Chemotherapie kan verspreiding van kankercellen buiten de tumor bevorderen

Onderzoekers injecteerden een dosis van het chemo-geneesmiddel cyclofosfamide in muizen en wachtten vier dagen tot de dieren het geneesmiddel hadden gemetaboliseerd en uitgescheiden. Daarna gaven ze de muizen intraveneuze injecties met borstkankercellen, waardoor deze naar de longen konden reizen. Eenmaal in de longen hadden de kankercellen meer kans om zich vast te hechten aan bloedvatwanden als de dieren vooraf waren behandeld met chemo, zo bleek.

Tsonwin Hai, professor in de biologische chemie en farmacologie aan de Ohio State University en hoofdauteur van de studie, ziet twee redenen: "De endotheelcellen die de binnenkant van het bloedvat bekleden zijn als een bakstenen muur, en elke baksteen zit stevig vast aan de volgende. Toen we muizen met chemotherapie behandelden, werd de verbinding minder hecht en konden de kankercellen zich door de baksteenlaag dringen. Bovendien veranderde de chemo het onderliggende keldermembraan, zodat de kankercellen, als ze zich er eenmaal doorheen persen, een plek hadden om zich aan vast te houden en dus niet door de bloedstroom werden weggesleurd.” Dat gebeurde overigens heel snel, al binnen drie uur na de aankomst van de kankercellen. “Bij de muizen in de controlegroep, die geen chemotherapie kregen, was de aanhechting van de kankercellen aan de bloedvatwanden verhoudingsgewijs minimaal.” 

Hai bestudeert al jaren de onderliggende factoren van kankermetastase en bewees eerder al dat de activering van een specifiek gen in immuuncellen een cruciale schakel is tussen stress en de verspreiding van kanker. Ze ontdekte ook dat het chemokuurmedicijn paclitaxel moleculaire veranderingen in immuuncellen in gang zet die borstkankercellen in staat stellen uit een tumor te ontsnappen. Haar besluit na dit recente onderzoek is duidelijk: “De vraag is of chemotherapie een zodanige invloed heeft op normale cellen dat ze zich omkeren en kankercellen gaan helpen. Het antwoord is ja.”

De studie werd onlangs online gepubliceerd in het International Journal of Molecular Sciences.