Vetten | gezondheid.be

Vetten

dossier Wat zijn vetten precies? Men hoort tegenwoordig vaak over essentiële vetzuren,onverzadigde en verzadigde vetten enz.
Niet zo gemakkelijk en best wat moeilijk te verteren maar toch belangrijk...zoals de vetten zelf!

Soorten

Vetten zijn een geconcentreerde bron van energie.
1 gram vet levert het lichaam 9 kcal ( = 37 kJ).

Vetten zijn samengesteld uit glycerol en vetzuren. Vetzuren zijn een aaneenschakeling van koolstofatomen met aan de ene zijde van de koolstofketen een methylgroep (CH3) en aan de andere zijde een zuurgroep (COOH).

Indien het vetzuur een maximaal aantal waterstofatomen (H) bevat dan spreekt men van een verzadigd vetzuur.

Indien echter sommige van de waterstofatomen ontbreken en vervangen zijn door een dubbele binding dan spreekt men van een onverzadigd vetzuur.
In het geval slechts één dubbele binding aanwezig is spreekt men van een enkelvoudig of mono-onverzadigd vetzuur. Poly-onverzadigde vetzuren (ook gekend onder de term meervoudig onverzadigde vetzuren) bevatten meerdere dubbele bindingen.

Verzadigde en onverzadigde vetten

Het soort vet is afhankelijk van de types vetzuren waaruit de triglyceriden zijn opgebouwd. Alle vetten bevatten zowel verzadigde als onverzadigde vetzuren. Men spreekt van verzadigde en onverzadigde vetten in functie van het aandeel van verzadigde en onverzadigde vetzuren in het vet. Zo wordt boter geklasseerd als verzadigd vet omdat het meer verzadigde dan onverzadigde vetzuren bevat.
De meeste plantaardige oliën worden omschreven als onverzadigde vetten omdat ze rijk zijn aan enkelvoudig of meervoudig onverzadigde vetzuren.

Als ruwe richtlijn kan men stellen dat verzadigde vetten bij kamertemperatuur gestold (vast) zijn en hoofdzakelijk van dierlijke oorsprong zijn.

Plantaardige vetten zijn meestal onverzadigd en zijn vloeibaar bij kamertemperatuur.
Grote uitzonderingen op deze regel zijn palmolie en kokosolie die een hoog percentage verzadigde vetzuren bevatten.

Essentiële vetzuren

Essentiële vetzuren zijn vetzuren die niet (voldoende) door het lichaam kunnen aangemaakt worden en die via de voeding dienen opgenomen te worden.
omega-3-vetzuren (oa: a-linoleenzuur, eicosapentaeen (EPA) zuur en docosahexaeen zuur (DHA))en omega-6-vetzuren (linolzuur en arachidonzuur) zijn essentiële vetzuren.

omega-3-vetzuren kunnen gesynthetiseerd worden door chloroplasten in plankton en planten.
De voornaamste bronnen van omega-3-vetzuren zijn:

• vette vis
• groene groentes
• noten
• vlaszaad
• lijnzaad
• walnootolie
• sojabonen
• schelpdieren

Mensen kunnen EPA en DHA uit a-linolzuur vormen. Vooral EPA en DHA hebben een belangrijk effect op de menselijke gezondheid (bloeddruk, cholesterolgehalte, ontstekingsziektes).

De voordelen van vet

• Alle vet is nodig bij de verbranding van voedsel.
• Vet zorgt voor een verbeterde opname van vitamines A, D, E en K. Deze hebben namelijk vet nodig om op te lossen.
• Een bepaalde soort vet is noodzakelijk bij de instandhouding van het immuunsysteem.
• Vet helpt bij het voorkomen van hart en vaatziektes, en vet stimuleert het krijgen van hart en vaatziekten
• Alle vet is het perfecte opslagmedium voor energievoorraden; wanneer we een vergelijkbare hoeveelheid energie in koolhydraatvorm zouden opslaan, zouden we zesmaal in omvang toenemen.