Geen medische check ups als u geen klachten hebt
nieuws
Indien u geen klachten hebt of niet tot een risicogroep behoort, dan heeft een algemene gezondheidscheck-up om kanker, diabetes, hart-en vaatziekten, stress, depressie enzovoorts op te sporen, geen zin. Het levert geen gezondheidswinst op. Dat zegt het Nederlandse Huisartsengenootschap.
Een en ander wordt bevestigd door een studie van de internationale onderzoeksorganisatie Cochrane Collaboration. Daaruit bleken nauwelijks verschillen tussen de mensen die wel en geen gezondheidschecks lieten doen. Hun sterftekans was gelijk, ook aan hart- en vaatziekten en kanker. Daarentegen werd bij mensen die een gezondheidscheck lieten doen wel meer aandoeningen vastgesteld en behandelingen ingesteld, maar zonder dat dit veel verschil uitmaakte. De onderzoekers vermoeden dat huisartsen mensen met een verhoogd risico voor een aandoening er toch al in een vroeg stadium uitpikken, bijvoorbeeld op grond van leeftijd en leefstijl. Anderzijds zijn het meestal niet de mensen die het grootste risico lopen die een dergelijke check up laten doen.
• De kans is zeer klein dat met zo’n check-up iets opgespoord wordt dat medisch ingrijpen vereist.
• De testuitslagen hebben vaak onbedoelde effecten. Voor personen met een ongezonde leefstijl kan een goede testuitslag een reden zijn om op dezelfde voet door te gaan. En mensen die horen dat er iets niet helemaal goed is, kunnen zich opeens zorgen maken of zich ziek voelen.
• Slechts een enkeling met een afwijking die om medische behandeling vraagt, wordt op deze manier opgespoord en kan vroeg met de behandeling beginnen. Naast deze ene persoon staan echter talloze anderen, die onnodig getest zijn en die toch met vragen bij de huisarts terechtkomen. Het mogelijk voordeel van eerder behandelen om erger te voorkomen weegt niet op tegen het nadeel van de vele mensen die onnodig getest worden.
• Een ander bezwaar is het grote aantal vals-positieve uitslagen, waartoe screenen zonder klachten leidt. Dat leidt tot onnodige ongerustheid over de uitslag en extra ongemak door het vervolgonderzoek. Het onnodige vervolgonderzoek dat aantoont dat de eerste testuitslag onjuist was, zorgt voor extra kosten en inzet van personeel.
Wanneer is screening wel zinvol?
• Uit onderzoek blijkt dat screening zonder klachten wel zinvol is om bij bepaalde risicogroepen een check up te doen, bijvoorbeeld bij mensen in wiens familie hart- en vaatziekten, diabetes of bepaalde kankers voorkomen.
• Ook is aangetoond dat sommige bevolkingsonderzoeken, zoals de opsporing van borstkanker, van baarmoederhalskanker en mogelijk dikke darmkanker, wél zinvol zijn.