Schaamluizen: oorzaak en behandeling

In dit artikel

Wat zijn schaamluizen?
Symptomen van schaamluizen
Hoe krijg je schaamluizen?
Behandeling schaamluizen met shampoo of crème
Schaamluizen: wanneer naar de dokter?
Tips om schaamluizen te voorkomen
FAQ: Veelgestelde vragen over schaamluizen

dossier

Schaamluizen zijn kleine insecten die leven in je schaamhaar, rond je geslachtsdelen. Je kunt schaamluis krijgen door nauw lichamelijk contact, vaak bij seks. Ze veroorzaken hevige jeuk, maar zijn gelukkig makkelijk te behandelen met speciale shampoos en crèmes.

Wat zijn schaamluizen?

De schaamluis is een klein insect dat leeft in het schaamhaar (rond de geslachtsdelen). Luizen zijn parasieten omdat ze zich voeden met menselijk bloed. Schaamluizen zijn anders dan hoofd- of lichaamsluizen. Je vindt ze dus niet op je hoofdhuid of elders op je huid, en andersom vind je hoofdluizen niet in je schaamstreek. Ze kunnen echter ook leven in andere behaarde delen van het lichaam, zoals:

Oksels
Baard, snor of ander gezichtshaar
Borsthaar
Wenkbrauwen en wimpers (vooral bij kinderen)

Schaamluizen zijn klein, maar als je goed kijkt kan je ze soms zien. Volwassen schaamluizen lijken op kleine krabben. De eitjes (neten) zijn wit/geel en zitten vast aan de haarwortels. Er zijn drie stadia:

Neten: ovale eitjes, moeilijk te zien
Nimf: jonge luis, groeit in 2-3 weken uit tot volwassen
Volwassen luis: 6 poten, 1.1-1.6 mm groot, grijswit of beige/lichtbruin van kleur

Symptomen van schaamluizen

De luizen bijten in je huid om bloed te drinken. De jeuk is een allergische reactie op deze beten. Symptomen verschijnen meestal ongeveer vijf dagen na de besmetting:

Hevige jeuk in behaarde gebieden, vooral de schaamstreek
Geïrriteerde huid, soms bloedend of rood door beten
Zwarte stipjes in je ondergoed (uitwerpselen van de luizen)
Kleine witte puntjes in je schaamhaar die moeilijk te verwijderen zijn (luizeneitjes)
Blauwgrijze vlekjes op je dijen, billen of onderbuik
Lage koorts en een futloos gevoel

Hoe krijg je schaamluizen?

Schaamluis wordt overgedragen door nauw lichamelijk contact, meestal seks. Maar ook door het delen van besmette kleding, beddengoed of handdoeken kan je het krijgen. Een handdruk of knuffel is niet genoeg om het over te dragen.

Behandeling schaamluizen met shampoo of crème

Schaamluizen zijn makkelijk te behandelen met een speciale shampoo of crème die verkrijgbaar is bij de apotheek. Ze zijn veilig en effectief. Volg daarbij deze stappen:

Controleer andere behaarde plekken (oksels, borsthaar, enz.)
Was je lichaam, droog af
Breng de crème/shampoo aan op alle risicogebieden behalve de ogen
Laat het middel de aanbevolen tijd inwerken en spoel af
Verwijder neten met vingers, pincet of fijne kam
Draag schone kleding
Was kleding/beddengoed op hoge temperatuur of sluit ze 2 weken op in een plastic zak
Geen insectenspray gebruiken!
Vermijd seks tot de luizen weg zijn
Herhaal behandeling na 9–10 dagen indien nodig

Na ongeveer 2 weken ben je normaal gezien verlost van de schaamluizen. Iedereen in je huishouden of seksuele partners van de afgelopen 2 maanden moeten ook behandeld worden.

Schaamluizen: wanneer naar de dokter?

Als vrij verkrijgbare middelen geen effect hebben, ga je best naar een arts. Daarnaast mag je bij luizen op de wenkbrauwen of wimpers (bij kinderen bijvoorbeeld) geen gewone behandeling gebruiken. Een arts kan een oogzalf voorschrijven die veilig is voor gebruik rond de ogen. Deze zalf moet je meerdere keren per dag aanbrengen, gedurende maximaal tien dagen. Ook als je zwanger bent, of een infectie hebt gekregen door het krabben, ga je best naar de huisdokter.

Tips om schaamluizen te voorkomen

Wat je wél moet doen:

Deel geen kleding of handdoeken met anderen.
Laat je (bed)partner(s) behandelen als jij schaamluizen hebt.
Was kleding, beddengoed en handdoeken op een zo heet mogelijke temperatuur.
Rond de volledige behandeling af voordat je weer seks hebt.

Wat je beter niet kunt doen:

Seks hebben met iemand die schaamluizen heeft (condooms beschermen hier niet tegen).
Kleding of beddengoed delen met iemand die besmet is.
Insectenspray gebruiken; dit is niet effectief en kan schadelijk zijn.
Badkleding passen zonder je eigen ondergoed eronder te dragen.

FAQ: Veelgestelde vragen over schaamluizen

Zijn schaamluizen een SOA?

Schaamluis wordt vaak in één adem genoemd met seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s), omdat het meestal tijdens seks wordt overgedragen. Toch is schaamluis geen ziekte of infectie en kan het ook op niet-seksuele manieren worden overgedragen.

Is schaamluis gevaarlijk?

Nee, schaamluis zelf veroorzaakt geen (huid)ziektes. Ze zijn vooral vervelend en veroorzaken jeuk. Door te krabben kun je wel wondjes veroorzaken, waardoor bacteriën binnen kunnen dringen en een infectie kunnen veroorzaken.

Hoe vaak komt schaamluis voor?

Schaamluis komt wereldwijd veel voor, bij mensen van alle etniciteiten. Vooral volwassenen krijgen ermee te maken.

Kun je schaamluis krijgen van huisdieren?

Nee, honden of katten dragen geen schaamluis over.

Zijn schaamluizen hetzelfde als hoofdluizen?

Nee. Ze zijn een andere soort luis en nestelen zich op andere plekken.

Kunnen kinderen schaamluis krijgen?

Ja, vooral op de wimpers of wenkbrauwen. Bij kinderen kan het soms een teken zijn van seksueel misbruik.

Kan je schaamluis krijgen van een toiletbril?

Dat is zeer onwaarschijnlijk. De luis overleeft niet lang zonder menselijk lichaam en kan zich niet vasthouden op gladde oppervlakken.

Voorkomt vaak douchen schaamluis?

Nee. Hygiëne heeft hier niets mee te maken.