Wat zeggen je lippen over je gezondheid?
In dit artikel
Wat zeggen je lippen over je gezondheid?
dossier
Je lippen kunnen veel vertellen over je algemene gezondheid. Veranderingen in kleur, textuur of zwelling kunnen wijzen op uitdroging, voedingsproblemen, allergieën, infecties of onderliggende medische aandoeningen.
Hoe zien gezonde lippen eruit?
Gezonde lippen voelen zacht en vochtig aan en hebben een egale, roze tot lichtrode kleur. Ze zijn vrij van scheurtjes, schilfers, zweren of vlekken en vertonen geen abnormale zwelling.
Lees ook: Zo krijg je verleidelijk zachte lippen
Droge lippen
Droge (soms pijnlijke) lippen kunnen worden veroorzaakt door koud weer, droge lucht of wind, schade door de zon, uitdroging, een lipblessure, allergieën, een tekort aan vitamines en mineralen, of door een koortslip, waarbij zich een klein, met vocht gevulde blaar vormt.
Lees ook: Kapotte of droge lippen: vermijd likken
Gebarsten of gescheurde lippen
Gebarsten lippen herken je aan losse velletjes, scheurtjes of pijnlijke plekjes die soms licht bloeden. Omdat lippen geen talgklieren hebben, drogen ze sneller uit dan de rest van de huid. Mogelijke oorzaken zijn droog of koud weer, lage luchtvochtigheid, overmatig liplikken, zon of wind, uitdroging of vitaminetekort, bepaalde medicijnen (retinoïden, lithium, chemotherapie). Soms is er sprake van cheilitis, een ernstiger vorm waarbij ook mondhoeken en lippen rood, gezwollen of gebarsten zijn. Dit kan samenhangen met infecties, Crohn, tandproblemen of overmatig speeksel.
Als je gebarsten lippen gepaard gaan met uitdroging of ondervoeding, zoals duizeligheid, droge mond, spierzwakte of andere symptomen, neem dan direct contact op met een arts.
Lees ook: Wat kan je doen aan een scheurmond of mondhoekkloofjes?
Blauwe lippen
Blauwe lippen kunnen ontstaan door een tekort aan zuurstof in het bloed, wat cyanose wordt genoemd. Dit is vaak zichtbaar op lippen, vingers en tenen. Bloed dat weinig zuurstof bevat, is donkerrood of paars, waardoor de huid blauwachtig lijkt. Mogelijke oorzaken zijn onder andere: verstikking, longziekten (zoals astma of longontsteking), hartfalen, shock, bloedstolsels in de longen, bloedvergiftiging, vergiftiging door toxines of extreme kou.
Bel direct 112 of zoek medische hulp als blauwe lippen niet verbeteren of gepaard gaan met ademnood, pijn op de borst of duizeligheid.
Lees ook: Kapotte of droge lippen: vermijd likken
Witte of bleke lippen
Bleke of witte lippen gaan vaak samen met een bleek gezicht, bleke oogleden of nagels. Dit kan wijzen op bloedarmoede door een tekort aan rode bloedcellen. Oorzaken zijn bijvoorbeeld een ijzerarm dieet, een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur, of bloedverlies, bijvoorbeeld via het maag-darmkanaal.
Soms ligt de oorzaak elders. Zo kan spruw (een schimmelinfectie in de mond) witte plekken geven op tong, wangen en de binnenkant van de lippen. Ook een lage bloedsuiker, slechte doorbloeding, chronische ziekten, bevriezing of bepaalde medicijnen kunnen leiden tot witte of bleke lippen.
Lees ook: Spruw: een wit beslag op de tong
Lees ook: Zo krijg je rode lippen op natuurlijke wijze
Zwarte lippen
Zwarte of donkergekleurde lippen kunnen ontstaan door roken, trauma of brandwonden, of door bepaalde ziekten zoals de ziekte van Addison, waarbij de huid en lippen donkerder kleuren.
Lees ook: Ziekte van Addison: oorzaak, symptomen en behandeling
Gevlekte lippen
Vlekken op de lippen kunnen variëren van onschuldige zonnevlekken tot tekenen van een medische aandoening. Mogelijke oorzaken zijn: zonnevlekken, bepaalde medicijnen, hemochromatose (ijzerstapeling), goedaardige syndromen zoals Laugier-Hunziker of Peutz-Jeghers, en soms lipkanker. Nieuwe, snelgroeiende, onregelmatig gekleurde vlekken of zweren die niet genezen, moeten altijd door een arts worden bekeken.
Gezwollen lippen
Gezwollen lippen ontstaan door een ophoping van vocht of ontsteking onder de huid van de lippen. Dit varieert van een milde zwelling tot ernstige reacties die medische hulp vereisen.
Veelvoorkomende oorzaken zijn:
- Allergieën: Voedsel, medicijnen, insectenbeten of omgevingsallergenen kunnen een allergische reactie veroorzaken, waardoor de lippen zwellen. In ernstige gevallen kan dit leiden tot anafylaxie, een levensbedreigende reactie met ademhalingsproblemen, lage bloeddruk en zwelling van tong en keel.
- Angio-oedeem: Dit is een diepe, tijdelijke zwelling van de huid die vaak de lippen of ogen aantast. Het ontstaat door allergieën, medicijnen of erfelijke factoren. Symptomen zijn jeuk, pijn en soms huiduitslag.
- Verwondingen: Snijwonden, beten, brandwonden of stomp trauma aan het gezicht kunnen zwelling van de lippen veroorzaken, vaak met blauwe plekken of bloedingen.
- Cheilitis glandularis: Een zeldzame ontsteking van de lippen, meestal bij mannen, vaak geassocieerd met zonlicht, wonden aan de lip of roken. Het kan gepaard gaan met pijnlijke lippen en kleine openingen die speeksel afscheiden.
- Melkersson-Rosenthal syndroom (MRS): Een zeldzame, vaak erfelijke aandoening die ontsteking van de lippen veroorzaakt. Soms ontstaan ook een gespleten tong of gezichtsverlamming.
- Cheilitis granulomatosa: Ook een zeldzame ontsteking die lobbige zwelling van de lippen veroorzaakt. Het wordt vaak als een subtype van MRS beschouwd.
Wanneer moet ik me zorgen maken over mijn lippen?
Je moet medische hulp zoeken als je lippen plotseling veranderen van kleur (bijvoorbeeld blauw of wit), ernstig gezwollen zijn, pijn doen of gepaard gaan met koorts, ademhalingsproblemen of andere symptomen van ziekte. Ook langdurige scheurtjes, zweren of vlekken die niet genezen, kunnen wijzen op een ernstiger aandoening en verdienen een controle bij een arts.
Tips om je lippen te verzorgen
- Gebruik regelmatig lippenbalsem of vaseline om uitdroging te voorkomen.
- Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen.
- Vermijd overmatig liplikken.
- Bescherm je lippen tegen zon en kou met een lippenbalsem met SPF.
- Gebruik een luchtbevochtiger bij droge lucht binnen.
- Ga naar een dokter bij aanhoudende klachten, ernstige zwelling, verkleuring of pijn.
Laatst bijgewerkt: oktober 2025
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
