Gerelateerde artikels
Hoe gezond is kokos?
In dit artikel
Hoe gezond is kokos?
dossier
Kokos heeft de afgelopen jaren een flinke gezondheidsreputatie opgebouwd. Van kokosolie in een curry tot kokoswater na het sporten, het klinkt allemaal alsof je je lichaam er een plezier mee doet. Maar hoe zit dat nu echt?
Lees ook: Recept: Aardbeien in pure chocolade met kokos en amandelen
Wat zit er in kokos?
De kokosnoot groeit aan de kokospalm (Cocos nucifera), die in tropische gebieden als Indonesië, de Filipijnen en India hoogtij viert. Officieel is het geen noot, maar een steenvrucht. Binnenin vind je kokoswater en een laag wit vruchtvlees (kopra). Daarmee worden kokosmelk, kokosolie en kokosmeel gemaakt:
- Kokosolie is ideaal om te bakken of wokken, want het kan hoge temperaturen aan. Maar gebruik het met mate: het is vrijwel puur verzadigd vet en daarmee de vetste olie die er bestaat (meer vet dan in roomboter of palmolie).
- Kokosmelk wordt gemaakt van kokoswater en geraspt vruchtvlees. Lekker romig in curry’s, maar ook behoorlijk zwaar: een blik van 400 ml bevat zo’n 350–450 calorieën. Bovendien bevat kokosmelk weinig eiwit in vergelijking met sojadrank of koemelk.
- Kokoswater is het heldere vocht uit jonge groene kokosnoten. Het bevat weinig calorieën en bijna geen vet. Handig als dorstlesser, maar qua vitaminen en mineralen stelt het niet veel voor.
- Kokosmeel en -snippers bevatten vezels en geven baksels een zoete toets. Nog steeds energierijk, maar minder geconcentreerd vet dan olie of melk.
Een kopje vers geraspte kokos bevat ongeveer:
- 283 calorieën per kopje (ca. 80 g)
- 2,7 g eiwit
- 26,8 g vet (voornamelijk verzadigd vet)
- 12,2 g koolhydraten
- 7,2 g vezels
- 4,98 g suiker
- 2,6 mg vitamine C
- Kleine hoeveelheden mineralen zoals ijzer, koper, magnesium en mangaan
Dat maakt kokos behoorlijk voedzaam, maar ook een caloriebom.
Lees ook: Is kokosolie gezonder dan andere olie?
Voordelen van kokos
Kokos heeft een aantal pluspunten, al zijn de meeste voordelen helaas nog maar weinig wetenschappelijk onderbouwd. Het bevat vezels en levert enkele belangrijke mineralen zoals mangaan, koper en selenium, die een rol spelen bij de stofwisseling en de vorming van bloedcellen. Daarnaast bevat kokos antioxidanten die cellen helpen beschermen tegen schade door vrije radicalen en mogelijk bijdragen aan de gezondheid van je huid. Ook zijn er aanwijzingen dat kokosproducten een antibacteriële werking hebben, dankzij het laurinezuur, en dat kokos door zijn combinatie van vezels en vetten kan helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel.
Lees ook: Recept: mosselen met kokosmelk
Nadelen van kokos
Toch zitten er ook duidelijke minpunten aan. Kokos is extreem rijk aan verzadigd vet (wat het risico op hart- en vaatziekten kan verhogen) en bevat veel calorieën, terwijl het juist weinig vitamines oplevert. Kokosolie verhoogt zowel het ‘goede’ HDL- als het ‘slechte’ LDL-cholesterol. Bovendien bevatten sommige kokosproducten extra toegevoegde suikers, wat de gezondheidseffecten vermindert. Wie toch graag kokos wil gebruiken, doet er goed aan te kiezen voor kokoswater als dorstlesser of een beetje kokosrasp als extraatje bij het ontbijt of dessert. Minder slim is het om dagelijks in kokosolie te bakken of vaak kokosmelk te gebruiken: dat levert al snel te veel verzadigd vet en calorieën op.
Kokos en afvallen
Kokos wordt soms gepresenteerd als hulpmiddel bij afvallen, omdat het door het hoge vetgehalte snel verzadigt. Toch klopt dat niet helemaal: de calorieën tikken zwaarder door dan je denkt. Claims dat kokosvet je stofwisseling versnelt of buikvet laat verdwijnen zijn (nog) niet goed onderbouwd. Wil je afvallen, dan kun je beter kiezen voor onverzadigde vetten (bijvoorbeeld uit noten, avocado’s of olijfolie) en kokos slechts af en toe gebruiken als smaakmaker.
Lees ook: Recept: rode linzensoep met kokos en limoen
Conclusie
Kokos is vooral lekker en kan prima met mate worden genoten, maar het is niet per se heel gezond. Zie het als een tropische traktatie, niet als superfood. Wie kiest voor hart- en vaatvriendelijke voeding, doet er verstandig aan kokosolie en kokosmelk niet dagelijks te gebruiken, maar te bewaren voor speciale gelegenheden. In de dagelijkse keuken is het beter om vaker te kiezen voor oliën met onverzadigde vetzuren, zoals olijf-, zonnebloem- of koolzaadolie.
Bronnen:
auteur:
Lotte Poté,
gezondheidsjournalist
