Gerelateerde artikels
Katrienewiel (ringworm): oorzaken en behandeling
In dit artikel
Katrienewiel (ringworm): oorzaken en behandeling
dossier
Ringworm of Katrienewiel, soms ook ringschurft genaamd, is een schimmelinfectie van de huid of de behaarde hoofdhuid, meestal veroorzaakt door een schimmel van het geslacht Microsporum of Trichophyton. De aandoening wordt ook wel tinea corporis (op de romp) of tinea capitis (op het hoofd) genoemd. Of Trichophytie, naar de verantwoordelijke schimmel.
Het heeft dus niets met een worm te maken, maar door de vorm van de huiduitslag kan de indruk ontstaan dat er een worm onder de huid zit. De infectie kan zowel optreden bij mensen als dieren zoals honden, katten en paarden.
Lees ook: Voor welke soorten schimmelinfecties moet je oppassen?
Ringworm is de meest voorkomende zoönose die niet via voedsel overgedragen wordt. Ze komt vrij vaak voor, meer bij kinderen dan bij volwassenen.
Symptomen bij mensen
- Op de huid (bijvoorbeeld de romp, billen, liezen...) of op het hoofd ontstaan ronde, schilferende plekken ter grootte van ongeveer 1 cm. De ringen zijn scherp begrensd, met een regelmatige uitbreiding aan de randen. De rand is meestal een klein beetje verdikt. Bij mensen met een lichte huid zijn de plekken roze met een donkerrode ring aan de buitenkant. Bij mensen met een donkere huid zijn de plekken lichtbruin met een donkerbruine ring aan de buitenkant. De plekken worden langzaam groter tot twee centimeter doorsnede. In erge gevallen sluiten verschillende cirkels aaneen en ontstaat een grote oppervlakte met aangetaste huid.
- Als de schimmel op het hoofd zit, breken de haren vlakbij de huid af. Daardoor ontstaan kale plekken. Zonder behandeling kunnen de plekken op het hoofd blijvend kaal worden.
- Soms is er jeuk of een branderig gevoel, er kan ook een zwelling en afscheiding van vocht zijn op deze plekken.
- Bij mensen met een verminderde afweer kan de schimmel dieper in de huid doordringen en daar een ernstige en pijnlijke huidontsteking geven.
Lees ook: Welke soorten eczeem zijn er?
Symptomen bij huisdieren
Bij dieren kunnen de ringworm-plekken er uiterst variabel uit zien.
- De typische ringwormplekken zijn rood en rond en scherp begrensd. Vaak zijn er ook grauwe schubjes of korsten en treedt er haaruitval op op de aangetaste plaatsen.
- Bij runderen en paarden is er meestal geen jeuk, bij honden en katten wel.
- Vooral jonge dieren hebben er last van.
Veel dieren kunnen schimmel bij zich hebben zonder symptomen te vertonen.
Diagnose: hoe wordt ringworm vastgesteld?
Meestal wordt een staaltje huidschilfers onderzocht. Soms kan men door een rechtstreeks microscopisch onderzoek meteen bevestigen dat het om een schimmelinfectie gaat. Meestal gebeurt er ook een schimmelkweek om de diagnose te bevestigen en de precieze schimmel te identificeren.
Lees ook: Pityriasis rosea: roze, schilferige vlekjes op de huid
Is ringworm ernstig?
Ringworm is veeleer vervelend dan gevaarlijk of ernstig. Het gaat meestal na verloop van tijd vanzelf over. Dit kan echter wel lang duren en gedurende al die tijd blijft de persoon besmettelijk voor andere mensen en dieren.
Bij kleine kinderen en mensen met een verminderde immuniteit, kan het echter wel ernstig zijn.
Lees ook: Wat is schurft (scabiës): symptomen en behandeling
Hoe kan je ringworm voorkomen?
Wanneer er in je gezin of omgeving iemand ringworm heeft, is het belangrijk om verspreiding van besmettelijke huidschilfers en besmette haren zoveel mogelijk tegen te gaan. Enkele voorzorgsmaatregelen om besmetting te voorkomen:
- Was de handen zorgvuldig na (huid)contact met een besmet persoon of dier.
- Gebruik alleen eigen kleding, pet, muts, hoofddoek, kam, borstel, haarspeldjes en andere haaraccessoires.
- Gebruik ook aparte handdoeken, washandjes enzovoorts.
- Het is verstandig kammen, borstels, scheergerief enzovoorts na gebruik grondig schoon te maken met 70% alcohol.
- Neem tafels, stoelleuningen en vloeren bij voorkeur met een natte doek af om schilfers en haren te verwijderen. Maak ze daarna droog.
- Spoel de douche na gebruik goed na.
- Als je vermoedt dat je huisdier een schimmelinfectie heeft, ga dan met het dier naar de dierenarts, zodat het ook behandeld kan worden.
- Aangetaste dieren zouden geïsoleerd moeten worden en materialen zoals borstels moeten niet met meerdere dieren gedeeld worden.
Lees ook: Wat desinfecteert er je handen best: zeep of ontsmettingsgel?
Mag een kind met ringworm naar kinderdagverblijf of school?
Kinderen met deze schimmelinfectie mogen gewoon naar kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of school als de behandeling gestart is.
Informeer de leiding wel, omdat het om een besmettelijke ziekte gaat. De leiding kan op haar beurt andere ouders informeren, zodat die alert kunnen zijn op verschijnselen van de schimmelinfectie bij hun kind. Kinderen die contact hebben gehad met een kind met de schimmelinfectie kunnen al besmet zijn. Thuishouden helpt dan niet om te voorkomen dat zij klachten krijgen.
Lees ook: Zijn luchtdrogers in het toilet beter dan (papieren) handdoeken?
Hoe wordt ringworm behandeld?
De ziekte is goed te behandelen met zalf en/of tabletten. Start de behandeling pas als er duidelijke symptomen zijn.
- Meestal zal je arts een schimmelwerende zalf voorschrijven. Bij ernstiger klachten kan een behandeling met pillen nodig zijn.
- Gebruik de zalf/tabletten volgens voorschrift en maak de kuur helemaal af, ook al zijn de klachten al over. De schimmel is namelijk aanwezig in de huid rond de aangedane plekken. Bij een te korte behandeling kan de schimmel overleven en opnieuw ziekteverschijnselen veroorzaken.
- Bescherm de aangetaste huid na genezing nog een tijdlang extra goed tegen de zon, zo voorkom je een blijvende bruine pigmentverkleuring.
Lees ook: SPF zonnecrème: mag je langer in de zon blijven met een hoge factor?
Bronnen:
http://www.rivm.nl
https://www.cdc.gov/
