Gerelateerde artikels
Angst voor de tandarts
In dit artikel
Angst voor de tandarts
dossier
Iedereen is wel eens bang, maar als bangheid op een ongezonde manier uw leven beheerst, dan is er sprake van een angststoornis. Angst voor de tandarts is een veel voorkomende variant van deze stoornissen.
Angst voor de tandarts kan allerlei oorzaken hebben. Veel voorkomende oorzaken zijn:
• Nare ervaringen tijdens een tandartsbezoek in het verleden.
• Verhalen van familieleden of vrienden over verschrikkelijke tandartsbezoeken.
• Onzekerheid over de behandeling en de te verwachten pijn.
• Angst voor het onbekende.
• Het besef dat het moment aangebroken is dat eigen tanden getrokken gaan worden.
• De onpersoonlijke, soms zeer onvriendelijke benadering van de tandarts in het verleden.
• Het negatief neerzetten van de tandarts in films, TV en in de kranten.
Wat kunnen gevolgen zijn als men door de angststoornis niet naar de tandarts gaat?
Chronisch ontstoken tandvlees (parodontitis) beïnvloedt de algehele lichamelijke gezondheid. Er zijn aanwijzingen dat parodontitis in verband kan worden gebracht met:
• Verhoogd risico op een longontsteking
• Hoger risico van te vroege geboorte met een lager geboortegewicht
• Verhoogde kans op een hartinfarct
• Verhoogde kans op een beroerte
• Verergering van diabetes
• Infecties bij prothetische voorzieningen zoals bijv. kunstmatige hartkleppen en heupgewrichten.
• Door een slecht gebit kan men slecht kauwen. Het eten wordt dan niet goed verteerd wat slecht is voor het maag- en darmstelsel.
• Slecht spreken door loszittende tanden
• Het zelfvertrouwen kan verminderen door onzekerheid over het uiterlijk en slechte adem. Bij sommigen leidt dit zelfs tot ernstige beperkingen in sociale en zakelijke contacten.
Lees ook: Slechte adem (halitose): oorzaken en behandeling
Wat kan een tandarts of kliniek doen voor mensen met een angststoornis?
• Een rustige en warme omgeving creëren waarin mensen zich kunnen ontspannen, zoals een loungeruimte met diverse tijdschriften, TV’s en computers met internet en ontspannende achtergrondmuziek. Iets te drinken aanbieden.
• Zorgdragen voor minimale wachttijden en een zo kort mogelijke behandelperiode bieden
• Goed luisteren naar de wensen en deze respecteren.
• Goede uitleg geven over de behandeling en wat de patiënt kan verwachten tijdens én na de behandeling.
• De specialisten dienen de patiënten goed te observeren en direct lichamelijke reacties signaleren die kunnen wijzen op een angststoornis zoals: hartkloppingen, rillen, transpiratie.
• De patiënt het gevoel van controle geven tijdens de behandeling door een signaal af te spreken, bijv. hand opsteken, als de patiënt wat willen zeggen, rust nodig heeft of meer verdoving wenst.
• Afleiding bieden door bijv. een TV en de patiënt een programma laten kiezen of een MP3-speler aanbieden met ontspannende muziek.
• Indien nodig rustgevende middelen geven voor en tijdens de behandeling.
• Aanbod hebben van diverse manieren van pijnbestrijding.
• Met lokale anesthesie blijft de patiënt volledig bij bewustzijn. Vaak is men bang voor de naald. Het tandvlees kan eerst worden voorverdoofd waarna de injectie rustig en langzaam kan worden ingebracht en de patiënt ook van de injectie geen pijnlijk gevoel hoeft te ervaren.
• Met volledige anesthesie (narcose) is de patiënt niet meer bij bewustzijn.
• Goede nazorg bieden: Een dag na de behandeling de patiënt bellen en informeren hoe het gaat.
Wat kunt u zelf doen aan uw angst?
Heeft u in het verleden nare ervaringen bij de tandarts gehad?
Of hebben mensen die u kent nare verhalen verteld en bent u daarom bang geworden?
Vertel dit dan direct tijdens uw eerste intakeconsult en voor aanvang van de behandeling aan de behandelend tandarts en assistente. Denk nooit dat u kinderachtig bent. Door over uw angsten te praten wordt er rekening gehouden met uw ervaringen en wensen. Luister niet naar ervaringen van anderen. Verhalen worden vaak aangedikt, zijn zeer persoonlijk en dus subjectief. U ervaart het echt anders!
Weet u niet wat u te wachten staat tijdens de behandeling en bent u bang voor het onbekende?
Schrijf alle vragen op die in u opkomen. Niet één vraag komt bij behandelaars dom over. Bel van te voren of stel al uw vragen voor aanvang van de behandeling aan de assistente of behandelend tandarts totdat u het gevoel heeft dat alles helemaal duidelijk is.
Schaamt u zich voor de toestand van uw gebit en bent u bang dat de tandarts en assistente u daardoor negatief zullen beoordelen?
Kijkt u eens op diverse websites in fotogalerijen met naar voor- en nafoto’s van functionele behandelingen. Sommige klinieken zijn gespecialiseerd en zeer ervaren in zulke grote gebitsrenovaties en dus alles gewend!
Doe ontspanningsoefeningen thuis.
Ontspannen kun je leren door middel van ontspannings-oefeningen. Als u die goed onder de knie heeft, kunnen die u helpen om ook bij de tandarts beter te ontspannen.
Ademhalings- en ontspanningsoefeningen:
1. Ga gemakkelijk op uw rug liggen
2. Sluit uw ogen
3. Concentreert u zich op uw ademhaling
4. Adem een aantal seconden diep in door de neus, zodat u de buik omhoog voelt komen
5. Houd de adem een paar seconden vast
6. Adem rustig door de mond uit, in evenveel seconden
7. Probeer te voelen hoe uw lichaam meer ontspannen raakt bij
elke uitademing
8. Het helpt om hierbij bewust stil te staan bij elke spiergroep: voel bij elke uitademing hoe de schouders ontspannen, hoe de armen ontspannen, hoe de benen ontspannen, etc...
9. Stelt u zich een extra rustgevend effect voor dat u bijv. op een warm strand ligt. De zon verwarmt uw huid. Het ruisen van de golven maakt dat u zich heerlijk ontspannen voelt.
10. In plaats van stappen 7 en 8 in uw hoofd door te nemen, kunt u ook een tekstje inspreken op een bandje en dit afdraaien.
Spierspanningsoefeningen
Naast bovengenoemde oefeningen kan het goed zijn om spierspanningsoefeningen te doen. Deze halen op de volgende manier de spanning van de spieren af: ga comfortabel liggen en trek steeds een spiergroep aan. Trek uw voeten omhoog en voel uw kuit strak trekken. En ontspan. Strek uw benen uit en voel je spieren in de bovenbenen en knieholten spannen. En ontspan.
Trek uw billen in. En ontspan weer. Bal uw handen tot een vuist en ontspan. Zo gaat u alle spieren na en merkt u na afloop hoe relaxed uw lichaam aanvoelt (en hoe gespannen uw spieren eerst waren!).
Rozig
Wat gebeurt er nu tijdens deze oefeningen? Om te beginnen komen uw hersenen tot rust. Tijdens de ontspanning veranderen de hersengolven van zogenaamde actieve bètagolven naar rustige, regelmatige alfa-golven. Dat zijn dezelfde golven die de hersenen vlak voor u in slaap valt produceren. De hartslag verlaagt zich met gemiddeld 5 tot 10 slagen per minuut en de bloeddruk daalt.
Ook de ademhaling wordt langzamer en dieper. Zo wordt u na verloop van tijd rozig en doezelt u, als u niet oplet, zelfs in.
