dossier
Urticaria, beter bekend als netelroos, is een veelvoorkomende huidaandoening die zich kenmerkt door jeukende bulten, roodheid en soms pijnlijke zwellingen. Ongeveer 20% van de bevolking krijgt er ooit mee te maken. Vaak verdwijnt de uitslag vanzelf, maar bij sommigen blijft de aandoening langdurig aanwezig. In België zouden naar schatting 50.000 mensen lijden aan een chronische vorm van urticaria.
Netelroos is een huidreactie die plots optreedt, meestal binnen 30 minuten. Ze veroorzaakt rode vlekken die overgaan in verdikte, bleker-roze plekken of galbulten. Deze kunnen overal op het lichaam verschijnen en hevige jeuk veroorzaken. De naam “netelroos” verwijst naar het uitzicht van de huid dat lijkt op een brandnetelreactie.
De bultjes verdwijnen meestal binnen enkele uren, maar in sommige gevallen kunnen ze dagen of zelfs weken blijven. Soms treedt tegelijk ook angio-oedeem op: een diepere, pijnlijke zwelling van bijvoorbeeld lippen, oogleden of keel.
|
Angio-oedeem Angio-oedeemAngio-oedeem (soms ook Quincke’s oedeem genoemd) is een bijzondere vorm van urticaria. De jeuk is minder, maar de zwellingen zijn veel groter dan bij gewone urticaria. Vaak komt angio-oedeem voor op de oogleden, de wangen, de lippen, de tong en de keel, maar ook de genitaliën en de darmen kunnen aangetast worden. Bij grote zwellingen kan dat tot ernstige gevolgen leiden, zoals slikproblemen en ademnood of heftige buikkrampen. Meestal duurt een angio-oedeem ook langer dan gewone netelkoorts, vaak meerdere dagen voor de zwelling weer verdwenen is. Angio-oedeem en netelroos treden vaak samen op, maar soms kan angio-oedeem ook optreden zonder huiduitslag. Net als gewone urticaria kan angio-oedeem vele oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld gaan om een al dan niet allergische reactie op bepaalde voedingsbestanddelen, op sommige geneesmiddelen (zoals ontstekingsremmers, antihypertensiva…), contrastmiddelen die gebruikt worden bij medische onderzoeken, een insectensteek enzovoort. Er bestaat ook een zeldzame erfelijke vorm van angio-oedeem, die berust op een te geringe aanmaak van een bepaald enzym, de C1-esteraseremmer. Door een tekort van dit enzym kan zich meestal tijdelijk en plaatselijk een vochtophoping in de weefsels ontwikkelen als gevolg van lekkage in de bloedvaatjes. Deze vorm van angio-oedeem kan al op jonge leeftijd ontstaan.
|
Deze vorm ontstaat plots en verdwijnt binnen enkele uren tot dagen. De uitslag verdwijnt meestal volledig binnen 2 tot 24 uur zonder littekens achter te laten. Acute netelroos heeft vaak een duidelijke oorzaak, zoals:
Bij chronische urticaria blijven de klachten langer dan zes weken aanhouden. De jeukende plekken kunnen tot 36 uur blijven bestaan, terwijl elders nieuwe ontstaan. In de meeste gevallen verdwijnt deze vorm binnen een jaar, al is dat niet altijd zo. De oorzaak blijft vaak onduidelijk. Chronische urticaria wordt soms beschouwd als een auto-immuunaandoening.
© Getty Images / netelroos: huiduitslag op rug
Urticaria ontstaat door het vrijkomen van histamine uit zogenaamde mestcellen in de huid. Histamine zorgt voor verwijding van bloedvaten, waardoor vocht in de huid lekt en zwelling veroorzaakt. Mogelijke triggers zijn:
Neem contact op met je huisarts als:
Netelroos op buik
Urticaria is meestal eenvoudig te herkennen op basis van het klinisch beeld. De arts stelt vragen over:
Aanvullend onderzoek is zelden nodig, tenzij bij chronische of ernstige gevallen. Dan word je doorverwezen naar een dermatoloog of allergoloog.
© Getty Images / netelroos op arm
De behandeling hangt af van de ernst en duur van de symptomen. Meestal is de aandoening tijdelijk en verdwijnt ze vanzelf. Bij aanhoudende of ernstige klachten kunnen volgende behandelingen worden ingezet:
Bij erfelijk angio-oedeem zijn specifieke behandelingen nodig zoals C1-remmerconcentraten.
Lees ook: Omgaan met jeuk (pruritus)
 |
 |
