Beschermen tegen de zon: hoe en wanneer?

dossier • Beschermen met kledij
Vijftig jaar geleden bewogen de dames nog hemel en aarde om een melkwitte huid te behouden. Ze beschermden zich tegen de zon met parasols, breedgerande hoeden, lange mouwen, kanten handschoenen… Vandaag zijn we blijkbaar vergeten dat onze dagelijkse kledij een scherm vormt tegen de zonnestralen. Een paar nylons laat uiteraard heel wat schadelijke stralen door, terwijl het omgekeerde geldt voor een lange broek in een dicht geweven stof (een jeans, bijvoorbeeld). Een baseballpet of een hoed beschermt het gezicht en de oren van iedereen die het hele jaar door in de open lucht werkt of graag buiten sport… Een hoofddeksel is een absolute must voor kaalhoofdigen die een groter gevaar lopen om op die plaats huidkanker te ontwikkelen: de hoofdhuid wordt immers niet langer beschermd door het haar. Voor mensen met een bleke huid, die niet of bijna niet bruinen in de zon (rossig, blond haar) is beschermende kledij heel sterk aanbevolen.
In Australië, een land dat helaas een recordaantal huidkankers telt, kon het aantal huidkankers bijna met de helft teruggeschroefd worden, door het dragen van beschermende kledij.

Lees ook: Melanoom: agressieve huidkanker

• Beschermen met een zonnecrème
Welke crème kiest u? U let eerst en vooral goed op de beschermingsfactor: de Europese factoren zijn niet gelijk aan de Amerikaanse en soms hanteert een fabrikant zijn eigen factoren. Controleer goed of het om een Europese factor gaat (dat staat vermeld op de tube).

Om de keuze van het juiste zonneproduct te vergemakkelijken; wordt vanaf 2008 binnen Europa een geharmoniseerde etikettering ingevoerd.
Ten eerste zal apart moeten vermeld worden of het product ook beschermd tegen UV-A straling. UV-B straling verbrandt de huid, terwijl UV-A straling de huid versneld veroudert. Beide vormen van straling dragen bij aan de vorming van huidkanker. Op termijn zal voor zonneproducten die bescherming bieden tegen UVA, een nieuw logo worden ingevoerd. Dit logo geeft aan dat het zonneproduct een UVA-beschermingsfactor van minstens een derde van de UVB-beschermingsfactor heeft
Wat de UVB-beschermingsfactor betreft (de zogenaamde SPF, (Sun Protection Factor), worden voortaan vier klassen erkend:
• Lage bescherming: SPF 6-10
• Gemiddelde bescherming: SPF 15- 20-25
• Hoge bescherming: 30-50
• Zeer hoge bescherming: 50+
Deze beschermingsklassen zullen naast de traditionele SPF-index vermeld worden.

Bij kinderen moet u er steeds van uitgaan dat ze een huidtype hebben dat niet bruint en u beschermt ze daarom met een zonneproduct met hoge of zeer hoge beschermingsfactor (SPF van minimum 30 en UVA-bescherming). Kies steeds een aangename zonnecrème. Dat is heel belangrijk; u moet immers heel vaak smeren! Let op de geur, de textuur en de prijs (een heel dure crème zal u niet zo vaak bovenhalen). Voor een risicohuid geeft u in de mate van het mogelijke de voorkeur aan producten uit de apotheek. Naast een hoge beschermingsfactor, vindt u bij uw apotheker - vaak hypoallergene - kwaliteitsproducten voor een iets hogere prijs.

Hoe gebruikt u zonnecrème?

Moet u élke dag een zonneproduct gebruiken? Het antwoord op deze vraag hangt uiteraard af van uw huidtype, het seizoen en uw beroep. Wanneer u tijdens de winterperiode in België buiten wandelt, hoeft u niet te smeren, zelfs als u een huidtype hebt met een verhoogd risico op kanker.
• Ambachtslui (tuiniers, dakdekkers) daarentegen, die het hele jaar buiten werken, brengen best 's morgens een laag zonnecrème aan ook in de winter en moeten in de zomer verscheidene keren per dag smeren (ten minste om de drie uur).
• Dat geldt ook voor sportievelingen die de hele namiddag buiten actief zijn. Wie op een kantoor werkt, hoeft alleen 's morgens een laagje aan te brengen. Dames kunnen hun zonneproduct gebruiken als basiscrème vóór ze hun make-up aanbrengen om de schadelijke gevolgen van de zon (zelfs in België) te voorkomen: bruine vlekken en rimpels…
• En op vakantie? Nagenoeg iedereen is overtuigd van het belang van een zonnecrème tijdens de zomervakantie. Maar een verkeerd gebruikte crème is compleet nutteloos. Ten minste 15 à 30 minuten vóór u naar buiten gaat, smeert u de crème op elke zone die aan de zon kan worden blootgesteld. Vergeet vooral niet de kwetsbare zones die vaak over het hoofd worden gezien: de oren, de neus, de lippen, de rugkant van voeten en handen, de halsuitsnijding (ook bij de heren!), de schedel van kaalhoofdigen, de okselholten en genitaliën van kinderen of als u aan naturisme doet. Smeer uw huid om de twee uur in zolang u in de zon blijft, zelfs op het einde van de dag. Bij zwemmen, wind en overmatig zweten wordt de crème sneller van de huid verwijderd, zodat u die ook vaker opnieuw moet aanbrengen.
• In de bergen moeten blootgestelde zones om het uur ingesmeerd worden (winter en zomer).
• Aan zee mijdt u best zonexpositie tussen 11 en 16 uur ; de zonnestralen zijn dan immers het meest schadelijk.

Lees ook: Huidkanker: wat is het verschil tussen UVA- en UVB-straling?

Lees ook: Test jezelf: zonnen en zonneproducten

Frequente misverstanden

• Geloven dat een parasol u beschermt: de omringende zonnestralen worden rechtstreeks naar uw huid weerkaatst. Zet de parasol in het gras dat de stralen absorbeert.
• Denken dat een grijze hemel ongevaarlijk is: zelfs als u de warmte van de zon niet voelt, kunnen de schadelijke stralen door het wolkendek de aarde bereiken.
• Bij uw aankomst op het strand één keer smeren en denken dat u voor de rest van de dag beschermd bent.
• Geloven dat een bruine huid een optimale bescherming is: zelfs als u makkelijk bruint, gebruikt u toch beter een zonnecrème met een lage beschermingsfactor.
• Denken dat "bruinen zonder zon" bescherming biedt: de bruine kleur is alleen het resultaat van een oxidatieproces, net zoals een doorgesneden appel bruin wordt. Toch is dit type crème aanbevolen voor wie het hele jaar door een kleurtje wil: het product is absoluut niet toxisch en heeft niet de schadelijke gevolgen van een zonnebank.
• Zonnepillen (psoraleen) zijn alleen aangewezen bij bepaalde huidziekten en mogen alleen door bevoegde artsen worden voorgeschreven. Pillen met caroteen leveren een teint die uw huid niet tegen zonnestralen beschermt en bovendien zijn ze schadelijk voor de ogen en de lever.

Lees ook: Zon en huid, huidveroudering, huidkanker

Lees ook: Geen zonnebank onder 18 jaar