Wat zijn de risico's van een te hoge bloeddruk?

dossier Hoge bloeddruk of hypertensie is geen ziekte, maar een langdurig verhoogd bloeddruk is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, vooral een beroerte (CVA) en een hartinfarct. Ook andere organen zoals de nieren en de ogen kunnen aangetast worden. Die complicaties ontwikkelen zich meestal over een periode van meerdere jaren.

Hoge bloeddruk geeft zelden klachten. Het is dus belangrijk dat u de bloeddruk bij elk doktersbezoek laat meten. Het gebeurt maar al te dikwijls dat hypertensie wordt ontdekt als een complicatie tot symptomen gaat leiden, maar dan is het al te laat om die complicaties te voorkomen. Daarom wordt hypertensie soms de 'stille doder' genoemd.

• Hypertensie wordt beschouwd als de tweede oorzaak van voortijdig overlijden in het Westen, na roken, en als de voornaamste oorzaak van sterfte door een hart- en vaatziekte. Cardiovasculaire aandoeningen zijn verantwoordelijk voor 45 procent van de sterfgevallen in België.
Hypertensie speelt mee bij de helft van alle hart- en vaatziekten.
• Het risico op complicaties is nagenoeg evenredig aan de bloeddruk: hoe hoger de bloeddruk, hoe groter het risico. Uit onderzoek blijkt dat het risico op complicaties al begint bij een bloeddruk van 115/75 mmHg en dat dit verdubbelt bij iedere stijging met 20/10 mmHg.
• Het risico op een hart- of vaataandoening hangt niet alleen af van de bloeddruk, maar ook van het feit of er andere risicofactoren meespelen, zoals diabetes, roken en een hoog cholesterol.
Bijvoorbeeld, een niet-roker van 58 jaar met een systolische druk van 155 mmHg en een cholesterolgehalte van 170 mg/dl, loopt 4 procent risico binnen de tien jaar te overlijden aan een hart- of vaataandoening. Bij dezelfde bloeddruk (155 mmHg) neemt bij deze man van 58 het risico nog eens toe met 17 procent als hij rookt en als zijn cholesterolgehalte 280 mg/dl is.
• Behandeling van hoge bloeddruk verlaagt de kans op sterfte met ongeveer 10 procent, op een hartziekte met ongeveer 15 procent, op CVA met ongeveer 30 procent.

1. Hartschade
Door de hoge bloeddruk kunnen beschadigingen aan de wanden van uw slagaders ontstaan. Hierdoor kunnen de slagaders verstopt raken. Daardoor moet uw hart steeds harder werken om het bloed rond te pompen, waardoor de hartwand kan verdikken. Dit veroorzaakt allerlei complicaties zoals pijn in de borst bij inspanning en hartbeklemming (angina pectoris), een hartaanval en hartfalen.
De kans op hartschade is ook afhankelijk van andere risicofactoren zoals roken, overgewicht, te hoog cholesterol, diabetes enzovoorts.

2. Een beroerte (CVA)
Een slagader die de hersenen voedt kan verstopt raken door een bloedklonter (hersentrombose) of hij kan barsten en een hersenbloeding veroorzaken. In beide gevallen spreekt men van een beroerte of CVA, wat kan leiden tot onder meer (blijvende) verlammingen, een coma of het overlijden.

3. Nierschade
Als de slagaders die de nieren voeden verstopt raken, ontstaat nierinsufficiëntie, waarvoor soms een behandeling met een kunstnier (dialyse) of een niertransplantatie noodzakelijk zal zijn. Daarom is het belangrijk dat uw nieren regelmatig onderzocht worden als u een hoge bloeddruk hebt.

4. Verstopping bloedvaten
De grote bloedvaten kunnen verstoppen waardoor men pijn krijgt bij het stappen (claudicatio intermittens of etalagebenen). Volledige afsluiting van een beenslagader kan leiden tot gangreen indien het niet tijdig behandeld wordt. Ze kunnen ook uitzetten, wat aanleiding kan geven tot levensgevaarlijke bloedingen.

5. Oogschade
Een hoge bloeddruk kan na verloop van tijd de bloedvaten in het oog beschadigen waardoor afwijkingen van het netvles kunnen ontstaan (netvliesretinopathie).