder controle hebben
- Trillend oog of trillende handen
- Minder zin in seks, moeilijk een orgasme kunnen krijgen
- Gewrichtspijn
Lees ook: Wat zijn hormonen en wat doen ze?
Hoe kan je dopamine stimuleren?
Met enkele eenvoudige tips kan je je eigen dopamineproductie op een natuurlijke manier verhogen:
- Eet voeding die rijk is aan magnesium en tyrosine. Deze stoffen functioneren als bouwstenen voor de dopamineproductie. Voeding met veel eiwitten en laag in koolhydraten zou ook de dopamineproductie bevorderen. Voorbeelden van dopamineverhogende voedingsmiddelen zijn: kip, zeevruchten, avocado's, appels, bananen, chocolade, groene thee, havermout, sinaasappels, noten, zaden, peulvruchten, tomaten en groene bladgroenten.
- Doe ontspannende activiteiten zoals meditatie, yoga, massage, wandelen in de natuur of een boek lezen.
- Beweeg voldoende. Door dagelijks te bewegen zal de calciumwaarde in je bloed stijgen. Calcium stimuleert op zijn beurt de productie en opname van dopamine in je hersenen.
Lees ook: Waarom is een wandeling in de natuur zo goed voor je gezondheid?
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
