nieuws
Wat kun u zelf doen tegen overgangsklachten?
De verminderde hormonenproductie tijdens de menopauze kan allerlei ongemakken teweegbrengen. Sommige vrouwen hebben heel wat klachten, andere nauwelijks of niet.
Overgangsklachten gaan meestal vanzelf over en vereisen zelden een medische behandeling. Wie de klachten als hinderlijk ervaart gaat het best langs bij de huisarts. En in onderstaande situaties is een doktersbezoek wel noodzakelijk.
• De menstruatie is heviger en gaat gepaard met verlies van bloedklontertjes.
• De menstruaties duren langer dan zeven dagen of minstens twee tot drie dagen langer dan gewoonlijk.
• Het interval tussen twee maandstonden is korter dan 21 dagen.
• Er treden tussentijdse bloedingen op (spotting).
• Er is bloedverlies na geslachtsgemeenschap.
Typische overgangsverschijnselen
• Onregelmatige en veranderde menstruaties (bv. meer of minder bloedverlies, langere of kortere menstruatieperiode).
• (Nachtelijke) transpiratieaanvallen.
• Opvliegers of 'vapeurs': korte, plotse en hevige warmte-opstoten, meestal in het gelaat, de hals en op de borst en dikwijls gepaard met hartkloppingen.
• Vaginale droogheid en pijn bij het vrijen.
• Daarnaast kunnen ook volgende klachten optreden:
- spier- en gewrichtsklachten;
- vermoeidheid;
- prikkelbaarheid;
- sombere gevoelens;
- slapeloosheid.
Vaak is er sprake van een domino-effect, waarbij de ene klacht de andere teweegbrengt. Zo kunnen nachtelijke transpiratieaanvallen leiden tot slapeloosheid, wat vermoeidheid in de hand werkt, waardoor sombere gevoelens opduiken.
De opvliegers kunnen tot enkele jaren na de menopauze blijven opkomen. Vaginale klachten (droogheid) blijven vaak bestaan.
Veranderingen van de menstruatie
- Zorg voor gezonde voeding met voldoende ijzer. IJzerrijke voedingsmiddelen zijn vlees, volkorenproducten, bladgroenten en gedroogde vruchten.
- Beweeg minstens een halfuur per dag, zoals flink wandelen, fietsen, joggen, zwemmen of dansen.
- Zorg voor voldoende (nacht-)rust. Ga op tijd naar bed, zorg voor een rustige slaapkamer en neem geen werk mee naar bed.
Opvliegers
- Draag kleding die goed vocht opneemt en waardoor het vocht gemakkelijk verdampt zoals buitensporttextiel, katoen, zijde of wol (vermijd synthetische weefsels). Als u meerdere dunne lagen over elkaar draagt, kunt u gemakkelijk iets uit doen, net zoals sporters dat doen.
- Sommige producten zoals alcohol, sterk gekruide voeding, koffie en thee kunnen opvliegers uitlokken. Vermijd ze indien dat het geval is.
- Vermijd warme ruimtes. Gebruik een waaier of ventilator die koude lucht blaast
- Verlaag de slaapkamertemperatuur en gebruik geen synthetisch donsbed. Leg een grote badhanddoek onder u en een aparte handdoek op uw hoofdkussen, die kan u dan tijdens de nacht
wegnemen.
- Drink een glas koud water of fruitsap wanneer de warmte opkomt
- Doe minstens dertig minuten per dag lichamelijke inspanning.
- Let op de ademhaling: wanneer je een warmte-aanval voelt opkomen, probeer dan eens langzaam en diep te ademen vanuit de buik. Uit onderzoek is gebleken dat dit helpt en de vapeur niet verder doorbreekt.
Pijnlijk vrijen
- Spreek erover met uw partner.
- Neem voldoende tijd bij het voorspel. Het is nu extra belangrijk om aan te geven wat prettig is en wat onprettig of zelfs pijnlijk is.
- Als tijdens het vrijen de vagina onvoldoende vochtig wordt, kan speeksel of een glijmiddel uitkomst bieden. Glijmiddel kun u zonder voorschrift kopen bij de apotheek. Breng het glijmiddel aan rondom de vaginale opening en op de penis.
Bij hevige menstruaties kan gebruik van de anticonceptiepil helpen het bloedverlies te verminderen, ook al heeft u geen anticonceptie meer nodig. Ook met NSAID’s (ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen) in de eerste drie dagen van de menstruatie, kan het bloedverlies sterk verminderen.
Als opvliegers en of (nachtelijke) zweetaanvallen uw dagelijkse bezigheden sterk verstoren, dan kunt u uw arts vragen om hormoontabletten (of -pleisters) met het vrouwelijk hormoon oestrogeen (hormonale substitutietherapie, HST) voor te schrijven. Meestal tracht men het gebruik van hormonale geneesmiddelen na een zestal maanden stop te zetten. Lukt dat niet, dan mogen ze hooguit gedurende vijf jaren worden ingenomen omwille van een mogelijk (tijdelijk) verhoogd risico op borstkanker en hart- en vaatziekten. De dosis en de aard van het oestrogeen worden aangepast aan de klachten en de leeftijd van de patiënte.
HST wordt afgeraden:
- vaginaal bloedverlies zonder gekende reden.
- Oestrogeen-afhankelijke kankers : borst, baarmoederslijmvlies.
- acute trombo -embolie.
Bij vaginale klachten kunt u speciale crème of zetpillen in de vagina aanbrengen (de eerste week dagelijks, nadien tweemaal per week). In de crème en zetpillen zit ook het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Dit herstelt het slijmvlies van de vagina.
Nut natuurproducten niet bewezen
Hop, soja, lijnzaad, zonnebloempitten, zilverkaars, ginseng en andere natuurproducten worden vaak aangeprezen tegen overgangsklachten, omdat hun effect vergelijkbaar zou zijn met dat van oestrogenen. Hun doeltreffendheid is evenwel onvoldoende aangetoond. Sommige producten hebben zelfs nevenwerkingen bij inname in geconcentreerde vorm (tabletten).
Ook het nut van vitamines en mineralen is niet bewezen. Vaak doen ze zelfs meer kwaad dan goed.
Anticonceptie
Zelfs als u onregelmatig menstrueert, is er nog steeds een kans op zwangerschap. Als u dat risico niet wil lopen, is het verstandig om tot een jaar na de laatste menstruatie voorbehoedsmiddelen te blijven gebruiken, bijvoorbeeld condooms of een spiraal.
Gebruikt u de anticonceptiepil, dan kunt u daar eventueel mee doorgaan, op voorwaarde dat u niet rookt. U stelt met de pil de overgang niet uit, dit proces gaat gewoon door. Maar omdat de pil de maandelijks bloedingen kunstmatig in stand houdt, merkt u minder goed wanneer u in de overgang bent en de menopauze heeft bereikt. U weet pas zeker dat de menopauze achter de rug is wanneer u een jaar na het stoppen met de pil geen menstruatie meer gezien heeft.
In de pil zitten de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Deze hormonen helpen ook tegen overgangsklachten zoals hevige of onregelmatige menstruaties, opvliegers en (nachtelijke) zweetaanvallen. In de pilvrije week kunnen deze symptomen wel doorbreken.
 |
 |
