Wereld Gezondheidsdag-Kleine beten, grote gevolgen.

nieuws Kleine beten, grote gevolgen

De Wereld Gezondheidsdag staat dit jaar in het teken van ziekten die worden overgebracht door muggen, teken en andere insecten, zoals de ziekte van Lyme, malaria, dengue, chikungunya, gele koorts, leishmaniasis enzovoorts.

DENGUE (knokkelkoorts)

Elk jaar worden zo’n 50 Belgische toeristen in tropische en subtropische gebieden besmet met Dengue of knokkelkoorts. Dat is een virusinfectie die wordt overgedragen via muggen van de soort Aedes (Aedes Aegypti). Het is de meest voorkomende tropische ziekte die wordt overgedragen door insecten. Ze kwam vroeger sporadisch voor, maar verspreidt zich de laatste jaren in snel tempo en komt steeds meer voor bij reizigers.
De ziekte komt voor in de noordelijke helft van Zuid-Amerika (o.m. Argentinië en Bolivië), de Caraïben en Midden-Amerika (o.m. Dominicaanse Republiek en Suriname), Zuid-Oost-Azië (onder meer Singapore, de Filipijnen, Thailand, Vietnam, Indonesië en Maleisië), de eilanden in de Stille Zuidzee, India en Pakistan en Afrika (o.m. Zuid-Afrika). De ziekte is momenteel in volle expansie in vele tropische en subtropische gebieden. Recent waren er ernstige epidemies in Brazilië (o.m. in Rio), Argentinië, Bolivia en Australië (noord Queensland). Ook zijn er gevallen gemeld in Mexico en Zuid-Texas. Sinds 2012 is de ziekte ook opgedoken op het Portugese eiland Madeira. Ongeveer 30% van de Europese toeristen met Dengue liepen de ziekte op in Thailand (o.m. in Phuket).

Wat is Dengue?
Dengue is de meest voorkomende tropische infectie die door muggen wordt verspreid. In tegenstelling tot malaria komt de ziekte evengoed voor in de steden als op het platteland. De mug komt veel voor in dichtbevolkte en drukbezochte gebieden. Ze broedt in ‘waterreservoirs’ als oude autobanden, blikken, vaten, emmers, bloemvazen en stortbakken, die allemaal regelmatig worden aangetroffen in de huiselijke omgeving.

Klachten
In zijn typisch klassiek verloop wordt dengue gekenmerkt door een een ernstige, op griep lijkende ziekte die brutaal begint met
• plotse, hevige koorts (tot 41°C) die acht tot tien dagen (soms onderbroken door enkele koortsvrije uurtjes of dagen) kan duren;
• hevige hoofdpijn;
• hevige gewrichts- en spierpijnen (vandaar de naam knokkelkoorts), opvallend in de lenden en rond de ogen;
• misselijkheid en braken;
• uitslag die lijkt op mazelen (op de romp, die zich uitbreidt naar de armen, benen en het gezicht);
• soms een droge hoest;
• de hartslag is traag in verhouding tot de hoge koorts;
• soms bloedingen van het tandvlees of het darmkanaal.

Klassiek (maar niet steeds) verloopt de ziekte in twee fasen:
na 3-4 dagen koorts treedt een voorbijgaande verbetering op, rond de 5de-6de dag stijgt de koorts opnieuw. Op dat ogenblik kan er een rode vlekkerige huiduitslag verschijnen. Na enkele dagen verdwijnt de koorts weer, maar er kan een wekenlange periode van moeizaam herstel volgen, gekenmerkt door algemene zwakte, spier- en zenuwpijnen.
De eerste symptomen treden op 2 tot 15 dagen na de besmetting (gemiddeld 5 à 6 dagen). Door die korte periode, worden veel toeristen al ziek nog tijdens hun reis.

Is Dengue gevaarlijk?
In de meeste gevallen is dengue niet ernstig en gaat na een dag of zeven vanzelf over.
Vooral in Zuidoost-Azië en recentelijk ook in Latijns-Amerika komen in toenemende mate levensbedreigende vormen voor, met ernstige inwendige en uitwendige bloedingen (Hemorragische koorts), of met shocktoestand waarbij de bloeddruk onmeetbaar laag is geworden. Rond de 3de à 4de dag, op het ogenblik dat de koorts daalt en de zieke schijnbaar iets beter is, gaat de toestand snel achteruit, met het optreden van hevig braken en buikpijn. Iemand met dengue hemorragische koorts moet zo snel mogelijk in een ziekenhuis worden opgenomen. Zonder behandeling is er 10% kans op een dodelijke afloop; met de juiste behandeling bedraagt deze kans 1 tot 2%. Vooral voor kinderen zijn deze aandoeningen gevaarlijk en zij lopen het meeste risico eraan te overlijden.
De kans op zo’n complicaties is veel hoger als u eerder al eens dengue (van een ander type virus) gehad heeft. Er bestaan 4 verschillende soorten denguevirus.

Behandeling
Er bestaat geen specifieke behandeling, de aandoening geneest vanzelf. Volwassenen genezen meestal volledig, hoewel de herstelperiode weken tot maanden kan duren. Bij kinderen jonger dan tien jaar is medische behandeling noodzakelijk.

• Tegen de koorts en pijn kunt u paracetamol gebruiken.
• Omdat uw bloed bij knokkelkoorts dunner kan zijn, mag u geen bloedverdunnende pijnstillers gebruiken zoals bijvoorbeeld acetylsalicylzuur (aspirine), diclofenac, ibuprofen of naproxen.
• Tegen overgeven kunt u domperidon nemen.
• Zorg dat u voldoende drinkt. Om uitdroging tegen te gaan kunt u zakjes met ORS (Oral Rehydration Salt) oplossen in gekookt water dat is afgekoeld, en er steeds wat van drinken.

Raadpleeg een arts indien u in de eerste drie weken na een bezoek aan een risico-land last hebben van griepsymptomen, hevige hoofdpijn, pijn achter de ogen, spier- of gewrichtspijn en uitslag.


CHIKUNGUNYA

Chikungunya is een infectie die erg vergelijkbaar is met dengue en verspreid wordt door dezelfde mug (Aedes Aegypti en Aedes Albopictus, de Aziatische tijgermug)). Het chikungunya-virus komt voor in grote delen van Afrika, India en Zuidoost-Azië. In 2006 is een grote chikungunya-epidemie uitgebroken op verschillende eilanden van de Indische Oceaan (Seychellen, Mauritius, Réunion), en vervolgens ook op het Indische subcontinent. Sindsdien zijn er ook enkele kleine uitbraken geweest in Europa.
Sinds 2006 werden in België meer dan 50 gevallen van Chikungunya vastgesteld, hoofdzakelijk bij toeristen die terugkeerden uit Mauritius, Réunion, Sri Lanka, Madagascar en India.

Klachten
• Plotse hoge koorts, met griepachtige symptomen;
• hevige gewrichtspijnen in de ledematen (enkel, pols, vingers);
• zwellingen van de ledematen;
• huiduitslag;
• lichte bloedingen (tandvlees).

Is chikungunya gevaarlijk?
Meestal verloopt de aandoening goedaardig en treedt genezing op na ongeveer één week, maar bij een aantal personen kunnen de gewrichtspijnen weken of maanden aanhouden.
Bij jonge kinderen en pasgeborenen kan heel soms hersenvliesontsteking optreden.
Zeldzaam zijn een aantal mensen aan de ziekte overleden, vooral fragiele hoogbejaarden (zoals tijdens de jaarlijkse griepepidemie ook hoogbejaarde mensen sterven).

Behandeling
Voor chikungunya bestaat geen behandeling. Patiënten worden geholpen met pijnstillende medicatie en koortswerende middelen (paracetamol of non-steroïdale ontstekingsremmers, bv. Ibuprofen).

Bronnen
www.itg.be
www.zorg-en-gezondheid.be/Ziektes/Ziektelijst-A-Z/Chikungunya/
www.zorg-en-gezondheid.be/Ziektes/Ziektelijst-A-Z/Dengue-%28knokkelkoorts%29/
www.who.int/campaigns/world-health-day/2014/en/
www.ecdc.europa.eu/en/activities/diseaseprogrammes/emerging_and_vector_borne_diseases/Pages/index.aspx


Laatst bijgewerkt: juli 2022

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram