Kunnen we binnenkort vaccineren tegen corona?

Tot voor kort ging men er van uit dat de vaccinatiecampagne tegen covid-19 van start zou gaan in de lente van volgend jaar, maar nu lijkt het er sterk op dat de eerste vaccins al rond de jaarwisseling geleverd kunnen worden. Na de nodige testen zou er dan begin volgend jaar een vaccinatieprogramma uitgerold kunnen worden. 

In Europa zitten er drie kandidaat-vaccins in de laatste rechte lijn: die van Pfizer-BioNTech, AstraZeneca-Oxford en Moderna. Zij hebben alle noodzakelijke stappen doorlopen, maar moeten nog goedgekeurd worden voor gebruik door het Europees geneesmiddelenagentschap (EMA). De vaccins van Pfizer-BioNTech en Moderna blijken voor zo’n 95% effectief te zijn, dat van AstraZeneca-Oxford voor 70%. Het vaccin van AstraZeneca-Oxford is wel goedkoper en gemakkelijker te vervoeren en op te slaan.

Het is de Europese Commissie die onderhandelt met farmaceutische bedrijven over de aankoop van vaccins, waarna EU-lidstaten kunnen intekenen op bepaalde vaccins waarvoor een contract is afgesloten. De Commissie sloot al zes contracten af en België besliste voorlopig om in vier deals mee te stappen. Voor ons land gaat het om de kandidaat-vaccins van Pfizer-BioNTech, AstraZeneca-Oxford, Janssen (Johnson & Johnson) en CureVac.  

In totaal heeft België op dit moment ongeveer 20,8 miljoen doses besteld. Het is wel zo dat voor de meeste vaccins waarschijnlijk twee vaccinaties nodig zullen zijn, waardoor er met deze voorlopige hoeveelheid vaccins dus in theorie 10,4 miljoen van de 11,5 miljoen Belgen gevaccineerd zouden kunnen worden. 

De Belgische vaccinatiestrategie zal in eerste instantie bepaald worden door een brede kring van experts, de zogenaamde taskforce Vaccinatie. De taskforce zal aanbevelingen geven aan politieke beleidsmakers, die dan de uiteindelijke beslissingen nemen. Voorlopig weten we al dat de inenting gratis zal zijn voor iedereen en niet verplicht. De doelstelling is om minstens 70% van de bevolking, dus ten minste 8 miljoen Belgen, te vaccineren. Dat aantal is nodig voor de doeltreffendheid van de vaccinatiecampagne.

Maar het is dus bijvoorbeeld nog niet duidelijk wie het eerst een prik zal krijgen, al heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wel al een advies verstrekt. In dat advies staan zorgverstrekkers eerst, met inbegrip van eerstelijnszorgverleners zoals apothekers en huisartsen. Als tweede stap adviseert de WHO om te bepalen wat de essentiële beroepen zijn. Daarna zouden de kwetsbaren en ouderen gevaccineerd worden. Later zouden dan telkens jongere en jongere leeftijdsgroepen aan de beurt komen.

De Vlaamse overheid besliste ondertussen om een communicatiecampagne op te starten om huisartsen te overtuigen van het nut en de veiligheid van het coronavaccin. Uit een enquête van de Artsenkrant bij 830 artsen bleek namelijk dat 37% van de dokters nog niet van plan was zichzelf te laten vaccineren en slechts 68% zou het zeker aanbevelen aan zijn patiënten. Belangrijke kanttekening is wel dat de bevraging dateert van begin oktober, nog voor de farmaceutische bedrijven uitpakten met de hoge doeltreffendheid van de vaccins.