Borstkankerscreening heeft weinig effect op sterfte door borstkanker in Nederland

Volgens een studie van het International Prevention Research Institute in Frankrijk heeft de georganiseerde borstkankerscreening in Nederland een marginaal effect gehad op de sterfte door borstkanker tijdens de voorbije 24 jaar. De studie verscheen in het BMJ.

Vrouwen tussen 50 en 75 jaar kunnen in Nederland, net als in België, sinds 1989 deelnemen aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker met een mammografie om de twee jaar. De nieuwe studie onderzocht het effect van dat bevolkingsonderzoek.

In eerste instantie werd berekend hoeveel vrouwen tussen 1989 en 2012 borstkanker kregen. Nadien werd berekend hoeveel overlijdens dankzij de screening konden worden vermeden en bij hoeveel vrouwen ten onrechte borstkanker werd vastgesteld (overdiagnose, het aantal onschuldige borstkankers dat zonder de screening nooit zou zijn ontdekt).

• Over een periode van 24 jaar zou dankzij de screening 0 tot 5 procent van de overlijdens door borstkanker bij vrouwen van 50 jaar of ouder zijn voorkomen.

• Verbeteringen in de behandeling van borstkanker zouden in dezelfde periode geleid hebben tot een daling van de overlijdens met 28 procent. 

• Overdiagnose steeg in de loop der jaren. De onderzoekers schatten dat er bij een derde (32 %) van de gevonden kankers sprake was van overdiagnose, en zelfs tot 59 procent sinds de invoering van de digitale mammografie vanaf 2010 waarmee kleinere tumoren kunnen worden opgespoord.

De onderzoekers besluiten dan ook dat het bevolkingsonderzoek naar borstkanker slechts een marginaal effect heeft op de overlijdens door borstkanker, en vaak leidt tot overdiagnose.

Cijfers van het RIVM komen tot heel andere conclusies.

Eerder onderzoek van het Nederlandse RIVM toonde aan dat jaarlijks ongeveer 850 minder vrouwen sterven aan borstkanker door vroege opsporing via het bevolkingsonderzoek. Daarnaast zorgen steeds betere behandelmethodes nog eens voor ongeveer 700 minder sterfgevallen per jaar. Van iedere 1.000 vrouwen van vijftig jaar overlijden er 40 in de loop van hun leven aan borstkanker. Door regelmatige deelname aan het bevolkingsonderzoek wordt de kans op overlijden aan borstkanker gehalveerd.

 http://www.bmj.com/content/359/bmj.j5224