Wat is groeipijn en wat kunt u er tegen doen?

nieuws Naar schatting heeft een op vijf kinderen 's avonds of 's nachts geregeld pijn in de benen, zonder dat er een duidelijke oorzaak is. De pijn verdwijnt tegen de ochtend, maar kan na enkele dagen weer opduiken. De pijn ontstaat meestal tussen 3 en 5 jaar en/of tussen 8 en 12 jaar, maar kan ook vroeger of later optreden.
Men noemt dit groeipijn, al is dat eigenlijk geen juiste benaming. De pijn treedt wel op tijdens een snelle groeiperiode van het kind maar heeft verder weinig met de groei te maken. Wat dan wel de oorzaak is, is niet bekend.

Klachten bij groeipijn
• De pijn treedt 's avonds of 's nachts op, als het kind al een tijdje in bed ligt. Overdag heeft het kind geen pijn.
• Meestal heeft het kind pijn in beide benen (bovenbenen en/of kuiten, soms in de knieholte), soms ook in de dijen en heel soms in de schouders of armen. De pijn wordt ergens diep in de spieren gevoeld, niet in de gewrichten.
• De kramp-achtige pijn kan zo erg zijn dat het kind wakker wordt of niet kan slapen.
• Na enkele minuten tot maximaal een paar uur verdwijnt de pijn, maar ze kan enkele dagen later terugkomen.
• De pijn is niet seizoensgebonden.
• Meestal verdwijnt de pijn na enkele weken tot maanden spontaan, maar ze kan in de tienerjaren weer opduiken.
• De groeipijnen kunnen soms gepaard gaan met hoofd- en/of buikpijn, irritatie, huilbuien, vermoeidheid en slaapproblemen, maar dat kan een gevolg zijn van de groeipijn.

Heeft het te maken met de groei?
De preciese oorzaak van groeipijn is niet bekend, maar waarschijnlijk heeft het weinig of niets met de groei te maken. Groeien op zich doet geen pijn. Het grootste gedeelte van de lengtegroei vindt plaats vanuit de groeischijven boven en onder de knie. Kinderen met groeipijn klagen
nochtans zelden van pijn in de knie. Bovendien komen de meeste klachten van groeipijn voor in een periode waarin de groeisnelheid eerder laag ligt, en vertonen kinderen met groeipijn niet vaker groeistoornissen dan kinderen zonder groeipijn.

Er bestaan meerdere hypothesen over het ontstaan van groeipijn.

• Mogelijk heeft het te maken met de toename van groeihormoon kort na het inslapen, maar deze hypothese is tot nu toe niet ernstig onderzocht.

• Botten groeien sneller dan spieren en pezen. Daardoor kan er rek op de spieren ontstaan, wat de groeipijn zou verklaren.

• De pijn wordt veroorzaakt door vermoeidheid van de spieren, door een ontstekingsreactie ten gevolge spierschade of door zwelling van de spieren waardoor ze ingeklemd raken. Dit zou verklaren waarom vooral zeer actieve kinderen, of kinderen na grote lichamelijke inspanning last hebben van groeipijn.

• De pijn zou veroorzaakt worden door een verkeerde lichaamshouding, bijvoorbeeld ten gevolge van X- of O-benen, platvoeten, scoliose, een beenlengteverschil... Maar deze afwijkingen blijken evenveel voor te komen bij kinderen zonder dan met groeipijn.

• De pijn zou te maken hebben met een hypermobiliteit van de gewrichten.

• De pijn zou te maken hebben met een lagere pijndrempel door een veralgemeende niet-inflammatoir pijnsyndroom of een familiale lage pijndrempel.

• Mogelijk is het een vroege eerste vorm van het rusteloze benensyndroom.

• Waarschijnlijk spelen er ook psychische factoren mee. Kinderen die emotioneel labiel of zeer onrustig zijn, zouden er meer last van hebben.

• Ook is vastgesteld dat het in bepaalde families meer voorkomt, maar de reden daarvoor is niet bekend.

Wat kunt u doen?
Groeipijn is vervelend maar niet ernstig, en verdwijnt spontaan na verloop van tijd.

Volgende middeltjes kunnen soms helpen:
• Een lichte massage door vader of moeder, of wrijven met een koude of warme doek;
• rekoefeningen voor het slapengaan;
• een warm bad voor het kind gaat slapen.

Indien de klachten regelmatig voorkomen en het kind heeft er veel last van, kunt u 's avonds eventueel een pijnstiller zoals paracetamol toedienen. Bespreek dit het best vooraf met uw arts.
Van vitaminesupplementen is nooit aangetoond dat ze enig effect hebben op groeipijn.

Wanneer naar de arts?
Raadpleeg het best een arts in volgende omstandigheden, omdat de pijn ook een andere oorzaak kan hebben dan 'groeipijn':

• de pijn blijft aanhouden, ook overdag, of treedt op tijdens inspanning (bv. tijdens het sporten of spelen);
• de pijn gaat gepaard met gewrichtspijn (bv. in de heup, knie of voet) of met verminderde beweeglijkheid of stijfheid;
• wanneer er zichtbare afwijkingen zijn, bijvoorbeeld een zwelling of roodheid op de plaats van de pijn, mank lopen...;
• de pijn gaat gepaard met koorts;
• als het kind jonger is dan 3 jaar.

Laatst bijgewerkt: februari 2019

Delen Whatsapp Tweet Mail