Hoe oud kun je worden?

nieuws Hoe oud kan een mens worden? Het gemiddelde stijgt al zeker anderhalve eeuw. Blijft dat stijgen, of zit er een bovengrens aan hoe oud we kunnen worden? En welke mogelijkheden hebben we nog om de gemiddelde leeftijd op te krikken?

Volgens Gerald de Haan, hoogleraar celbiologie en een van de wetenschappelijk directeuren van het verouderingsinstituut Eriba van de Universiteit Groningen hebben we geen reden om aan te nemen dat er een biologisch vastgestelde maximale levensduur is. In de laatste 150 jaar is de gemiddelde levensduur flink gestegen. Ieder decennium leefden we gemiddeld twee jaar langer. Kinderen die nu geboren worden, hebben ongeveer 50 procent kans om honderd te worden.”

Volgens De Haan zal de gemiddelde leeftijd blijven stijgen. De grote klappers om de gemiddelde levensduur te verhogen, zijn al gemaakt. Zo drongen betere hygiëne en vaccinaties kindersterfte sterk terug, iets wat veel effect heeft op de gemiddelde levensduur. En later zorgde een betere gezondheidszorg ervoor dat mensen met chronische ziektes langer leven en dat we ziektes als kanker steeds vaker overleven. Maar ook nu nog zijn er veel maatregelen te nemen. En te ontdekken.

Slijtage
Een lichaam dat je gebruikt, is net als een auto, vergelijkt De Haan. Het slijt, onderdelen gaan kapot. “Stamcellen in het beenmerg worden steeds slechter in het aanmaken van bloed. En een wond die bij een baby zo herstelt, kan bij een ouder iemand echt een probleem worden”, illustreert de Haan. “Maar waarom het lichaam achteruit gaat, hoe het slijtageproces van het lichaam precies in zijn werk gaat, daar weten we nog maar weinig van.”
“We denken dat je ouder wordt, naarmate je DNA-kopieersysteem beter werkt en je beter in staat bent foutjes in het DNA te herstellen.” Wanneer een cel deelt, kopieert de genetische informatie zich in een paar uur. “Het is wonderlijk dat dat vaak heel goed gaat. Maar er ontstaan altijd foutjes. En zo’n kopieerfout is potentieel vervelend. Soms heeft het geen gevolg, in andere gevallen kan de cel sterven of een kankercel worden.”

Deze aannames zijn niet nieuw, maar ze kunnen pas sinds kort getest worden. Eerder was de techniek nog niet geschikt en veel te duur om daar grootschalige genetische experimenten mee te doen. “We kunnen nu onderzoeken welke invloed DNA-schade heeft op veroudering. En welke factoren weer invloed hebben op die DNA-schade”, vertelt De Haan. Dat roken schade toebrengt aan je DNA is al bekend, net als veelvuldig zonnebaden. “Maar er zijn vast ook andere dingen slecht voor je DNA. Of juist goed. Daar willen we graag achterkomen.”