Gerelateerde artikels
De symptomen van een beroerte (CVA)
In dit artikel
De symptomen van een beroerte (CVA)
dossier
Een beroerte is de op één na belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd en de belangrijkste oorzaak van handicap bij volwassenen. Wanneer een beroerte optreedt, is snelle interventie cruciaal om ernstige neurologische schade of zelfs de dood van de patiënt te voorkomen. Hoe herken je de waarschuwingssignalen van een beroerte?
Beroerte: een race tegen de klok
Een beroerte, ook wel herseninfarct genoemd, ontstaat wanneer een deel van de hersenen onvoldoende bloedtoevoer krijgt. In 80-85% van de gevallen wordt dit veroorzaakt door een bloedprop die de bloedstroom blokkeert (ischemische beroerte). In de overige gevallen is er sprake van een scheur in een bloedvat in de hersenen, wat leidt tot een bloeding (hemorragische beroerte).
Elke minuut telt: volgens klinische schattingen kunnen bij elke minuut onbehandelde ischemie ongeveer 1,9 miljoen neuronen verloren gaan. Hoe sneller de zorg (transport, diagnose en behandeling), hoe groter de kans op het beperken van blijvende schade en het verbeteren van het herstel.
Tekenen van een beroerte: bel 112
De FAST-regel: snel handelen
- F (Face / Gezicht): het gezicht is asymmetrisch, de mond hangt scheef
- A (Arm / Arm): een arm voelt plotseling zwak of verlamd aan
- S (Speech / Spraak): de persoon heeft moeite met praten of begrijpen
- T (Time / Tijd): elke minuut telt
1. Gezicht
Een verzakking of verlamming van een deel van het gezicht kan optreden, soms gepaard met gevoelloosheid. Ook kunnen er visuele stoornissen zijn: dubbelzien, verlies van zicht in één oog of beperking van het gezichtsveld. Een plotseling hevige hoofdpijn kan ook een waarschuwingssignaal zijn.
Vraag de persoon te glimlachen: als één mondhoek stil blijft of hangt, is dat verdacht.
2. Arm (of been)
Zwakheid, verlamming of gevoelloosheid kan één arm, been of beide treffen, meestal aan dezelfde kant van het lichaam. Lopen kan moeilijk of wankel worden.
Vraag de persoon beide armen omhoog te steken: als één arm terugvalt of niet even hoog komt als de andere, kan het om een beroerte gaan.
3. Spraak
Taalstoornissen komen vaak voor: moeite met spreken, woorden vinden of begrijpen wat wordt gezegd. De spraak kan verwarrend of onbegrijpelijk worden.
Stel een eenvoudige vraag of vraag om een zin te herhalen: als de persoon moeite heeft met antwoorden of vreemd articuleert, is dat een zorgwekkend teken.
4. Tijd
Als een of meer van deze tekenen verschijnen, bel onmiddellijk 112. Laat de persoon liggen en vermijd eten of drinken in afwachting van hulp.
Andere mogelijke symptomen
Naast de FAST-criteria kunnen andere symptomen waarschuwen:
- duizeligheid, evenwichtsverlies of plotselinge wankelheid
- coördinatieproblemen of ongebruikelijke onhandigheid
- plotselinge gevoelloosheid van een lichaamsdeel
- plotselinge slikproblemen
- verwarring en geheugenverlies
- plotselinge hevige hoofdpijn
Beroertes komen vaker voor na 60 jaar, maar kunnen op elke leeftijd optreden; ongeveer 10-15% van de beroertes treft mensen jonger dan 50 jaar.
Lees ook: Hoe kan je een beroerte voorkomen?
Als de symptomen verdwijnen: bel toch 112
© Getty Images - Ook als de symptomen verdwijnen, bel je best 112
De symptomen van een beroerte kunnen soms snel verdwijnen, waardoor je denkt dat alles goed is. Dit betekent echter niet dat het gevaar voorbij is. Dit gebeurt wanneer de blokkade (bloedprop) spontaan oplost. Men spreekt van een TIA (Transiënte Ischemische Aanval). De kans op een beroerte in de directe nasleep van een TIA is groot. Handel daarom altijd alsof het om een beroerte gaat: bel onmiddellijk 112.
Bronnen:
https://www.belgianstrokecouncil.be
https://saintluc.be
https://www.nhs.uk
