Arseen in voeding voor baby's en peuters: praktische tips

nieuws De Hoge Gezondheidsraad (HGR) wijst in een nieuw advies op de risico’s van arseen in babyvoeding. Een van de grootste bronnen van arseen in de voeding van baby’s en peuters is rijst. Daarom raadt de Hoge Gezondheidsraad (HGR) aan, in navolging van diverse andere Europese landen, om de consumptie van rijst en rijstproducten (zoals rijstdranken, rijstcrackers en rijstwafels…) door jonge kinderen en zwangere vrouwen zoveel mogelijk te beperken. 

Wat is arseen?

Arseen is een zwaar metaal dat in de bodem en het grondwater zit. Het is zeer giftig voor de mens. Het werd vroeger gebruikt in verven en lijm en in pesticiden in de fruitteelt. In hoge dosis kan het dodelijk zijn, langdurig gebruik verhoogt onder meer de kans op kanker. 

Arseen in voedsel

Arseen komt van nature in heel wat voedingsproducten voor, zoals rijst en rijstproducten (zoals rijstdrank, rijstpap, rijstkoeken…), vis, schaaldieren en zeewier, en in sommige landen ook in het drinkwater. Specifieke voedingsmiddelen zoals hijiki-algen kunnen leiden tot aanzienlijke blootstelling aan arseen tijdens de bereiding, bewaring en vertering in het spijsverteringskanaal van de mens.

Zie ook: Arseen en andere elementen in algen en voedingssupplementen op basis van algen

Arseen in kindervoeding

• Baby's en peuters bevinden zich nog volop in de ontwikkelingsfase wat fysiologie, dieet en microbioom betreft.
• De risicofactoren met betrekking tot arseeninname zijn gebaseerd op de dagelijkse inname per eenheid lichaamsgewicht, waardoor baby’s en peuters de toegelaten blootstellingsniveaus mogelijk sneller bereiken of overschrijden.
• Ook moet rekening gehouden worden met verschillende factoren zoals lactose-intolerantie, allergie voor melkeiwitten of een veganistisch dieet, waardoor ouders soms kiezen voor voedingsmiddelen met rijst, die mogelijk arseen bevatten.

Aanbevelingen voor baby’s en peuters

• Borstvoeding geniet de voorkeur tijdens de eerste levensmaanden. Borstvoeding blijft het product met de laagste concentratie arseen. 
• Borstvoeding, flesvoeding of koemelk mogen niet vervangen worden door rijstdranken.
• Ouders moeten een arts of diëtist raadplegen over geschikte alternatieven voor koemelk voor kinderen met een koemelkallergie of lactose-intolerantie.
• Baby’s en peuters moeten een gevarieerde en evenwichtige voeding krijgen. Zetmeelbronnen in de voeding (zoals aardappelen, pasta) mogen niet enkel vervangen worden door vaste voedingsmiddelen op basis van rijst. 
• Rijst koken in een voldoende grote hoeveelheid water (6 keer zoveel water als rijst) en het kookwater weggieten alvorens de rijst op te dienen. 
• Niet regelmatig rijstkoeken als snack geven. Bij een baby van 1 jaar neemt de arseenconcentratie in het lichaam met 23 procent toe als die per dag twee koekjes op basis van rijst eet.

Aanbevelingen voor zwangere vrouwen

• De consumptie van rijst- en rijstproducten moet worden beperkt tijdens de zwangerschap.
• Rijst koken in een voldoende grote hoeveelheid water (6 keer zoveel water als rijst) en het kookwater weggieten alvorens de rijst op te dienen. Dat geldt ook voor het kookwater van andere producten die veel arseen bevatten.
• De consumptie van Hijiki-algen dient te worden vermeden.
• Beperk de consumptie van andere voedingsalgen tot maximaal 7 g (d.w.z. een halve lepel gedehydrateerd product) per dag.