Koffie is niet verkeerd

dossier Vers gezette geurige koffie is veel meer dan een heerlijke oppepper met een rijk en prikkelend aroma. Zo’n bakje troost blijkt ook een weldaad te zijn voor je gezondheid en een garantie op lang leven!

Koffie is cool

We mogen de laatste jaren gerust spreken van een koffiecultuur. We scheppen niet zomaar om het even welke (gemalen) boon in de koffiezetmachine: de oorsprong (fair trade) en de teelt (zonder pesticides) van de koffie, de soort, hoe de boontjes gebrand worden ... dat is allemaal van groot belang! Een echte koffie freak is kritisch op de kwaliteit en terecht.

Lang leve(n met) koffie

De Hoge Gezondheidsraad specifieert dat 400 mg cafeïne per dag geen onheil aanricht bij een gezonde volwassene. Volgens enkele recente wetenschappelijke studies aan diverse universiteiten in USA en Europa kan koffie je zelfs beschermen tegen allerlei gezondheidsproblemen!

• Koffie is goed voor de bloedvaten. Het is rijk aan antioxidanten die ontstekingsremmend werken en het risico op hartziekten kunnen verminderen. 
• Dagelijks donker gebrande koffie drinken beschermt het DNA. 
• Koffie-extract verlaagt de oxidatieve stress en vertraagt zodoende het verouderingsproces. De oxidatieve stress wordt o.a. afgeremd door het antioxidant glutathion dat helpt om de lever te ontgiftten. Wie frequent koffie drinkt, heeft minder risico op leverfribrose en levercirrose. Cafeïne helpt ook om de oxidatieve stress veroorzaakt door UV-stralen te verminderen en beschermt op die manier tegen cataract en schadelijke zonnestralen. 
• Het risico op Alzheimer vermindert aanzienlijk bij koffiedrinkers en koffie zou ook leiden tot een verminderd risico op Parkinson. 
• Mannen die 2 à 3 koppen koffie per dag drinken, zijn minder gevoelig om erectieproblemen te ontwikkelen. 
• Koffie bevordert de celregeneratie en beschermt zodoende de spieren. 
• Meer dan 1 kop koffie per dag zou ook het risico op diabetes type 2 verminderen.

We hebben een boontje voor iedereen

Van ristretto tot corretto

Wat Europa betreft, hebben de Grieken en de Italianen een echte koffiecultuur, hoewel ook de Scandinaven grote koffiedrinkers blijken te zijn. Griekse of Turkse koffie wordt gemaakt met zeer kort gebrande en fijngemalen koffie die in een pannetje met water en suiker wordt gekookt.
Bij ons is vooral de filterkoffie nog steeds populair in de huiselijke omgeving, maar via de coffee shops raakt ook de Italiaanse espresso met al zijn ‘extensions’ meer en meer ingeburgerd.
Maar wat is nu het verschil tussen al die soorten latte en macchiato? 

Espresso
Typisch Italiaans, een shot sterke koffie met een bitterzure toets en een 'crèmige' bovenlaag. Gemaakt op basis van 7 à 9 gram fijngemalen koffie waar water onder hoge druk doorloopt met een extractietijd van 25 à 30 seconden. Een kopje espresso is 25 à 30 ml en wordt over het algemeen met suiker gedronken. 

Ristretto
Sterk aroma, zeer geconcentreerde cafeïne en 'crèmig'. De koffie (eveneens 7 à 9 gram) wordt fijner gemalen en harder aangedrukt waardoor het water meer moeite heeft om door te lopen. De doorlooptijd is even lang als bij een espresso, het volume koffie is dus kleiner. 

Espresso macchiato of Caffé macchiato
Espresso voorzien van een scheutje warme opgeschuimde melk. 

Cappuccino
Een espresso bedekt met een laag warme melk en daarop een laag warme opgeschuimde melk. Sommige bronnen spreken van 3 gelijke delen (koffie, melk, opgeschuimde melk) andere leggen de verhoudingen op 125 ml melk, 25 ml koffie en ongeveer evenveel melkschuim. Vul de kop altijd eerst met espresso. 

Caffé latte of café au lait
Een espresso waaraan een hele kop warme melk wordt toegevoegd. Normaal komt er geen mellkschuim aan te pas.
De caffé latte benadert het meest de koffie verkeerd of lait russe: een kop filterkoffie waaraan heel veel warme melk wordt toegevoegd. 

Latte macchiato of Latte
Opgeklopte warme melk waaraan een shot espresso wordt toegevoegd. De schuimige melk in combinatie met de warme espresso vormt melklaagjes. 

Americano
Een kop heet water waaraan espresso wordt toegevoegd. Per circa 125 ml water wordt één espresso toegevoegd wat zorgt voor een schuimig resultaat en een zachte koffie. 

Caffé lungo
Een espresso bereid met extra veel water. Lungo, wat lang betekent, verwijst naar de extractietijd van de koffie. Het water loopt gedurende een minuut over de koffie in plaats van 25 à 30 seconden en levert een kop van zo’n 70 à 90 ml. Door de langere doorloop bevat de koffie meer cafeïne en is hij bitterder dan een Americano. 

Caffé corretto
Een espresso met een scheutje brandy, grappa of sambuca.

Ook de manier waarop ‘verse koffie’ wordt gezet verschilt van land tot land. In Italië start alles met de espressomachine, hoewel er in de huiskamer ook ‘gewone’ koffie wordt gemaakt met een caffetiere. Bij ons is de filterkoffie nog altijd het meest ingeburgerd.