Longkanker: zoek snel hulp voor grotere kans op genezing

Bij longkanker is het van cruciaal belang om er vroeg bij te zijn. Toch heerst er veelal schaamte onder longkankerpatiënten vanuit de visie dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun ziekte, en zoeken ze vaak te laat hulp. Dat maakt longkanker een van de meest dodelijke kankers. Toch ligt roken niet altijd aan de basis. Bij 20 procent van de longkankerpatiënten is er een andere oorzaak, zoals luchtverontreiniging of erfelijke aanleg. Wel verhoogt roken je kans op longkanker, en op verschillende andere kankersoorten.

Meestal krijg je longkanker door te roken, maar dat is niet altijd zo. Ook wie nooit heeft gerookt, kan ermee te maken krijgen. De oorzaak is dan bijvoorbeeld erfelijke aanleg, luchtvervuiling, het inademen van radon, fijnstof of asbest. De combinatie van deze risicofactoren verhoogt je kans op longkanker nog meer.

Als je langdurig schadelijke stoffen inademt, verandert het genetisch materiaal van de cellen in de longen. Hierdoor wordt de celdeling verstoord en vormen zich kwaadaardige kankercellen. Deze kankercellen kunnen zich via de lymfeklieren en de bloedbaan naar andere delen van het lichaam verplaatsen. Zo ontstaan uitzaaiingen van longkanker.

Longkanker bestaat in meerdere vormen. De meest voorkomende vorm is het niet-kleincellig longcarcinoom (komt voor bij 80% van de patiënten). Het kleincellig longcarcinoom komt minder frequent voor, maar is agressiever.

Longkanker is een van de meest dodelijke kankersoorten, maar desondanks blijft hij vaak lang verborgen. 36 procent van de behandelde patiënten met niet-kleincellige longkanker in het vroegste stadium, stadium 1, overlijdt na vijf jaar. Dat percentage stijgt tot 54 procent als ze zich in stadium 2 bevinden, tot 78 procent bij stadium 3 en 95 procent overlijdt bij stadium 4 van de ziekte. Bij kleincellige longkanker is de overlijdenskans nog groter. 

Dat hoge sterftecijfer is te wijten aan het feit dat de meeste longkankers pas in een later stadium worden ontdekt. In een vroeg stadium heeft longkanker namelijk geen duidelijke symptomen en veel rokers wijten hun hoestgedrag aan het roken zelf. Bovendien schamen mensen zich en zoeken ze dus pas een dokter op als de kanker al is uitgezaaid. 

Ook als de diagnose is gesteld, hebben longkankerpatiënten een stigma te dragen. Aangezien roken de meest voorkomende oorzaak is van longkanker, gaan velen ervan uit – zelfs de patiënten zelf - dat de ziekte hun eigen schuld is. Hoewel antitabakscampagnes nodig zijn, zetten ze dat causaal verband tussen roken en longkanker duidelijk in de verf, waardoor mensen zich hier heel bewust van worden. Maar hoewel roken een ongezonde gewoonte is, verdienen alle patiënten kwalitatieve medische zorg, respect en medeleven.

De eerste symptomen zijn onopvallende, algemene klachten die men niet meteen detecteert als signalen van longkanker, zoals hoesten en vermoeidheid. Wordt de ziekte in een vroeg stadium ontdekt, dan is dat vaak per toeval, tijdens een onderzoek voor een andere aandoening bijvoorbeeld.

Deze symptomen kunnen wijzen op longkanker:

Eenmaal er longkanker is gediagnosticeerd, kan men overgaan tot behandeling. Hoe die behandeling eruit ziet, hangt af van verschillende factoren: van de locatie en grootte van de tumor, het type longkanker, eventuele genmutaties en de algemene conditie van de patiënt.

Vaak geeft men een combinatie van behandelingen: een operatie (chirurgie), een behandeling met medicijnen (chemotherapie, doelgerichte therapie, immuuntherapie) en bestraling (radiotherapie). Als de ziekte vroeg wordt ontdekt, is er kans op genezing. Bij 80 tot 85 procent van de longkankerpatiënten is er evenwel geen genezing mogelijk en probeert men de ziekte enkel onder controle te houden en klachten te verminderen.