Hormonale anticonceptie: verschillende middelen en methoden

dossier Verschillende vormen van anticonceptie beschermen u tegen zwangerschap met behulp van hormonen die beletten dat u een eisprong krijgt. Er komt dus geen eitje vrij uit uw eierstokken.

De pil en andere vormen van hormonale anticonceptie hebben naast het voorkomen van zwangerschap nog een aantal bijkomende gezondheidsvoordelen. Maar ook enkele nadelen. Die nadelen wegen meestal niet op tegen de voordelen. Hormonale anticonceptie kan dan ook door de meeste vrouwen zonder problemen gebruikt worden. In sommige omstandigheden kiest u echter beter voor een andere vorm van anticonceptie.

Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie
Voor alle hormonale anticonceptiemiddelen hebt u een voorschrift van de arts nodig.

Twee grote groepen hormonale anticonceptie

free-AC-de-pil-soorten-10-15.jpg
Er bestaan twee grote groepen hormonale anticonceptiemiddelen.

Combinatiepreparaten die twee hormonen bevatten (progestageen en oestrogeen).
De progestagenen beschermen u tegen zwangerschap en de oestrogenen regelen uw menstruatie.
Met deze combinatiepreparaten behoudt u een regelmatige cyclus en wordt u dus één keer per maand ongesteld (u gebruikt ze drie weken en wordt in de vierde week ongesteld). Deze menstruatie is minder pijnlijk en gaat met minder bloedverlies gepaard dan wanneer u geen hormonen gebruikt.
Tot deze groep behoren de gewone combinatiepil, de vaginale ring en de hormonenpleister.
De niet orale vormen zijn vooral geschikt voor vrouwen die om een of andere redenen problemen hebben met de dagelijkse inname van een pil.

Middelen die slechts één hormoon bevatten (progestageen).
De preparaten die maar één hormoon bevatten, de zogenaamde progestageen-alleen preparaten, moet u dagelijks gebruiken zonder stopweek. Daardoor kunnen de menstruaties op een onvoorspelbaar moment optreden. Dit kan vooral tijdens de eerste maanden ongemakkelijk zijn. Na verloop van tijd kan het bloedverlies helemaal wegblijven, zonder dat dit invloed heeft op de betrouwbaarheid.
Tot deze groep behoren de minipil, de prikpil, het hormonenimplantaat en het hormoonspiraal.
De niet orale vormen zijn vooral geschikt voor vrouwen die om een of andere redenen problemen hebben met de dagelijkse inname van een pil.

Vormen van hormonale anticonceptie

Toedieningsvorm

Samenstelling

Toedieningsfrequentie

(Combinatie)pil

Minipil

Oestrogeen + progestageen

Progestageen

1 x per dag (met stopweek na 21-22 dagen)

1 x per dag (zonder stopweek)

Injectie ('prikpil')

Progestageen

1 x per 12 weken

Implantaat

Progestageen

1 x per 3 jaar

Vaginale ring

Oestrogeen + progestageen

1 x per 3 weken (met stopweek)

Hormoonpleister

Oestrogeen + progestageen

1 x per 3 weken (met stopweek)

Intra-uterien systeem ('hormoonspiraaltje')

Progestageen

1 x per 5 jaar

Combinatiepil

123-AC-roze-bl-de--pil-10-15.jpg
De combinatiepil is de meest gebruikt vorm van hormonale anticonceptie. Ze bevat twee kunstmatige hormonen, namelijk oestrogeen en progestageen, die een bevruchting onmogelijk maken.
Voor de meeste vrouwen is de combinatiepil de eerste keuze.

Vele soorten combinatiepil
Er bestaan vele soorten combinatiepillen, in verschillende doseringen, vormen en kleuren.
• Het soort progestageen in een pil bepaalt in welke generatie die pil zit.
• Daarnaast zijn er een-, twee- en meerfasepillen.
• Tenslotte zijn er pillen die u 21 of 22 dagen moet slikken, plus een stopweek van 7 dagen, en pillen die u ononderbroken moet slikken, zonder stopweek.

Een- of meerfasig
Er zijn eenfasepillen en meerfasenpillen (zoals twee-, drie- en vierfasenpillen). De betrouwbaarheid en bijwerkingen van eenfasepillen en meerfasenpillen zijn hetzelfde.

• In een strip van een eenfasepil hebben alle pillen dezelfde hoeveelheid oestrogeen en progestageen. De dosis oestrogeen variëert van 15 µg tot 50 µg naargelang het merk. Ze moeten gedurende 21 of 24 dagen (+ 4 dagen placebo) worden ingenomen.

Dit type van pillen is het eenvoudigst om in te nemen en verdient meestal de voorkeur.
U herkent deze pillen aan het feit dat alle pillen in de strip dezelfde kleur hebben.

• In de strip van de tweefasen-, driefasen- en vierfasenpil hebben de pillen een verschillende hoeveelheid hormonen, vooral progestageen, waardoor minder progestageen per cyclus wordt toegediend. U herkent deze pillen aan het feit dat de pillen in een strip twee, drie of vier kleuren hebben.
Tweefasenpillen kunnen gebruikt worden wanneer met een eenfasepil bloedverlies optreedt in de eerste helft van de cyclus.
Er zijn geen bewijzen dat driefasenpillen een betere controle van de cyclus en minder ongewenste effecten geven. Bovendien is het moeilijker om deze middelen zonder stopweek te gebruiken om de menstruaties uit te stellen, en is de kans op fouten bij de inname groter omdat elke pilstrip verschillende soorten pillen bevat.

Generaties
Eerstegeneratiepillen bevatten het progestageen noresthisteron.
Eerstegeneratiepillen met hoge dosis oestrogeen (50 microgram) hebben vaker bijwerkingen. Artsen raden deze pil daarom meestal af.

Tweedegeneratiepillen bevatten het progestageen levonorgestrel, norgestimaat of norethisteron. Ze bevatten minder oestrogeen dan de eerstegeneratiepillen (minder dan 50 microgram).
De tweedegeneratiepillen zijn meestal de eerste keuze.
Wel is met de pillen die minder dan 30 microgram ethinylestradiol bevatten, het risico van onregelmatig bloedverlies (spotting) en, bij obese vrouwen, van pilfalen bij het vergeten van een pil, groter.

Derdegeneratiepillen bevatten het progestageen desogestrel of gestodene. Ze bevatten een lage dosis oestrogeen (minder dan 50 microgram).
Bij derdegeneratiepillen is het risico op bloedklonters (veneuze trombo-embolie) tweemaal zo hoog is als bij tweedegeneratiepillen.

Vierdegeneratiepillen bevatten het progestageen drosperinone, chloormadinon, dienogest of nomegestrol.
Het is niet aangetoond dat deze pillen minder bijwerkingen heeft.

Pillen met stopweek
De meeste combinatiepillen hebben 21 pillen per strip. Deze slikt u gedurende 3 weken en daarna hebt u een stopweek. In de stopweek bent u ongesteld. Ook in de stopweek bent u beschermd tegen zwangerschap.

• Deze pil moet u elke dag op ongeveer hetzelfde tijdstip innemen, in de volgorde die op de strip staat aangegeven.
• U kunt de stopweek en dus de menstruatie ook overslaan door meteen na de vorige strip door te gaan met de volgende strip. Ook het verschuiven van de stopweek, bijvoorbeeld omdat u op vakantie gaat, is mogelijk met deze anticonceptiepil.

Pillen zonder stopweek
Er zijn ook pillen zonder stopweek, dus met 28 pillen per strip. Ze bevatten 24 pillen plus 4 placebopillen. Tijdens de vier dagen dat u een placebopil slikt, krijgt u een menstruatie.
Dit zijn: Bradley, Daylette, Droseffik, MarliesMylan, Mirelle, Yadere, Yaz en Zoely,
Qlaira bevat 2 placebo’s en de bloeding gaat bij deze pil doorgaans nog enkele dagen door nadat u bent gestart met de nieuwe strip.

Welke combinatiepil kiezen?

• Voor de meeste vrouwen wordt een tweedegeneratiepil met het progestageen levonorgestrel of norethisteron en het oestrogeen ethinylestradiol (30 microgram) aangeraden. Deze pil heeft de minste bijwerkingen. Omwille van het gebruiksgemak wordt meestal een monofasepil als eerste keuze voorgesteld.
Het gaat om volgende pilmerken: Eleonor 30, Microgynon 30, Nora 30, Steridel 30

• Nieuwere combinatiepillen met minder dan 30 microgram oestrogeen werken niet beter en geven ook niet minder bijwerkingen. Het risico van onregelmatig bloedverlies (spotting) en, bij obese vrouwen, van pilfalen bij het vergeten van een pil, is groter.

• Driefasepillen geven geen betere controle van de cyclus en hebben ook niet minder ongewenste effecten dan de eenfasepillen.

Eenfase combinatiepillen van de tweede generatie zijn bij de meeste vrouwen de eerste keuze.
'Nieuwere' pillen dienen enkel in bepaalde specifieke omstandigheden te worden overwogen.

Hebt u voor de combinatiepil een doktersvoorschrift nodig?
Voor de pil hebt u altijd een voorschrift van een dokter nodig. Een gynaecologisch onderzoek is hiervoor niet nodig. Wel bekijkt uw arts samen met u welke pil het meest geschikt is. Na 3 tot 6 maanden zal uw huisarts uw bloeddruk controleren. Vanaf dan volstaat een jaarlijks medisch onderzoek.
De pil van een vriendin of van uw moeder meegebruiken, is geen goed idee. Ieder lichaam is anders.

Vanaf welke leeftijd mag u de pil gebruiken?
Er bestaat geen minimumleeftijd voor pilgebruik.
• Anticonceptie kan worden gestart vanaf het ogenblik dat een meisje menstrueert. Als eerste pil is een monofasische pil met 30 microgram ethinyloestradiol en levonorgestrel het meest geschikt.
• Menstrueert het meisje nog niet, dan wordt hormonale anticonceptie afgeraden. Is ze seksueel actief, dan adviseert men het gebruik van condooms.

Hoe lang mag u de pil nemen?
Er staat geen beperking op de duur dat u een pil mag nemen. Het is ook niet nodig om af en toe een paar maanden met de pil te stoppen om "uit te zuiveren": hier zijn geen voordelen van bekend, maar wel veel praktische nadelen.
• Als u ouder bent dan 35 jaar en zeker wanneer u rookt (meer dan 15 sigaretten per dag) en/of zwaarlijvig bent, neemt u beter geen combinatiepil maar kiest u beter voor een andere anticonceptiemethode, bijvoorbeeld de minipil, implantaatstaafje of spiraaltje.
• In principe kan u ervan uitgaan dat u niet meer vruchtbaar bent boven de 55 jaar. Als u vroeger in menopauze bent, moet u uiteraard de pil ook niet meer nemen.
• Als u niet meer seksueel actief bent, hoeft u evenmin nog een anticonceptiemiddel te gebruiken.

Wanneer mag u de combinatiepil niet gebruiken?
In principe mag elke vrouw de pil nemen. Maar in sommige omstandigheden wordt de pil afgeraden. Soms mag u geen combinatiepil maar wel een minipil (prikpil, staafje...) die alleen progesteron bevat, gebruiken. Bespreek dit met uw huisarts of gynaecoloog.

De combinatiepil wordt afgeraden:
• als u zwanger bent;
• als u 35 jaar of ouder bent en rookt (meer dan 15 sigaretten per dag);
• als u een hartinfarct of beroerte (CVA) hebt gehad;
• als u een hartklepziekte of een aangeboren hartaandoening met complicaties (zoals een te hoge bloeddruk in de longen) hebt;
• als u een bloedklonter in de benen (diepe veneuze trombose) of de longen (longembolie) hebt gehad;
• als u lijdt aan migraine met aura, zeker als u ook rookt;
• als u obees bent (BMI > 30);
• als u lijdt aan systemische lupus (SLE);
• als u een stoornis van de bloedstolling (trombofilie) hebt, bijvoorbeeld proteïne C-deficiëntie, proteïne S-deficiëntie, antitrombine-III-deficiëntie, factor Vleiden of antistoffen tegen fosfolipiden;
• als u antistollingsmiddelen tegen veneuze trombose moet nemen;
• als u constant een systolische bloeddruk boven 140 mmhg en diastolische bloeddruk boven 90 mmhg hebt;
• als u naast een hoge bloeddruk ook lijdt aan andere vaatziekten zoals angina pectoris of etalagebemen (claudicatio intermittens), of indien u reeds een TIA (een milde vorm van beroerte) hebt gehad.
• als u mogelijk een hormoonafhankelijke kanker, zoals borst- of baarmoederhalskanker, hebt of in het verleden hebt gehad;
• als u diabetes hebt die gepaard gaat met vaatafwijkingen (aan de nieren, de ogen...).
• als u een ernstige leverfunctiestoornis (zoals acute hepaitis of ernstige cirrose) of leverkanker hebt;
• als u ongewoon vaginaal bloedverlies hebt waarvan de oorzaak niet bekend is;
• als u groeihormoon gebruikt;
• in de vier weken voor een operatie waarbij u langere tijd geïmmobiliseerd bent of als u lange tijd geïmmobiliseerd bent (been in het gips, rolstoel...).

De voor- en nadelen van de combinatiepil moeten zorgvuldig afgewogen worden:
• Bij aanwezigheid van risicofactoren voor hart- en vaatziekten: roken, hoge bloeddruk, te hoog cholesterol, diabetes type 1 en 2, hart- en vaatziekten bij ouders, broers of zussen jonger dan 60 jaar, obesitas of verhoogde middelomtrek;
• als u rookt: beter is dan een spiraal of een methode met alleen progestageen (minipil, prikpil...);
• bij een verhoogde kans op bloedklonters (veneuze trombose): de pil met alleen progestageen heeft dan de voorkeur;
• Als een dicht familielid op jonge leeftijd (-45 jaar) een diepe veneuze trombose of longembolie heeft gehad.
• Als u migraine zonder aura hebt en ouder bent dan 35, zeker als u rookt;
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Mag u de combinatiepil gebruiken als u draagster bent van het borstkankergen (BCRA)?
Er is geen bewijs dat hormonale anticonceptie de kans op borstkanker verhoogt als u draagster bent van het borstkankergen (BCRA 1 of 2).

• Bent u jonger dan 30, dan wordt hormonale anticonceptie zelfs aangeraden omdat het het risico op baarmoederkanker blijvend verlaagt.
• Bent u ouder dan 35 jaar en draagster van het borstkankergen (BCRA), dan wordt de combinatiepil toch afgeraden. De minipil en het hormoonspiraal mag u wel gebruiken.
• Er is geen bezwaar tegen het gebruik van hormonale anticonceptie bij vrouwen bij wie borstkanker in de familie voorkomt, als onduidelijk is of er sprake is van een genmutatie.

Kan u starten met de combinatiepil terwijl u groeihormoon gebruikt?
Hormonale anticonceptie met een combinatiemiddel bevat verschillende hormonen, waaronder oestrogeen. Dit hormoon zorgt ervoor dat de groeischijven gaan sluiten. Met het gevolg dat de groei achteruit kan gaan.
Daarom wordt aangeraden om geen combinatiemiddel dat oestrogenen bevat te gebruiken tijdens een behandeling met groeihormoon, tenzij dit strikt noodzakelijk is. Bespreek dit met uw arts.

Mag u de combinatiepil gebruiken als u spataders hebt?
Dat vrouwen vaker last hebben van spataderen wordt toegeschreven aan de invloed van vrouwelijke hormonen, maar ook aan gebruik van hormonale anticonceptie.

• Bent u jonger dan 35 en hebt u spataders, dan is dit geen reden om de stoppen met hormonale anticonceptie.
• Bent u ouder dan 35, vooral als u rookt en/of zwaarlijvig bent, bespreekt u het best met uw arts of u hormonale anticonceptie kunt gebruiken. Een progestageen-alleen product (minipil, prikpil, implantaatstaafje of spiraal) is dan meer aangewezen.

Hoe gebruikt u de combinatiepil correct?
• De allereerste pil neemt u op de eerste dag van de menstruatie, en alleszins voor de vijfde dag. U bent dan onmiddellijk beschermd.
• U kunt ook op een ander moment starten. Maar gebruik dan de eerste 7 dagen naast de pil ook een condoom als u seks hebt. Pas als u 7 dagen de pil correct inneemt bent u beschermd. Bovendien moet u zeker zijn dat u niet zwanger bent als u start met de pil.
• Daarna neemt u de pil elke dag, liefst op een vast tijdstip (bijvoorbeeld voor het slapengaan).
• De verpakking van de pil zorgt er voor dat u zelf kan controleren of u ze geen dag hebt overgeslagen. Bij elke pil staat een dag van de week vermeld. Er mag nooit meer dan 36 uur tussen twee pillen zitten.
• Bij de meeste combinatiepillen slikt u 21 of 22 opeenvolgende dagen een pil, gevolgd door een pilvrije week (maximaal 7 dagen). Tijdens die week menstrueert u.
• Er zijn ook pillen op de markt met een innameschema 24+4, waardoor er geen pilvrije week meer is, maar er wel nog 'onttrekkingsbloedingen' optreden.
• De 8ste dag begint u weer met de pil, ook als u nog menstrueert. U begint dus altijd op dezelfde dag van de week met een nieuwe strip.
• Gebruikt u een twee-, drie- of meer fasenpil, dan moet u zeer goed op de volgorde van de kleurtjes letten.
• Doorslikken van de eenfasepil zonder stopweek is mogelijk, maar de manier waarop is afhankelijk van de samenstelling van de pil die u gebruikt. Dat kan nuttig zijn bij vrouwen die last hebben van menstruele ongemakken zoals pijnlijke maandstonden of premenstruele migraine.

Vanaf wanneer beschermt de pil tegen zwangerschap?
U bent beschermd tegen zwangerschap als u zeven dagen aaneengesloten de pil hebt genomen. In tegenstelling tot wat er soms gedacht wordt, hoeft u de pil dus niet eerst een volledige maand te hebben ingenomen alvorens ze werkt.
• Als u op de eerste dag van de menstruatie met uw eerste pilstrip begint, bent u vanaf dat moment tegen zwangerschap beschermd.
• Begint u op een andere dag? Dan bent u niet direct beschermd. Gebruik dan de eerste zeven dagen dat u de pil slikt ook nog een condoom als u wilt vrijen. Pas als u 7 dagen uw pil correct inneemt is de pil veilig en bent u beschermd.
• Als u de pil steeds op tijd inneemt, bent u voortdurend beschermd. Ook tijdens de stopweek bent u dan veilig.
• Het kan zijn dat u in de stopweek weinig of geen bloedverlies heeft. Het kan ook voorkomen dat u tussendoor wat bloed verliest, terwijl u nog niet in een stopweek bent. Ook dan bent u tegen zwangerschap beschermd (mits u geen pillen vergeten bent).
• De 8ste dag begint u weer met de pil, ook als u nog menstrueert. U begint dus altijd weer op dezelfde dag van de week met een nieuwe strip.

Kunt u toch zwanger raken als u de pil gebruikt?
Als u de pil correct inneemt, verhindert de pil meer dan 99% van de zwangerschappen.

• De kans dat u toch zwanger wordt bij correct gebruik, is ongeveer 0,3% per jaar. Dit betekent: als 1000 vrouwen één jaar lang de pil slikken, worden er gemiddeld drie vrouwen toch zwanger.
• In de praktijk zou het aantal zwangerschappen bij pilgebruik hoger liggen door incorrect gebruik: ongeveer 9 per honderd.

U kunt toch zwanger worden:
• als u meer dan één pil vergeet in te nemen;
• als u te laat bent begonnen met uw nieuwe pilstrip (de stopweek is langer dan 7 dagen);
• u hebt diarree gehad of hebt moeten overgegeven binnen de twee uur nadat u de pil hebt genomen.

Wat gebeurt er als u zwanger wordt terwijl u de pil neemt?
Indien u zwanger wordt terwijl u de pil nam, hoeft u niet te panikeren. De kans op aangeboren afwijkingen bij het kind door de hormonen in de pil is vrijwel onbestaand.
Zodra u weet dat u zwanger bent, moet u natuurlijk wel onmiddellijk stoppen met de pil.

Wat moet u doen als u één of meerdere pillen bent vergeten?
Minder dan 12 uur te laat
Dan kunt u ze nog innemen en is er niets aan de hand. Er mag nl. maximaal 36 uur zitten tussen 2 pilinnames.
Als u uw pil bijvoorbeeld altijd om 22 uur inneemt en u vergeet het 's avonds, dan kunt u nog tot 10 uur 's ochtends het vergeten tabletje innemen zonder dat de betrouwbaarheid verminderd is. Verder moet u de pilstrip op het normale tijdstip innemen. Meestal betekent dit dat u op die dag twee pillen moet slikken.

Meer dan 12 uur te laat?
Bent u meer dan 12 uur te laat, dan ligt er meer dan 36 u tussen de pilinnames en is de pil niet langer betrouwbaar.
Wat u dan precies moet doen hangt af van hoeveel pillen u wanneer vergeten bent.

1 pil vergeten
In dit geval moet u:
• de vergeten pil innemen,
• uw pilstrip verder innemen op het normale tijdstip, met normale stopperiode van 7 dagen. U bent nu veilig, ook al had u seks.
Bij één vergeten pil is NOOIT noodanticonceptie nodig.

2 of 3 pillen vergeten
Kijk naar uw strip en bekijk in welke week u deze pillen vergeten bent. Eén pilstrip bevat 3X7 pillen. Wat u moet doen, hangt af van de week waarin u uw pillen vergeten bent.

• In de eerste week (pil 1 tot 7)
- De laatst vergeten pil innemen én de pil van de dag waarop u het merkt + uw pilstrip verder innemen op het normale tijdstip
- De volgende 7 dagen moet u een condoom gebruiken als u wilt vrijen.
- Indien u in de 5 dagen voor de eerste vergeten pil seks hebt gehad, moet u de noodpil nemen. De noodpil moet binnen de 72 uur en tot maximum 5 dagen na het risicocontact genomen worden.

• In de tweede week (pil 8 tot 14) of verspreid over week 1 en week 2
- De laatst vergeten pil innemen én de pil van de dag waarop u het merkt + pilstrip verder innemen op het normale tijdstip
- De volgende 7 dagen een condoom gebruiken als u wilt vrijen.

• In de derde week (pil 15 tot 21) of verspreid over week 1, week 2 en week 3
In dit geval kunt u kiezen:
- Stop onmiddellijk met de pilstrip gedurende 7 dagen (te rekenen vanaf de eerste vergeten pil). Start een nieuwe strip na 7 dagen.
OF
- De laatst vergeten pil innemen én de pil van de dag waarop u het beseft.
- uw pilstrip verder innemen op het normale tijdstip
- de pilpauze overslaan en aansluitend een nieuwe pilstrip starten.

4 pillen of meer vergeten
(ofwel na elkaar, ofwel afzonderlijk)
In dit geval moet u
• De strip verder innemen, ga langs bij uw arts en gebruik ondertussen een condoom
• Als u elke maand pillen vergeet, is de pil niet geschikt voor u: bespreek alternatieven met uw arts
• De noodpil is enkel nodig als u in de 5 dagen voor de eerst vergeten pil seks had.

Wat moet u doen als u na de stopweek te laat bent gestart met een nieuwe pilstrip?

Als u één dag te laat gestart bent:
• De vergeten pil innemen.
• Uw pilstrip verder innemen op het normale tijdstip
U bent nu veilig, ook al had u seks in uw pilvrije week. U hoeft geen noodpil in te nemen.

Als u twee of meer dagen te laat gestart bent:
U bent niet beschermd tegen een zwangerschap.
• Gebruik naast de pil ook een condoom de volgende 7 dagen als u seks hebt.
• Neem zo vlug mogelijk de noodpil als u tijdens de voorbije 5 dagen seks hebt gehad.
Opgelet! Als u ook de laatste pil uit de vorige strip vergeten bent en u hebt seks gehad tijdens de 5 voorbije dagen, is de noodpil nodig. Ze moet binnen de 72 uur na het risicocontact genomen worden. Gebruik de volgende 7 dagen een condoom. Bent u later dan 72 uur, ga dan langs bij uw arts.

Wat moet u doen als u uw pilstrip kwijt bent?
Wanneer u uw pilstrip kwijt bent, dan neemt u de volgende strip en u begint met de inname ervan op de kalenderdag die aan de beurt is. U maakt de innamecyclus van 21 dagen af.
De begonnen strip kan u bewaren als reserve voor een zoekgeraakte tablet of om uw regels uit te stellen.
Pas op voor het door elkaar gebruiken van twee verschillende strips. En let ook op de vervaldatum van een als reserve bewaarde strip.

Wat moet u doen als u een pil kwijt bent?
Eenfasepil (alle pillen in de strip hebben dezelfde kleur)
• U neemt die dag de laatste pil van deze strip in, in plaats van de verloren pil. De volgende dag gaat u door waar u gebleven was, dus volgens de overeenkomstige dagen van de week. Op het einde van de pilstrip zal u dus 1 dag vroeger dan gewoonlijk stoppen. De pil beschermt ook als u een dag eerder met de inname stopt.
• Denk er aan dat u met de volgende strip ook een dag eerder begint. Stop nooit langer dan zeven dagen. Noteer voor de zekerheid op de kalender op welke dag u met de pil begonnen bent.
• Hebt u nog een reservestrip, dan kunt u de zoekgeraakte tablet ook daaruit aanvullen.

Tweefasepil (twee kleuren in de strip)
• Als u een pil van de eerste kleur verliest, neemt u een pil van de overeenkomstige kleur van een nieuwe pilstrip. Op die manier kan u op schema blijven. U kunt die nieuwe pilstrip nu niet meer gebruiken voor een volledige cyclus. U kunt deze strip wel gebruiken als reservestrip.
• Als u een pil van de tweede kleur verliest, neemt u het laatste tabletje van dezelfde pilstrip in de plaats van de verloren pil (dit komt waarschijnlijk niet overeen met de dag van de week die op het kaartje bij die pil hoort). De dagen daarna neemt u weer gewoon de pil verder op de overeenkomstige dag. Op het einde van de pilstrip zult u dus 1 dag vroeger dan gewoonlijk stoppen. Geen probleem, maar denk eraan om niet langer dan 7 dagen te pauzeren zonder pil. Vanaf dan start u dus ook 1 dag vroeger dan gebruikelijk weer met een nieuwe pilstrip en volgt u weer het normale schema van pilinname.

Driefasenpil (drie kleuren in de strip)
• Als u een pil van de eerste of de tweede kleur verliest, neemt u een pil van de overeenkomstige kleur van een nieuwe pilstrip. Op die manier kunt u op schema blijven. U kunt die nieuwe pilstrip nu niet meer gebruiken voor een volledige cyclus, maar wel als reservestrip.
• Als u een pil van de derde kleur verliest, neemt u het laatste tablet van dezelfde pilstrip in de plaats van de verloren pil (dit komt waarschijnlijk niet overeen met de dag van de week die op het kaartje bij die pil hoort, maar dat is niet erg.) De dagen daarna neemt u weer gewoon de pil verder op de overeenkomstige dag. Op het einde van de pilstrip zal u dus 1 dag vroeger dan gewoonlijk stoppen. Geen probleem, maar denk eraan om niet langer dan 7 dagen te pauzeren zonder pil. Vanaf dan start u dus ook 1 dag vroeger dan gebruikelijk weer met een nieuwe pilstrip en volgt u weer het normale schema van pilinname.

Hoe moet u de pil nemen bij een reis naar een land met een tijdsverschil?
• Als u naar het oosten reist is het eenvoudig: blijf gewoon uw pil innemen op het gebruikelijke moment van de dag, uitgedrukt in de plaatselijke tijd. Als u dus in België uw pil neemt om 22u 's avonds, neemt u de pil in Griekenland of in Thailand of Japan ook om 22u 's avonds plaatselijke tijd.

• Als u naar het westen reist, is het minder eenvoudig. Om het tijdverschil op een eenvoudige manier te overbruggen, laat u uw uurwerk op Belgische tijd staan gedurende de uren dat u onderweg bent en neemt u een tabletje ongeveer op het gebruikelijke Belgische tijdstip. Wanneer u aankomt (of wanneer u het grootste tijdverschil overbrugd hebt), neemt u nog een tabletje op het moment van de dag (plaatselijke tijd) dat u gewoonlijk uw pil neemt. Vanaf dan neemt u weer dagelijks op dat moment uw pil.

Een voorbeeld: Gewoonlijk neemt u de pil bij het slapengaan. U gaat op reis naar San Fransisco en zal ongeveer 12 à 14 uur onderweg zijn. De avond voor vertrek neemt u gewoon uw pil. De dag van vertrek laat u uw uurwerk op Belgische tijd staan, ook tijdens de reis. U neemt een tabletje rond 22u Belgische tijd. Dit is waarschijnlijk klaarlichte dag als u uit het vliegtuigvenster kijkt. Wanneer u aankomt in San Fransisco neemt u opnieuw om 22 uur (maar nu lokale tijd) een pil. Vanaf dan telkens elke avond.
• In elk geval: niet meer dan 36 uren tussen 2 pilinnames.

Wanneer de pil nemen als u in ploegen werkt?
• Tracht een ogenblik van de dag te vinden waarop u altijd wakker bent en waarop het mogelijk is om uw pil in te nemen.
• Lukt dit niet, neem dan de pil samen met iets dat u elke dag doet (vb. opstaan). Er mag gerust enkele uren variatie zijn elke dag. Als u bijvoorbeeld bepaalde dagen om 5 uur 's ochtends opstaat en andere dagen rond 11 uur in de voormiddag, kan u gerust de pil nemen elke dag "bij het opstaan".
• Er mag maximum 36 uren tussen 2 pilinnames liggen.

Hebben geneesmiddelen invloed op de betrouwbaarheid van de pil?
Sommige geneesmiddelen verminderen de betrouwbaarheid van de pil. De pil kan het effect van sommige geneesmiddelen ook versterken of afzwakken.
Bespreek dit altijd met uw huisarts als u geneesmiddelen moet nemen.

Welke geneesmiddelen?
• Bepaalde antibiotica zoals rifampicine en rifabutine die gebruikt worden bij de behandeling van tuberculose. Andere antibiotica hebben geen negatief effect.
• Sommige vermageringsmiddelen zoals Orlistat door het uitlokken van diarree.
• De anti-epileptica met uitzondering van valproïnezuur
• Sommige antivirale geneesmiddelen tegen HIV.
• Sommige antischimmelmiddelen zoals griseofulvin
• Geactiveerde kool (Norit)
• Sint-Janskruid (in een aantal kruidengeneesmiddelen).

Omgekeerd kan het gebruik van de anticonceptiepil ook de activiteit van een aantal geneesmiddelen doen afnemen. Dit geldt voor:
• sommige pijnstillers zoals aspirine en morfine;
• sommige slaap- en kalmeermiddelen zoals temazepam.

Bij andere geneesmiddelen kan de pil het effect versterken, waardoor dosisverlaging kan nodig zijn:
• Sommige slaap- en kalmeermiddelen zoals diazepam,
alprazolam en nitrazepam;
• sommige antidepressiva zoals imipramine;
• sommige antihypertinsiva zoals metoprolol en propranolol.
• sommige immuunonderdrukkende geneesmiddelen zoals cyclosporine.

Wat kunt u doen?
• Gaat het om een kortstondige behandeling, dan kunt u in overleg met uw arts tijdelijk een hoger gedoseerde pil zonder stopweek nemen en/of bijkomende anticonceptiemethoden zoals een condoom gebruiken.

• Bij een langerdurende behandeling, zoals bij het gebruik van anti-epileptica, is het verstandig om in overleg met uw arts een andere vorm van anticonceptie te kiezen, zoals de prikpil, hormoonspiraal of koperspiraal.

Is de pil veilig als u moet braken of diarree heb?
Na inname duurt het ongeveer twee uur vooraleer de pil is opgenomen in uw bloed.

Braken
Als u binnen de twee uur na inname van de pil moet braken, kan het zijn dat ze nog niet volledig is opgenomen in de bloedstroom.
• Neem dan een nieuwe pil uit een reservestrip. Let bij een strip met meerdere kleuren op dat u de goede kleur neemt.
• De volgende dag neemt u de volgende pil op het gebruikelijke tijdstip.
• Indien het braken aanhoudt, gebruikt u het best ook een condoom tot twee dagen na genezing.

Diarree
Als u last hebt van hevige diarree (meer dan 6 waterige stoelgangen binnen 24 uur) mag u er niet meer op rekenen dat de pil betrouwbaar is.
• Slik de pil wel gewoon door, maar gebruik ook een condoom tot 7 dagen na het ophouden van de diarree.
• Indien u tijdens uw eerste pilweek hevige diarree hebt gehad en u hebt seks gehad in de voorbije 5 dagen, neem dan zo snel mogelijk een noodpil in.

Werkt de pil minder goed bij overgewicht?
Mogelijk beschermt de pil iets minder goed bij zwaarlijvige vrouwen (BMI > 25). Vooral de hormonale pleister zou iets minder goed werken.

Wanneer is er bloedverlies als u de pil neemt?
Bij de meeste vrouwen zullen er maandstonden zijn tijdens de dagen dat u geen pil neemt. Deze duren enkele dagen, maar het bloedverlies is meestal korter, minder pijnlijk en minder in hoeveelheid dan de maandstonden zonder dat u de pil neemt.

Het kan gebeuren dat deze maandstonden al beginnen tijdens de laatste dagen van uw pilstrip. Het kan ook gebeuren dat het bloedverlies nog bezig is terwijl de pilvrije week al om is. Laat u hierdoor niet in de war brengen. Blijf steeds het schema van pilinname volgen zoals het hier beschreven staat. Het is de enige goede manier om beschermd te zijn tegen zwangerschap.
Soms treedt er "spotting" op. Dit is een zeer kleine hoeveelheid bloedverlies (enkele druppels) tijdens het nemen van de pil. Dit heeft vaak een bruinrode kleur en wordt "spotting" genoemd. U hoeft er geen aandacht aan te schenken. Het is geen reden om uw pilinname te veranderen.

Maakt de pil u minder vruchtbaar?
Terwijl u de pil neemt, bent u niet vruchtbaar. De pil heeft echter geen enkele nadelige invloed op uw vruchtbaarheid nadat u met de pil stopt. Dit wil zeggen dat uw normale cyclus weer kan hernemen vanaf het moment dat u meer dan 7 dagen met de pil bent gestopt. U kunt dus ook zwanger worden in die eerste normale cyclus zonder pil.
Soms gebeurt het dat het enkele weken tot maanden duurt vooraleer u uw eigen natuurlijke cyclus weer spontaan herneemt na de pilstop. Dit is heel normaal, en is niet afhankelijk van welke pil u genomen hebt, of van de duur dat u de pil nam.

Mag u zomaar stoppen met de pil?
U kunt met dit middel stoppen wanneer u wilt. U hoeft niet per se een pilstrip af te maken als u dat niet wilt. Als u stopt, krijgt u meestal na enkele dagen een bloeding. U bent na het stoppen met de pil wel meteen vruchtbaar en kunt dus direct zwanger worden.

Als u stopt omdat u zwanger wilt worden, raden sommige artsen aan om eerst een gewone menstruatie af te wachten. Het tijdstip van bevruchting en de datum van bevalling zijn dan gemakkelijker uit te rekenen.

Wanneer mag u zwanger worden nadat u gestopt bent met de pil?
Het is een veelgehoorde mythe dat u de eerste maanden na de pilstop beter nog niet zwanger wordt. Er is geen enkele medische reden waarom dit niet zou mogen.

Hoelang moet u na een zwangerschap wachten met de pil?
• Het gebruik van combinatiepreparaten (pil, ring, pleister) met oestrogeen en progestageen tijdens de eerste zes weken niet aangeraden vanwege het risico op diepe veneuze trombose, een risico dat ook tijdens de zwangerschap flink verhoogd is.
• Mogelijk hebben deze combinatiepreparaten ook een negatief effect op de hoeveelheid borstvoeding. Ook daarom moet u minstens zes weken wachten indien u borstvoeding geeft.
• Na een misval of een abortus kunt u na 5 dagen starten met de combinatiepil. Wacht u langer, dan moet u de eerste zeven dagen een bijkomende bescherming gebruiken, bijvoorbeeld een condoom.

Mag u de pil gebruiken als u borstvoeding geeft?
Indien u borstvoeding geeft, mag u de combinatiepil niet gebruiken omdat dit de melkproductie remt. Wacht tot u minstens zes weken borstvoeding geeft. U kunt wel onmiddellijk een minipil gebruiken.

Hoe kunt u uw menstruaties uitstellen of vervroegen met de pil?
Wanneer u de combinatiepil gebruikt, is het redelijk eenvoudig de menstruatie te vervroegen of uit te stellen, zonder het risico te lopen dat u zwanger raakt. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn als u op vakantie gaat, in de examenperiode enzovoorts.
In tegenstelling tot wat velen denken vormt dit geen probleem voor de gezondheid. Hoe langer de menstruatie wordt uitgesteld, hoe groter de kans is op doorbraakbloedingen. Er treedt dan een bloeding op, die doordat ze onverwacht komt, vervelender kan zijn dan een gewone menstruatie.
Vraag hoe dan ook vooraf raad aan uw arts

Menstruatie vervroegen
• Neem minder stopdagen tussen de 2 strips of stop eerder met een strip. Na 2 of 3 dagen komt de menstruatie. Daarna begint u een nieuwe strip.
• U moet wel minimaal 14 dagen achter elkaar een pil nemen en mag nooit langer dan 7 dagen stoppen. De pil is dan minder betrouwbaar.

Menstruatie uitstellen
1. U gebruikt een (alle tabletjes op de pilstrip hebben dezelfde kleur)
• Begin aan het einde van een pilstrip direct met een nieuwe strip. U heeft dus geen stopweek. Elke dag dat u een pil slikt, stelt u de bloeding weer een dag uit.
• U hoeft de tweede pilcyclus niet tot het einde door te nemen; als u uw maandstonden bijvoorbeeld 1 week wilt uitstellen, neemt u de pil 1 week langer. Wanneer u dan stopt met de pil en een pilvrije week inlast, zullen uw regels beginnen tijdens die week zonder pil.
• Na 7 dagen onderbreking (zeker niet langer) begint u een volledig nieuwe pilstrip.
• U kunt tot 3 volledige strips achter elkaar nemen. Houd er wel rekening mee dat dan de kans groter wordt dat u tussenbloedingen krijgt.

2. U gebruikt een twee- of driefasenpil (in de pilstrip zitten pillen met twee of drie kleuren)
In een strip zitten pillen met verschillende kleuren. Elke kleur bevat een andere hoeveelheid of combinatie van hormonen. Alleen de laatste kleurenrij pillen van de strip is geschikt voor doorslikken.
• Start aan het eind van de pilstrip direct met het rijtje met de laatste kleur van de volgende strip. Bij doorslikken houdt u dus steeds de eerste kleurrij(-en) van elke strip over.
• Een andere mogelijkheid is om onmiddellijk voor het ingaan van de stopweek over te schakelen op een eenfasepil met eenzelfde of hoger progestageengehalte.

3. U gebruikt de combinatiepil met een pilstrip van 28 pillen (waarvan dus 6 of 7 neppillen voor de laatste week)
• Dan stapt u na de 21ste pil over op de volgende strip. U slaat dus de 'nep'pillen over.
• Wilt u de menstruatie langdurig uitstellen, dan slikt u steeds alleen de eerste 21 pillen van de strip.

4. U gebruikt geen hormonale anticonceptiva
Ook als u geen hormonale anticonceptie gebruikt, kunt u uw menstruaties uitstellen door tijdelijk een pil te nemen.
• Uw arts kan een progestageen-alleen pil (minipil) voorschrijven. Als de inname ten laatste start ongeveer een week voor het verwachte begin van de menstruatie, kunt u de menstruatie twee tot drie weken uitstellen.
• Een betere methode is om tijdelijk twee maanden voor u bijvoorbeeld op vakantie vertrekt, een combinatiepil te slikken.

Hoe schakelt u over van de ene pil op de andere?
Overschakelen van het ene type of merk pil naar het andere kan zonder problemen.
• Na de pilvrije dagen start u een nieuwe pilstrip van de nieuwe pil in plaats van een nieuwe pilstrip van de oude pil. Verder verandert er niets.
• Schakel dus niet over midden in een pilstrip.

Waarom is de combinatie van roken en pilgebruik slecht?
De pil gebruiken in combinatie met roken zorgt voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten en op een bloedklonter (veneuze trombose).
Vooral vrouwen boven de 35 jaar mogen geen pil gebruiken als ze roken.

Hoeveel kost de combinatiepil?
De prijzen van de verschillende pillen variëren sterk: de prijzen kunnen uiteenlopen van 5 tot 15 Euro per maand. De duurste pillen zijn niet noodzakelijk het meest geschikt voor u. Er bestaan ook goedkopere generische versies van vele pillen.
Bovendien worden sommige pilmerken terugbetaald door het ziekenfonds en zijn ze zelfs gratis als u jonger dan 21 jaar bent. Vraag uw arts hiermee rekening te houden bij het voorschrijven van een pil.

U bent jonger dan 21?
Als u jonger dan 21 bent, geniet u van een extra tegemoetkoming van ongeveer 3 Euro per maand, waardoor de pil minder kost of zelfs gratis kan zijn. Die extra tegemoetkoming geldt niet alleen voor de pil en minipil, maar ook voor andere voorbehoedmiddelen zoals prikpil, pleisters, spiraaltjes, implantaten, morning-after pil, enzovoorts.
• Heel wat combinatiepillen van de ‘2e generatie’ zijn helemaal gratis als u 20 jaar of jonger bent. Ook het koperspiraaltje is gratis voor vrouwen jonger dan 21 jaar.
• Bij de aankoop in de apotheek wordt de aanvullende tegemoetkoming automatisch verrekend na voorlegging van uw identiteitskaart.
• In uitzonderlijke gevallen betaalt u toch de volledige prijs bij de apotheker. U ontvangt dan wel een formulier waarmee u bij uw ziekenfonds de tegemoetkoming kunt vragen. Dit geldt o.a. voor middelen waarvoor geen doktersvoorschrift nodig is en die u zonder voorschrift aankoopt (bv. de morning-after pil).

De exacte terugbetaling en de prijs die u zelf dient te betalen, kunt u raadplegen op de website van het Riziv

Voordelen combinatiepil
• De betrouwbaarheid van de pil is groot. Bij juist gebruik is de kans op zwangerschap ongeveer 0,3 per 100 vrouwen per jaar.
• U moet niets doen tijdens seks om u te beschermen tegen zwangerschap.
• Wanneer u stopt met de pil, kunt u onmiddellijk zwanger worden.
• Kortere en regelmatiger menstruaties.
• Minder bloedverlies.
• Minder pijn tijdens de menstruaties.
• Minder premenstruele spanningen.
• U kunt ze gebruiken om menstruaties uit te stellen.
• De pil heeft een gunstig effect hebben op acne.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Nadelen combinatiepil
• U moet elke dag een pil innemen, gedurende 21 of 22 dagen, daarna volgt een stopperiode van maximaal 7 dagen. In de stopperiode is er meestal een bloeding van enkele dagen.
• Als u meer dan één pil vergeet in te nemen, bent u minder of niet meer beschermd en kunt u zwanger worden.
• Ze beschermt niet tegen seksueel overdraagbare infecties.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Mogelijke bijwerkingen combinatiepil
• De combinatiepil kan neveneffecten veroorzaken, zoals misselijkheid, hoofdpijn, borstspanning, tussenbloedingen of stemmingswisselingen. Meestal verdwijnen deze bijwerkingen spontaan na verloop van tijd. Verdwijnen deze niet spontaan, dan gaat u het best langs bij uw huisarts voor een pil met een andere samenstelling.
• De pil kan een negatief effect hebben op uw libido (lustgevoelens).
• De combinatiepil geeft een zeer licht verhoogd risico op bloedklonters (trombose) en op hart- en vaatziekten, vooral bij vrouwen die roken en bij vrouwen met overgewicht. .
• De combinatiepil verhoogt na langdurig gebruik (meer dan 5 jaar) het risico op baarmoederhalskanker zeer licht, en mogelijk ook op borstkanker. Dat effect verdwijnt geleidelijk als u stopt met de pil.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Vaginale Ring

AC-vagin-ring-09-15.jpg
De vaginale ring of hormoonring (Nuvaring, Circlet) is een flexibele ring die u in de vagina inbrengt. Daar geeft de ring drie weken lang constant een kleine hoeveelheid hormonen af die u beschermen tegen zwangerschap. Het gaat om dezelfde als die in de klassieke combinatiepil, een progestageen en een oestrogeen.

Hoe werkt de vaginale ring?
De vaginale ring geeft drie weken lang constant een kleine hoeveelheid hormonen (progestageen en oestrogeen) af, dezelfde als die in de klassieke combinatiepil. Deze komen via de vaginawand rechtstreeks in de bloedbaan terecht.

Net als bij de pil berust de werking van de vaginale ring op remming van de eisprong, op verminderde doorgankelijkheid van het baarmoedermondslijm voor zaadcellen en op verminderde ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.
Omdat de hormonen niet via maag en darm gaan, hebben braken, diarree of de inname van bijvoorbeeld anti-epileptica, geen enkele invloed hebben op de betrouwbaarheid van de methode.

Hoe gebruikt u de vaginale ring?
• De vaginale ring of hormoonring brengt u in de vagina in, zoals een tampon. De ring is buigzaam, doorzichtig en bijna kleurloos. Hij heeft een diameter van 54 millimeter en een dwarsdoorsnede van vier millimeter. U knijpt de ring samen en brengt hem in de vagina tot u hem niet meer voelt.
• Het maakt niet uit hoe de ring komt te zitten. Het belangrijkste is dat de ring in de vagina zit, want dan geeft hij voldoende hormonen af.
• De allereerste ring brengt u in tussen de 1e en 5e dag van uw menstruatie. Pas na 7 dagen bent u beschermd. Wilt die eerste 7 dagen toch seks hebben, gebruik dan een condoom.
• Na 21 dagen haalt u de ring eruit, waarna u net als bij de pil een stopweek inlast.
• U kunt die stopweek ook overslaan om uw menstruaties te regelen, en onmiddellijk een nieuwe ring inbrengen. Als u meerdere ringen zonder stopweek achter elkaar gebruikt, is er wel een kans dat u een keer een onverwachte bloeding tussendoor krijgt. Dit kan geen kwaad.
• Na zeven dagen brengt u, op hetzelfde tijdstip, een nieuwe ring in.

Voor wie is de vaginale ring geschikt?
De vaginale ring is een goed alternatief voor de gewone combinatiepil. Het grote voordeel is dat hij gedurende één maand werkt, zodat u niet elke dag moet denken aan het innemen van de pil.

Vanaf welke leeftijd mag u de vaginale ring gebruiken?
Er bestaat geen minimumleeftijd voor gebruik van de vaginale ring.
• Anticonceptie kan worden gestart vanaf het ogenblik dat een meisje menstrueert. Als eerste hormonaal anticonceptiemiddel is een monofasische pil met 30 microgram ethinyloestradiol en levonorgestrel het meest geschikt.
• De vaginale ring wordt niet aangeraden bij meisjes die nog niet goed vertrouwd zijn met hun geslachtsdelen.

Hoe lang mag u de vaginale ring gebruiken?
Hier gelden dezelfde adviezen als voor de combinatiepil.

Wanneer mag u de vaginale ring niet gebruiken?
Hiervoor gelden dezelfde adviezen als voor de gewone combinatiepil.
De ring is minder geschikt voor vrouwen met afwijkingen in de vagina zoals een verzakking of voor vrouwen die (nog) niet erg vertrouwd zijn met hun eigen geslachtsdelen.

Kunt u toch zwanger raken als u de vaginale ring gebruikt?
Als u de vaginale ring correct inneemt, verhindert hij meer dan 99% van de zwangerschappen.
• De kans dat u toch zwanger wordt bij correct gebruik, is ongeveer 0,3% per jaar. Dit betekent: als 1000 vrouwen één jaar lang de vaginale ring gebruiken, worden er gemiddeld drie vrouwen toch zwanger.
• In de praktijk zou het aantal zwangerschappen hoger liggen door incorrect gebruik: ongeveer 9 per honderd.

U kunt toch zwanger worden:
• als u te laat bent begonnen met een nieuwe vaginale ring (de stopweek is langer dan 7 dagen);
• als u de vaginale ring langer dan vier weken hebt ingehad.

Anticonceptiering vergeten in te brengen?
• Bent u vergeten een nieuwe anticonceptiering in te brengen? Breng dan een nieuwe in en vrij de eerste 7 dagen met een condoom.
• Had u de afgelopen 5 dagen seks? Neem dan de noodpil om een zwangerschap te voorkomen.

Anticonceptiering vergeten uithalen?
• Vergat u de anticonceptiering uit te halen na 3 weken dan bent u nog maximum 1 week beschermd. Haal de ring eruit zodra u eraan denkt en begin uw stopweek. Na 7 dagen brengt u een nieuwe ring in.
• Had u de ring langer dan vier weken in en had u de afgelopen 5 dagen seks? Neem dan de noodpil om een zwangerschap te voorkomen.

Hebben geneesmiddelen invloed op de betrouwbaarheid van de vaginale pleister?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, hebben andere geneesmiddelen weinig of geen effect op de betrouwbaarheid van de vaginale ring.
Bespreek dit alleszins met uw arts.

Is de vaginale ring veilig als u moet braken of diarree heb?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, heeft braken en diarree geen effect op de werkzaamheid van de ring.

Werkt de vaginale ring minder goed bij overgewicht?
Mogelijk beschermt de vaginale ring iets minder goed bij zwaarlijvige vrouwen (BMI > 25). Vooral de hormonale pleister zou iets minder goed werken.

Wanneer starten met de vaginale ring na de bevalling?
• Wanneer u geen borstvoeding geeft, mag u in overleg met uw arts drie weken na de bevalling starten met de vaginale ring. Meestal wordt aangeraden om zes weken te wachten vanwege het verhoogde risico op trombose tijdens de zwangerschap.
• Als u wel borstvoeding geeft, moet u minstens 6 weken wachten. Beter is om een ander anticonceptiemiddel, zoals de minipil, te gebruiken.

Kunt u met de vaginale ring uw menstruatie uitstellen?
Met een hormonenring kunt u, net zoals met de gewone (eenfase) combinatiepil, de menstruatie vervroegen of uitstellen.
• Verwijder de ring zoals gebruikelijk na de derde week.
• Breng direct een nieuwe ring in, en sla de ringvrije week met de maandelijkse bloeding over.
• Dit kunt u enkele malen herhalen (telkens na drie weken direct een nieuwe ring inbrengen). Naarmate u de menstruatie langer uitstelt, is de kans op tussentijds bloedverlies groter.

Maakt de vaginale ring u minder vruchtbaar?
Terwijl u de vaginale ring gebruikt, bent u niet vruchtbaar. De ring heeft echter geen enkele nadelige invloed op uw vruchtbaarheid nadat u met de ring stopt. Dit wil zeggen dat uw normale cyclus weer kan hernemen vanaf het moment dat u meer dan 7 dagen bent gestopt. U kunt dus ook zwanger worden in die eerste normale cyclus zonder ring.
Soms gebeurt het dat het enkele weken tot maanden duurt vooraleer u uw eigen natuurlijke cyclus weer spontaan herneemt na de stop. Dit is heel normaal, en is niet afhankelijk van de duur dat u de vaginale ring gebruikte.

Wanneer mag u zwanger worden nadat u gestopt bent met de vaginale ring?
Het is een veelgehoorde mythe dat u de eerste maanden na de stoppen met de vaginale ring beter nog niet zwanger wordt. Er is geen enkele medische reden waarom dit niet zou mogen.

Hoeveel kost een vaginale ring?
De ring kost ongeveer 40 € voor drie stuks. Hij wordt gedeeltelijk terugbetaald. Bent u nog geen 21 jaar, dan krijgt u een extra korting.
Ook als u ouder bent dan 20, geven sommige ziekenfondsen de een extra korting. Informeer bij uw ziekenfonds.
Net zoals voor de combinatiepil hebt u voor een vaginale ring een doktersvoorschrift nodig.

Hoe bewaart u de vaginale ring?
• De houdbaarheid van een doosje met drie ringen is vier maanden (te tellen vanaf de dag dat u het doosje koopt in de apotheek). Als u de ringen in de koelkast bewaart, zijn ze langer houdbaar.
• De vaginale ring mag niet te warm noch te koud worden. Dus als u 3-4 weken op reis gaat, kan u er beter voor zorgen dat u vertrekt met een nieuwe ring in de vagina, zodat u niet moet nadenken over de temperatuur van uw bagage. Neem voor de zekerheid ook best reserve-ringen mee in uw handbagage als u met het vliegtuig reist, want in de bagageruimte is de temperatuur te laag.

Voordelen van de vaginale ring
• De vaginale ring is even betrouwbaar als de gewone combinatiepil.
• Met de vaginale ring hoeft u slechts 1 keer per maand aan uw contraceptie te denken, en kunt u dus geen pil overslaan.
• De controle van de cyclus is vaak beter dan bij de combinatiepil, wat blijkt uit een lagere frequentie van doorbraakbloedingen of spotting.
• De menstruatie is minder pijnlijk en u verliest minder bloed.
• Vrouwen die een vaginale ring gebruiken hebben minder last van vaginale droogte in vergelijking met de combinatiepil.
• U kunt de ring gemakkelijk zelf inbrengen en verwijderen. U voelt hem niet zitten. Ook niet tijdens de seks (uw partner ook niet) en ook tampons kunt u gewoon gebruiken als de ring op zijn plaats zit.
• Het is mogelijk met én zonder ring gemeenschap te hebben, maar de ring mag niet langer dan drie uur uit de vagina blijven. Spoel de ring heel kort met koud of lauw water voor u hem weer in brengt. Is de ring langer dan 3 uur uit geweest, gebruik dan een nieuwe ring.
• Omdat de hormonen niet via maag en darm gaan, hebben braken, diarree of de inname van geneesmiddelen zoals anti-epileptica geen enkele invloed hebben op de betrouwbaarheid van de methode.
• Er zijn ook lagere hormoondoses nodig om voldoende hormonen in het bloed te krijgen en de concentratie in het bloed is constanter dan bij de pil en de pleister.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Nadelen van de vaginale ring
• Sommige vrouwen vinden het inbrengen van de ring in het begin lastig.
• De vaginale ring kan soms uitgestoten worden (bijvoorbeeld bij verwijderen van een tampon).
• De vaginale ring is duurder dan de combinatiepil.
• De vaginale ring beschermt niet tegen seksueel overdraagbare infecties (SOI of SOA).
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Mogelijke bijwerkingen van de vaginale ring
De vaginale ring heeft dezelfde mogelijke bijwerkingen als de gewone cominatiepil.
• De vaginale ring is qua samenstelling vergelijkbaar met een combinatiepil van de derdegeneratie. In vergelijking met een tweedegeneratiepil is het risico op veneuze trombose iets verhoogd.
• Mogelijk is het risico op een beroerte (CVA) iets hoger dan bij de gewone combinatiepil.
• De vaginale ring geeft iets meer kans op vaginitisklachten (ontsteking van de vagina en de schaamlippen), afscheiding en irritatie (jeuk).
• De kans op lichte gewichtstoename zou iets groter zijn dan bij de gewone combinatiepil.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Hormonale Pleister

free-horm-pleister-patch-10-15.JPG
De hormoonpleister (Evra) is een dunne, huidkleurige pleister van 4 bij 4 centimeter die u op uw lichaam plakt, bijvoorbeeld op uw bovenarm, onderbuik of billen. Hij geeft een week lang hormonen af, dezelfde als in de gewone combinatiepil, die beschermen tegen zwangerschap.

Hoe werkt de hormonale pleister?
De pleister geeft een week lang constant een kleine hoeveelheid hormonen (progestageen en oestrogeen) af, dezelfde als die in de klassieke combinatiepil. Deze komen rechtstreeks in de bloedbaan terecht.
Ze zorgen ervoor dat:
• er geen eisprong plaatsvindt;
• het slijm van de baarmoederhals taai wordt, zodat zaadcellen er maar moeilijk door kunnen;
• een bevruchte eicel zich niet kan innestelen in de slijmvliesbekleding van de baarmoeder.
Omdat de hormonen niet eerst via de lever passeren kan de dosis laag worden gehouden. Omdat de hormonen niet via maag en darm gaan, hebben braken, diarree of de inname van geneesmiddelen zoals anti-epileptica geen enkele invloed op de betrouwbaarheid van de methode.

Hoe gebruikt u de hormonale pleister?
• De eerste keer start u met de anticonceptiepleister op de 1e dag van uw menstruatie. U bent dan meteen beschermd. Start u op een andere dag, gebruik dan de eerste 7 dagen nog een condoom als u seks hebt.
• Plak de pleister op de bovenarm, de bovenkant van de romp, de onderbuik of de billen. Beter niet op uw borsten of bovenbenen.
• De pleister moet stevig aangedrukt worden tot de randen goed hechten. Rondom de pleister mogen geen crème, olie, lotion, poeder of make-up worden gebruikt omdat de pleister daardoor los zou kunnen raken. U mag er mee sporten, zwemmen of naar de sauna gaan.
• Controleer elke dag of de pleister nog goed vastzit.
• Komt de pleister los, dan mag u hem gewoon herbevestigen. Of binnen de 24 uur vervangen door een nieuwe pleister. Deze nieuwe pleister vervangt u op de normale vervangdag, ook al kleeft hij nog maar enkele dagen op uw lichaam. U mag de pleister nooit extra vastplakken met een gewone pleister of tape.
• U brengt iedere week een nieuwe pleister aan, steeds op een andere plaats op het lichaam om irritatie te vermijden.
• Na drie weken stopt u een week met het plakken van de pleister. In deze week krijgt u uw menstruaties.
• U kunt de stopweek ook overslaan en onmiddellijk een nieuwe pleister plakken, zodat u geen menstruaties krijgt.
• Na de stopweek (7 dagen) herbegint u weer.

Vanaf wanneer bent u beschermd?
• Als u voor de eerste keer de pleister gebruikt, start u op de eerste dag van uw menstruatie. De pleister is meteen betrouwbaar.
• Begint u op een ander tijdstip met de pleister, dan zijn de eerste zeven pleisterdagen niet betrouwbaar en gebruikt u de eerste zeven dagen een condoom als u seks hebt.

Voor wie is de hormonale pleister geschikt?
De hormonale pleister is een goed alternatief voor de gewone combinatiepil. Het grote voordeel is dat hij gedurende één week werkt, zodat u niet elke dag moet denken aan het innemen van de pil.

Vanaf welke leeftijd mag u de hormoonpleister gebruiken?
Er bestaat geen minimumleeftijd voor gebruik van de hormoonpleister.
• Anticonceptie kan worden gestart vanaf het ogenblik dat een meisje menstrueert. Als eerste hormonaal anticonceptiemiddel is een monofasische pil met 30 microgram ethinyloestradiol en levonorgestrel het meest geschikt.

Hoe lang mag u de vaginale ring gebruiken?
Hier gelden dezelfde adviezen als voor de combinatiepil.

Wanneer mag u de hormonale pleister niet gebruiken?
Hiervoor gelden dezelfde adviezen als voor de gewone combinatiepil.
• De pleister is niet geschikt voor obese vrouwen (BMI>25) , omdat er minder opname van hormonen plaatsvindt.

Kunt u toch zwanger raken als u de hormoonpleister gebruikt?
Als u de hormoonpleister correct gebruikt, verhindert hij meer dan 99% van de zwangerschappen.
• De kans dat u toch zwanger wordt bij correct gebruik, is ongeveer 0,3% per jaar. Dit betekent: als 1000 vrouwen één jaar lang de hormoonpleister gebruiken, worden er gemiddeld drie vrouwen toch zwanger.
• In de praktijk zou het aantal zwangerschappen hoger liggen door incorrect gebruik: ongeveer 9 per honderd.

U kunt toch zwanger worden als u de pleister vergeet en te laat aanbrengt:

Wat als u de anticonceptiepleister vergeten bent?
Dit hangt af van de week waarin u die vergat.
• Als u de pleister op het einde van de eerste of tweede week 1 of 2 dagen te laat (maximum 48 uur) vergeet te vervangen, verwijder dan de gebruikte pleister en breng meteen een nieuwe aan. Breng de volgende pleister aan op de normale pleistervervangdag. Het is niet nodig om een extra anticonceptiemiddel te gebruiken.
• Als u de pleister op het einde van de eerste of tweede week méér dan 2 dagen te laat vergeet te vervangen, dan brengt u direct een nieuwe pleister aan. Gebruik gedurende de volgende 7 dagen een condoom bij het vrijen. Had u de afgelopen 5 dagen seks, dan moet u de noodpil gebruiken.
• Bent u vergeten de pleister na week 3 te verwijderen, dan verwijdert u onmiddellijk de pleister en begint u met de pleistervrije week. Op de normale plakdag begint u opnieuw met de nieuwe pleisterreeks (zelfs als je minder dan 7 dagen bent gestopt). U heb geen extra anticonceptiemiddel of een noodpil nodig.
• Als u de pleister in de eerste week na de stopweek vergeet aan te brengen (als de stopweek dus meer dan 7 dagen duurt), breng dan onmiddellijk een pleister aan. U moet gedurende 7 dagen een condoom gebruiken bij het vrijen. U hebt nu een nieuwe pleistervervangdag.
Had u de afgelopen 5 dagen seks, dan moet u de noodpil innemen om een zwangerschap te voorkomen.

Wanneer starten met de pleister na de bevalling?
• Wanneer u geen borstvoeding geeft, mag u drie weken na de bevalling starten met de pleister. Het precieze tijdstip wordt bepaald in overleg met uw huisarts/gynaecoloog. Meestal wordt aangeraden om minstens 6 weken te wachten vanwege het verhoogde risico op trombose tijdens de zwangerschap.
• Als u wel borstvoeding geeft, moet u minstens 6 weken wachten. Beter is om tijdens de borstvoeding een ander anticonceptiemiddel te gebruiken, bijvoorbeeld de minipil.

Kunt u met de hormonenpleister uw menstruatie uitstellen?
Met de hormoonpleister kunt u, net zoals met de gewone combinatiepil, uw een menstruatie uitstellen door 1 of 2 weken langer door te plakken en dus geen pleistervrije week te houden. Soms treedt er dan alsnog een doorbraakbloeding op.
Artsen adviseren om in elk geval na 6 pleisterweken een stopweek te houden.

Hebben geneesmiddelen invloed op de betrouwbaarheid van de hormoonpleister?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren en ook niet in de lever moeten omgezet worden, hebben andere geneesmiddelen weinig of geen effect op de betrouwbaarheid van de hormoonpleister.
Bespreek dit alleszins met uw arts.

Is de hormoonpleister veilig als u moet braken of diarree heb?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, heeft braken en diarree geen effect op de werkzaamheid van de hormoonpleister.

Werkt de hormoonpleister minder goed bij overgewicht?
Mogelijk beschermt de hormonale iets minder goed bij zwaarlijvige vrouwen (BMI > 25).

Maakt de hormoonpleister u minder vruchtbaar?
Terwijl u de hormoonpleister gebruikt, bent u niet vruchtbaar. De pleister heeft echter geen enkele nadelige invloed op uw vruchtbaarheid nadat u met de pleister stopt. Dit wil zeggen dat uw normale cyclus weer kan hernemen vanaf het moment dat u meer dan 7 dagen bent gestopt. U kunt dus ook zwanger worden in die eerste normale cyclus zonder ring.
Soms gebeurt het dat het enkele weken tot maanden duurt vooraleer u uw eigen natuurlijke cyclus weer spontaan herneemt na de stop. Dit is heel normaal, en is niet afhankelijk van de duur dat u de pleister gebruikte.

Wanneer mag u zwanger worden nadat u gestopt bent met de hormoonpleister?
Het is een veelgehoorde mythe dat u de eerste maanden na de stoppen met de hormoonpleister beter nog niet zwanger wordt. Er is geen enkele medische reden waarom dit niet zou mogen.

Hoeveel kost de hormonale pleister?
De hormonale pleister kost 24 € voor 9 stuks. Hij wordt gedeeltelijk terugbetaald. Jongeren tot en met 20 jaar krijgen een extra korting.

Voordelen van de hormonale pleister
• De hormonale pleister is bij niet-obese vrouwen even betrouwbaar als de gewone combinatiepil.
• U kunt net als met de combinatiepil uw menstruaties regelen door de stopvrije week over te slaan. Doet u dit meerdere keren achtereen, dan kan er wel een tussentijdse bloeding optreden, maar dit kan geen kwaad.
• Met de pleister hoeft u slechts 1 keer per week aan uw contraceptie te denken.
• Omdat de hormonen niet via maag en darm gaan, hebben braken, diarree of de inname van antibiotica geen enkele invloed hebben op de betrouwbaarheid van de hormonale pleister.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Nadelen van de hormonale pleister
De hormoonpleister heeft dezelfde nadelen als de combinatiepil.
Bovendien:
• De pleister is niet geschikt voor obese vrouwen, omdat er minder opname van hormonen plaatsvindt.
• Sommige vrouwen vinden de pleister esthetisch storend.
• De pleister kan loslaten (bijvoorbeeld bij hevig zweten).
• De pleister is duurder dan de combinatiepil.
• De pleister beschermt niet tegen seksueel overdraagbare infecties (SOI of SOA).
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Mogelijke bijwerkingen van de hormonale pleister
De hormonale pleister heeft dezelfde mogelijke bijwerkingen als de combinatiepil.

• In vergelijking met een tweedegeneratiepil is het risico op bloedklonters (veneuze trombose) iets verhoogd.
• De hormonenpleister geeft meer klachten van gezwollen of pijnlijke/gespannen borsten (mastopathie), pijnlijke menstruaties en misselijkheid dan de gewone combinatiepil.
• De pleister kan huidirritatie geven. Plak hem daarom elke week ergens anders. Indien u hier last van hebt, kunt u overstappen op een ander anticonceptiemiddel.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie(komt later online)

Minipil (Pop)

free-pop-progest-only-pil-minipil-10-15.jpg
De minipil bevat alleen progesteron, geen oestrogenen. Ze wordt daarom ook wel POP (Progestagen Only Pill, progestageen-alleen pil) genoemd. U moet deze pil elke dag rond hetzelfde tijdstip slikken, zonder stopweek.

In België zijn volgende minipillen op de markt:
Met desogestrel: Celea, Cerazette, Desogestrel Besins, Desopop, Lueva, Nacrez en Saphirena.
Met levenorgestrel: Microlut.
De minipil is bij correct gebruik een zeer betrouwbaar anticonceptiemiddel.

Hoe werkt de minipil?
De minipil bevat alleen een progestageen (desogestrel of levonogestrel). Anders dan de combinatiepil bevat de minipil geen oestrogeen. Dat maakt de minipil geschikt voor vrouwen die geen oestrogeen mogen gebruiken.
Progestageen zorgt ervoor dat:
• de baarmoederwand dun blijft, zodat een eventueel bevruchte eicel zich niet kan innestelen;
• de slijmprop aan de baarmoedermond stug en taai wordt, zodat zaadcellen er niet doorheen kunnen;
• in sommige gevallen remt het de productie van natuurlijk oestrogeen af, waardoor de eicel niet kan rijpen.

Wanneer heeft de minipil de voorkeur op de combinatiepil?
De minipil kan gebruikt worden wanneer u geen oestrogenen mag gebruiken.
Ze wordt vooral gebruikt bij:
• vrouwen die roken;
• vrouwen boven de 35 jaar;
• vrouwen met een verhoogd risico op bloedklonters (veneuze trombose);
• vrouwen met (een verhoogd risico op) hart- of vaatproblemen;
• na de bevalling en tijdens borstvoeding.

Vanaf welke leeftijd mag u de minipil gebruiken?
Er bestaat geen minimumleeftijd voor pilgebruik.
• Anticonceptie kan worden gestart vanaf het ogenblik dat een meisje menstrueert. Als eerste pil is een eenfase combinatiepil met 30 microgram ethinyloestradiol en levonorgestrel meestal het meest geschikt.
• Menstrueert het meisje nog niet, dan wordt hormonale anticonceptie afgeraden. Is ze seksueel actief, dan adviseert men het gebruik van condooms.

Hoe lang mag u de minipil nemen?
Er staat geen beperking op de duur dat u de minipil mag nemen. Het is ook niet nodig om af en toe een paar maanden met de pil te stoppen om "uit te zuiveren": hier zijn geen voordelen van bekend, maar wel veel praktische nadelen.
• Als u ouder bent dan 35 jaar en rookt (meer dan 15 sigaretten per dag), gebruikt u beter de minipil (of implantaatstaafje of spiraaltje) in plaats van een combinatiepil.
• In principe kan u ervan uitgaan dat u niet meer vruchtbaar bent boven de 55 jaar. Als u vroeger in menopauze bent, moet u uiteraard de pil ook niet meer nemen.
• Als u niet meer seksueel actief bent, hoeft u evenmin nog een anticonceptiemiddel te gebruiken.

Hebt u voor de minipil een doktersvoorschrift nodig?
Voor de minipil hebt u altijd een voorschrift van een dokter nodig. Een gynaecologisch onderzoek is hiervoor niet nodig. Wel bekijkt uw arts samen met u welke pil het meest geschikt is. Na 3 tot 6 maanden zal uw huisarts uw bloeddruk controleren. Vanaf dan volstaat een jaarlijks medisch onderzoek.
De pil van een vriendin of van uw moeder mee gebruiken, is geen goed idee. Ieder lichaam is anders.

Wanneer mag u de minipil niet gebruiken?
In sommige omstandigheden wordt de minipil afgeraden. Bespreek dit met uw huisarts.

De minipil wordt afgeraden:
• als u zwanger bent of denkt zwanger te zijn;
• als u een diepe veneuze trombose of longembolie hebt gehad;
• indien u baarmoederhalskanker of borstkanker hebt of hebt gehad;
• bij onverklaard vaginaal bloedverlies.

De voor- en nadelen van de minipil moeten zorgvuldig afgewogen worden:
• Bij aanwezigheid van risicofactoren voor hart- en vaatziekten: roken, hoge bloeddruk, te hoog cholesterol, diabetes type 1 en 2, hart- en vaatziekten bij ouders, broers of zussen jonger dan 60 jaar, obesitas of verhoogde middelomtrek.
• bij ernstige leverfunctiestoornissen (zoals acute hepatitis of ernstige cirrose) of leverkanker;
• Bij galstenen of een galblaasaandoening.
• Bij ernstig acne;
• Bij depressie.

Mag u de minipil gebruiken als u draagster bent van het borstkankergen (BCRA)?
Indien u borstkanker hebt gehad, wordt hormonale anticonceptie (zowel combinatiepil als minipil) afgeraden.
• Er is geen bewijs dat hormonale anticonceptie de kans op borstkanker verhoogt als u draagster bent van het borstkankergen (BCRA 1 of 2).
• Bent u jonger dan 30, dan wordt hormonale anticonceptie zelfs aangeraden omdat het het risico op baarmoederkanker blijvend verlaagt.
• Bent u ouder dan 35 jaar en draagster van het borstkankergen (BCRA), dan wordt de combinatiepil afgeraden. De minipil en het hormoonspiraaltje mag u wel gebruiken.
• Er is geen bezwaar tegen het gebruik van hormonale anticonceptie bij vrouwen bij wie borstkanker in de familie voorkomt, als onduidelijk is of er sprake is van een genmutatie.

Kan u starten met de minipil terwijl u groeihormoon gebruikt?
De minipil bevat geen oestrogenen en heeft geen invloed op de groei. Er is dus geen bezwaar om deze pil te gebruiken wanneer u groeihormoon moet gebruiken.

Mag u de minipil gebruiken als u spataders hebt?
Dat vrouwen vaker last hebben van spataderen wordt toegeschreven aan de invloed van vrouwelijke hormonen, maar ook aan gebruik van hormonale anticonceptie.
• Bent u jonger dan 35 en hebt u spataders, dan is dit geen reden om de stoppen met hormonale anticonceptie.
• Bent u ouder dan 35, vooral als u rookt en/of zwaarlijvig bent, bespreekt u het best met uw arts of u hormonale anticonceptie kunt gebruiken. Een progestageen-alleen product (minipil, prikpil, implantaatstaafje of spiraal) is dan het meest aangewezen.

Hoe gebruikt u de minipil correct?
• De allereerste minipil neemt u bij voorkeur de 1e dag van de menstruatie, en zeker voor de vijfde dag. U bent dan onmiddellijk beschermd.
• Indien u buiten de menstruatie start, moet u gedurende minstens 48 uur extra-bescherming (bijvoorbeeld condoom) voorzien. U moet ook zeker zijn dat u niet zwanger bent.
• Een strip bevat 28 pillen die u elke dag, dus zonder stopweek, én op hetzelfde tijdstip moet innemen. U neemt de pil door tijdens uw menstruatie.
• Begin daarna onmiddellijk aan een nieuwe strip.
• Zorg dat u de pil steeds op ongeveer dezelfde tijd slikt.

Vanaf wanneer beschermt de minipil tegen zwangerschap?
• Als u tijdens de eerste vijf dagen van de menstruatie met uw eerste pilstrip begint, bent u vanaf dat moment tegen zwangerschap beschermd. In tegenstelling tot wat er soms gedacht wordt, hoeft u de pil dus niet eerst een volledige maand te hebben ingenomen alvorens ze werkt.
• Begint u op een andere dag? Dan bent u niet direct beschermd. Gebruik dan minstens 48 uur en liefst de eerste zeven dagen dat u de pil slikt ook nog een condoom als u wilt vrijen.
• Als u de pil steeds op tijd inneemt, bent u voortdurend beschermd, ook als u menstrueert. Neemt u ze te laat, dan bent u mogelijk niet meer beschermd.
- Minipil met levenorgestrel (Microlut): meer dan drie uur te laat (dus meer dan 27 uur na uw vorige pil).
- Minipil met desogestrel: meer dan 12 uur te laat (dus meer dan 36 uur na uw vorige pil).

Kunt u toch zwanger raken als u de minipil gebruikt?
Als u de minipil correct inneemt, verhindert de pil meer dan 99% van de zwangerschappen. De kans dat u toch zwanger wordt, is ongeveer 0,3% per jaar.
U moet de pil natuurlijk elke dag rond hetzelfde tijdstip nemen.

U kunt toch zwanger worden:
• als u de pil te laat inneemt (meer dan 3 of 12 uur na het normale tijdstip);
• u hebt diarree gehad of hebt overgegeven binnen de 2 uur nadat u de pil hebt genomen;
• Ook sommige geneesmiddelen verminderen de werking.

Wat gebeurt er als u zwanger wordt terwijl u de minipil neemt?
Indien u zwanger wordt terwijl u de pil nam, hoeft u niet te panikeren. De kans op aangeboren afwijkingen bij het kind door de hormonen in de pil is vrijwel onbestaand.
Zodra u weet dat u zwanger bent, moet u natuurlijk wel onmiddellijk stoppen met de pil.

Wat moet u doen als u de minipil te laat inneemt of één of meerdere pillen bent vergeten?
De minipil moet u elke dag rond hetzelfde tijdstip nemen. Neemt u ze te laat, dan bent u mogelijk niet meer beschermd.
• Minipil met levenorgestrel (Microlut): meer dan drie uur te laat (dus meer dan 27 uur na uw vorige pil).
• Minipil met desogestrel: meer dan 12 uur te laat (dus meer dan 36 uur na uw vorige pil).

Wat moet u doen?
• Minder dan 3 of 12 uur: zo snel mogelijk de vergeten pil innemen. U bent dan nog beschermd.
• Meer dan 3 of 12 u te laat: zo snel mogelijk de vergeten pil innemen, plus bijkomende anticonceptie (condoom) gedurende zeven dagen.
Hebt u intussen seks gehad: noodpil gebruiken.
Indien u geen menstruatie krijgt: zwangerschapstest uitvoeren.

B>Hoe moet u de minipil nemen bij een reis naar een land met een tijdsverschil?
Als u op reis gaat naar een land met een tijdsverschil, blijft u best uw pil op hetzelfde tijdstip als thuis nemen. Hierbij mag de pil over een tijdspanne gaande tot maximaal drie of twaalf uur worden doorgeschoven.
Is het tijdsverschil groter dan 12 uur, overleg dan met uw huisarts.

Hebben geneesmiddelen invloed op de betrouwbaarheid van de minipil?
Sommige geneesmiddelen verminderen de betrouwbaarheid van de minipil. De pil kan het effect van sommige geneesmiddelen ook versterken of afzwakken.
Bespreek dit altijd met uw huisarts als u geneesmiddelen moet nemen.

Welke geneesmiddelen?
• Bepaalde antibiotica zoals rifampicine en rifabutine die gebruikt worden bij de behandeling van tuberculose. Andere antibiotica hebben geen negatief effect.
• Sommige vermageringsmiddelen zoals Orlistat door het uitlokken van diarree.
• De anti-epileptica met uitzondering van valproïnezuur
• Sommige antivirale geneesmiddelen tegen HIV.
• Sommige antischimmelmiddelen zoals griseofulvin
• Geactiveerde kool (Norit)
• Sint-Janskruid (in een aantal kruidengeneesmiddelen).

Omgekeerd kan het gebruik van de anticonceptiepil ook de activiteit van een aantal geneesmiddelen doen afnemen. Dit geldt voor:
• sommige pijnstillers zoals aspirine en morfine;
• sommige slaap- en kalmeermiddelen zoals temazepam.

Bij andere geneesmiddelen kan de pil het effect versterken, waardoor dosisverlaging kan nodig zijn:
• Sommige slaap- en kalmeermiddelen zoals diazepam,
alprazolam en nitrazepam;
• sommige antidepressiva zoals imipramine;
• sommige antihypertinsiva zoals metoprolol en propranolol.
• sommige immuunonderdrukkende geneesmiddelen zoals cyclosporine.

Wat kunt u doen?
• Gaat het om een kortstondige behandeling, dan kunt u in overleg met uw arts een bijkomende anticonceptiemethoden zoals een condoom gebruiken.
• Bij een langerdurende behandeling, zoals bij het gebruik van anti-epileptica, is het verstandig om in overleg met uw arts een andere vorm van anticonceptie te kiezen, zoals de prikpil, hormoonspiraal of koperspiraal.

Is de minipil veilig als u moet braken of diarree hebt?
Na inname duurt het twee uur vooraleer de pil is opgenomen in uw bloed.
• Als u binnen de twee uur na inname van de pil moet braken, kan het zijn dat ze nog niet volledig is opgenomen in de bloedstroom. Neem dan een nieuwe pil uit een reservestrip. De volgende dag neemt u de volgende pil op het gebruikelijke tijdstip.
Indien het braken aanhoudt, gebruikt u het best ook een condoom tot twee dagen na genezing.
• Als u last hebt van hevige diarree (meer dan 6 waterige stoelgangen binnen 24 uur) mag u er niet meer op rekenen dat de pil betrouwbaar is. Slik de pil wel gewoon door, maar gebruik ook een condoom tot 7 dagen na het ophouden van de diarree. Indien dit is tijdens uw eerste pilweek en u hebt seks gehad in de voorbije 5 dagen neem dan zo snel mogelijk een noodpil in.

Werkt de pil minder goed bij overgewicht?
Mogelijk beschermt de minipil iets minder goed bij zwaarlijvige vrouwen (BMI > 25).

Hoelang moet u na een zwangerschap wachten met de minipil?
U kunt, in overleg met uw huisarts of gynaecoloog, onmiddellijk na de zwangerschap starten met de minipil, ook als u borstvoeding geeft.
Als u binnen 21 dagen na de bevalling en voordat de eerste menstruatie is geweest start, is de minipil meteen veilig. Als u meer dan 21 dagen na de bevalling begint, moet u de eerste zeven dagen aanvullende bescherming gebruiken, zoals een condoom.

Mag u de minipil gebruiken als u borstvoeding geeft?
Indien u borstvoeding geeft, mag u onmiddellijk een minipil gebruiken.

Maakt de minipil u minder vruchtbaar?
Terwijl u de pil neemt, bent u niet vruchtbaar. De pil heeft echter geen enkele nadelige invloed op uw vruchtbaarheid nadat u met de pil stopt. Dit wil zeggen dat uw normale cyclus weer kan hernemen vanaf het moment dat u meer dan 7 dagen met de pil bent gestopt. U kunt dus ook zwanger worden in die eerste normale cyclus zonder pil.
Soms gebeurt het dat het enkele weken tot maanden duurt vooraleer u uw eigen natuurlijke cyclus weer spontaan herneemt na de pilstop. Dit is heel normaal, en is niet afhankelijk van welke pil u genomen hebt, of van de duur dat u de pil nam.

Mag u zomaar stoppen met de minipil?
U kunt met dit middel stoppen wanneer u wilt. U hoeft niet per se een pilstrip af te maken als u dat niet wilt. Als u stopt, krijgt u meestal na enkele dagen een bloeding. U bent na het stoppen met de pil wel meteen vruchtbaar en kunt dus direct zwanger worden.

Als u stopt omdat u zwanger wilt worden, raden sommige artsen aan om eerst een gewone menstruatie af te wachten. Het tijdstip van bevruchting en de datum van bevalling zijn dan gemakkelijker uit te rekenen.

Wanneer mag u zwanger worden nadat u gestopt bent met de pil?
Het is een veelgehoorde mythe dat u de eerste maanden na de pilstop beter nog niet zwanger wordt. Er is geen enkele medische reden waarom dit niet zou mogen.

Kunt u met de minipil uw maandstonden vervroegen of uitstellen?
Neen, dat kan alleen met de combinatiepil.
Als u geen hormonale anticonceptiva gebruikt, kunt u met de minipil uw menstruatie wel enkele weken verschuiven door te starten met inname ongeveer een week voor het verwachte begin van de menstruatie.

Hoeveel kost de minipil?
Er zijn verschillende merken op de markt. De prijs varieert tussen de 10 en 27 euro voor 3 maanden, afhankelijk van het merk. Vraag uw arts hiermee rekening te houden bij het voorschrijven van een pil.
Bent jonger dan 21 jaar, dan geniet u van een aanvullende tegemoetkoming. Bij de aankoop in de apotheek wordt de aanvullende tegemoetkoming automatisch verrekend na voorlegging van uw identiteitskaart. Op de meeste pillen krijgt u drie euro korting. De minipil met levenorgestrel (Microlut) is volledig gratis.

De exacte terugbetaling en de prijs die u zelf dient te betalen, kunt u raadplegen op de website van het Riziv

Extra terugbetaling door uw ziekenfonds
Sommige ziekenfondsen voorzien ook voor wie ouder dan 21 jaar is, een extra terugbetaling voor de minipil.
Informeer daarover bij uw ziekenfonds.

Voordelen minipil
De minipil heeft dezelfde voordelen als de combinatiepil.
Omdat ze geen oestrogenen bevat, is ze vooral geschikt voor vrouwen die geen oestrogenen mogen of willen gebruiken
• Bij juist gebruik is het risico op zwangerschap vergelijkbaar met de gewone combinatiepil (ongeveer 0,3 per 100 vrouwen per jaar).
• U moet niets doen tijdens seks om u te beschermen tegen zwangerschap.
• Wanneer u stopt met de pil, kunt u onmiddellijk zwanger worden.
• U kunt deze pil ook op oudere leeftijd blijven nemen.
• De minipil mag kort na de bevalling worden gebruikt, ook als u borstvoeding geeft.
• De minipil verhoogt waarschijnlijk het risico op kanker (baarmoederhalskanker en borstkanker) niet.
• De minipil verhoogt het risico op
bloedklonters (trombose) en op hart- en vaatziekte niet.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Nadelen minipil
• U moet elke dag een pil innemen, rond hetzelfde tijdstip (met een marge van maximaal twaalf uur). Als u de pil bent vergeten, moet u ze binnen de twaalf uur innemen om de anticonceptieve werking niet te verliezen. Als u langer dan 24 uur wacht, kunt u zwanger worden.
• Met de minipil kunt u uw menstruaties niet regelen.
• Door het ontbreken van oestrogenen is het bloedverlies vooral tijdens de eerste maanden van het gebruik onregelmatig en onvoorspelbaar. Ze is dan ook minder geschikt voor wie een regelmatige cyclus belangrijk vindt.
• Ze beschermt niet tegen seksueel overdraagbare infecties.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Mogelijke bijwerkingen
• Een veel voorkomende klacht zijn menstruatiestoornissen: onregelmatig, meer of minder, tussentijdse doorbraakbloedingen... Het totale bloedverlies is bij het gebruik van deze middelen echter minder dan wanneer er geen hormonen zouden worden gebruikt.
• Na verloop van tijd kunnen de menstruaties helemaal uitblijven. Er kunnen wel doorbraakbloedingen optreden. Ook als de bloedingen wegblijven, is het middel betrouwbaar.
• Ze kan soms neveneffecten veroorzaken, zoals misselijkheid en braken, hoofdpijn, borstspanning en -pijn, lichte gewichtstoename, libidovermindering, stemmingswisselingen en prikkelbaarheid. Meestal verdwijnen deze bijwerkingen spontaan na verloop van tijd. Verdwijnen deze niet spontaan, dan gaat u het best langs bij uw huisarts voor een pil met een andere samenstelling.
• In tegenstelling tot de combinatiepil kan de minipil soms acne en overdadige haargroei (hirsutisme) of haaruitval uitlokken.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Prikpil

free-prikpil-depoprovera-10-15.JPG
De prikpil (Sayana, Depo-Povera) is eigenlijk geen pil maar een injectie met het hormoon progestageen dat ook in de minipil wordt gebruikt. De injectie beschermt u 12 weken (3 maanden) lang tegen zwangerschap. Nadien moet u een nieuwe injectie krijgen.
Het is een zeer betrouwbaar anticonceptiemiddel.

Hoe werkt de prikpil?
De prikpil bevat alleen een progestageen (desogestrel of levonogestrel). Net als de minipil bevat de prikpil geen oestrogeen. De hormonen uit de prikpil worden langzaam afgegeven in het bloed.
• het slijm van de baarmoederhals taai en ondoordringbaar wordt voor zaadcellen;
• een bevruchte eicel zich niet kan innestelen in de baarmoederwand;
• er geen eisprong meer plaatsvindt.

Hoe gebruikt u de prikpil?
• De injectie wordt door een arts toegediend:
- in een spier (intramusculair), meestal in het bovenbeen (Depo-Povera)
- of onderhuids (Sayana).
• De allereerste prik gebeurt het best in de eerste 5 dagen van uw menstruatie. Dan bent u meteen beschermd.
• De tweede prik volgt uitzonderlijk na 10 weken al.
• Daarna gaat u om de 3 maanden naar uw huisarts of gynaecoloog voor een nieuwe prik.
• Na elke prik bent u 12 tot 14 weken beschermd.

Voor wie is de prikpil geschikt?
De prikpil is een alternatief voor de minipil. Het voordeel is dat u niet elke dag een pilletje moet slikken (wat u kunt vergeten) en gedurende 12 weken beschermd bent.

Vanaf welke leeftijd mag u de prikpil gebruiken?
• De prikpil afgeraden voor meisjes tussen 12 en 18 jaar vanwege de mogelijke effecten op de botgroei.
• De prikpil wordt ook afgeraden voor vrouwen die nog geen kinderen hebben of die op korte tijd misschien kinderen willen: het kan na de laatste injectie zes tot zestien maanden duren tot uw menstruaties normaliseren en u weer zwanger kunt worden.
Hoe lang mag u de prikpil gebruiken?
Boven de 40 jaar wordt de prikpil afgeraden vanwege de mogelijk nadelige effecten op de botgroei.

Wanneer mag u de prikpil niet gebruiken?
Voor de prikpil gelden dezelfde adviezen als voor de minipil.
• Daarnaast wordt de prikpil afgeraden voor meisjes tussen 12 en 18 jaar vanwege de mogelijke effecten op de botgroei. Ook boven de 40 jaar wordt de prikpil om dezelfde reden afgeraden.
• De prikpil wordt ook afgeraden voor vrouwen die nog geen kinderen hebben of die op korte tijd misschien kinderen willen: het kan na de laatste injectie zes tot zestien maanden duren tot uw menstruaties normaliseren en u weer zwanger kunt worden.

Hoe betrouwbaar is de prikpil?
De prikpil is minstens even betrouwbaar als de minipil. Vermits u niet elke dag een pil moet nemen, kunt het ook niet vergeten. U moet er wel aan denken om tijdig (om de 3 maanden) een nieuwe injectie te halen.

Kunt u toch zwanger raken als u de prikpil gebruikt?
Als u de prikpil correct gebruikt, verhindert de pil meer dan 99% van de zwangerschappen. De kans dat u toch zwanger wordt, is ongeveer 0,2% per jaar.
U moet uiteraard tijdig (om de 12 weken) een nieuwe prik laten zetten.
U kunt toch zwanger worden als u niet tijdig een nieuwe injectie krijgt.

Vanaf wanneer beschermt de prikpil tegen zwangerschap?
• Indien u de eerste prik krijgt in de eerste vijf dagen van uw menstruatie, bent u onmiddellijk beschermd.
• Indien u de eerste prik op een ander tijdstip krijgt, duurt het twee weken voordat u optimaal beschermd bent, en moet u ook een ander anticonceptiemiddel gebruikten (bijvoorbeeld een condoom).
• Daarna bent u continu beschermd, op voorwaarde dat u tijdig een nieuwe prik krijgt (om de 3 maanden).

Hebben geneesmiddelen invloed op de betrouwbaarheid van de prikpil?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, hebben andere geneesmiddelen weinig of geen effect op de betrouwbaarheid van de prikpil.
Bespreek dit alleszins met uw arts.

Is de prikpil veilig als u moet braken of diarree heb?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, heeft braken en diarree geen effect op de werkzaamheid van de prikpil.

Werkt de prikpil minder goed bij overgewicht?
Mogelijk beschermt de prikpil iets minder goed bij zwaarlijvige vrouwen (BMI > 25).

Hoelang moet u na een zwangerschap wachten met de prikpil?
U kunt, in overleg met uw huisarts of gynaecoloog, onmiddellijk na de zwangerschap starten met de prikpil, ook als u borstvoeding geeft. Gebruik van prikpil (of implantatiestaafje) wordt evenwel niet aangeraden tijdens de eerste zes weken.
Als u binnen 21 dagen na de bevalling en voordat de eerste menstruatie is geweest start, is de prikpil meteen veilig. Als u meer dan 21 dagen na de bevalling begint, moet u de eerste zeven dagen aanvullende bescherming gebruiken, zoals een condoom.

Maakt de prikpil u minder vruchtbaar?
Terwijl u de prikpil gebruikt, bent u niet vruchtbaar. De prikpil heeft echter geen enkele nadelige invloed op uw vruchtbaarheid nadat u ermee stopt.
• Als de prikpil is uitgewerkt, duurt het echter meestal een half jaar tot meer dan een jaar voordat uw normale cyclus weer terug is.
• Wanneer u op korte termijn zwanger wenst te worden, dan is de prikpil een minder geschikt alternatief. Na het stoppen kan het zes tot zestien maanden duren voor u zwanger kunt worden.

Kunt u met de prikpil uw maandstonden vervroegen of uitstellen?
Neen, dat kan alleen met de combinatiepil.

Hoeveel kost de prikpil?
De prikpil kost per injectie ongeveer 9 € (Depo-Povera) en 23 € (Sayana), plus een consultatie bij de huisarts of gynaecoloog). Dit wordt gedeeltelijk terugbetaald door de ziekteverzekering.

Voordelen van de prikpil
De prikpil heeft alle voordelen van de orale minipil.
• Door de langdurige werking moet u niet elke dag denken aan het innemen van een pil.
• Het is een discrete methode. Uw partner hoeft niet te weten dat u anticonceptie gebruikt.
• Een bijkomend voordeel is dat de hormonen rechtstreeks in de bloedbaan terechtkomen, waardoor er minder beïnvloeding door andere geneesmiddelen is, en waardoor u ook beschermd bent als u moet braken of diarree hebt.
• Op langere termijn is er minder bloedverlies tot de menstruatie nagenoeg volledig stilvalt.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Nadelen van de prikpil
De prikpil heeft dezelfde nadelen als de minipil.
Bijkomende nadelen:
• Als de prikpil is uitgewerkt, duurt het meestal een half jaar tot meer dan een jaar voordat uw normale cyclus weer terug is.
• Wanneer u op korte termijn zwanger wenst te worden, dan is de prikpil een minder geschikt alternatief. Na het stoppen kan het zes tot zestien maanden duren voor u zwanger kunt worden.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Mogelijke bijwerkingen
De prikpil heeft dezelfde mogelijke bijwerkingen als de minipil.
Bijkomende bijwerkingen:
• Uw menstruatie kan vooral in het begin onregelmatig zijn en na verloop van tijd helemaal wegblijven. U bent dan nog wel beschermd.
• Bij sommige vrouwen is er een lichte gewichtstoename.
• Bij de onderhuidse prikpil kunnen lokale huidreacties optreden.
• Uit onderzoek blijkt dat de prikpil een zeer geringe invloed heeft op de botdichtheid. De botdichtheid herstelt zich 1 tot 3 jaar na het stoppen met de prikpil.
• Als u klachten hebt bij de prikpil zult u geduld moeten hebben tot het hormoon is uitgewerkt (u kunt het niet zomaar uit uw lichaam halen).
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie.

Hormoonstaafje (Implantaat)

free-implanon-ac-10-15.jpg
Het hormoonstaafje (Implanon) wordt onder de huid in de bovenarm geplaatst en geeft 3 jaar lang hormonen af (het progesteron etonogestrel). Het staafje is zo groot als een lucifer. Het is dun, enigszins buigzaam en gemaakt van kunststof dat niet door het lichaam wordt opgenomen.
Het hormonale implantaat is een zeer betrouwbaar anticonceptiemiddel.

Hoe werkt het hormonale implantaat?
Het hormonale implantaat bevat alleen een progestageen (desogestrel of levonogestrel). Net als de minipil bevat het geen oestrogeen.
Het geeft 3 jaar lang een kleine dosis progesteron af. Dit hormoon zorgt ervoor dat:
• het slijm van de baarmoederhals taai en ondoordringbaar wordt voor zaadcellen;
• dat een bevruchte eicel zich niet kan innestelen in de baarmoederwand;
• er geen eisprong meer plaatsvindt.

Hoe gebruikt u het hormoonstaafje?
• Het implantaat wordt door een arts (huisarts of gynaecoloog) ingebracht en blijft drie jaar zitten (twee jaar bij overgewicht (BMI > 25).
• Het staafje wordt onder lokale verdoving ingebracht in de bicepsplooi van de niet-dominante arm, net onder de huid.
• Na plaatsing moet het staafje voelbaar zijn. Als dat niet het geval is, moet gecontroleerd worden of het wel goed zit en werkt. Het zoekgeraakte staafje kan het best worden opgespoord met behulp van ultrasound (echo) diagnostiek bij voorkeur door een radioloog, die bekend is met Implanon.
• Plaatsing binnen 7 dagen na de eerste dag van de menstruatie is ideaal, omdat het staafje dan direct bescherming biedt tegen zwangerschap.
• Bij plaatsing op een ander tijdstip moet u zeker zijn dat u niet zwanger bent. Als u op het moment van inbrengen de pil nog gebruikt of er nog een spiraaltje in de baarmoeder zit maakt het niet uit op welk moment in de cyclus het staafje wordt ingebracht.
• Na verwijdering herstelt de cyclus zich binnen enkele weken. Verwijdering is ten alle tijde mogelijk onder lokale verdoving.

Hoe betrouwbaar is het implantaat?
Het hormoonstaafje is een van de meest betrouwbare anticonceptiemethoden. Vermits u niet elke dag een pil moet nemen, kunt het ook niet vergeten. Op 100 vrouwen die een implantaat geberuiken, wordt nauwelijks 0,05 (dus 5 op 10.000) na één jaar zwanger. Ter vergelijking: met de combinatiepil of minipil is dit 0,3 (dus 3 op duizend) en in de praktijk door verkeerd gebruik zelfs 9 op 100.

Vanaf wanneer beschermt het implantaat tegen zwangerschap?
Plaatsing binnen 7 dagen na de eerste dag van de menstruatie is ideaal, omdat het staafje dan direct bescherming biedt tegen zwangerschap.

Voor wie is het implantaat geschikt?
Het implantaat is een alternatief voor de minipil. Het voordeel is dat u niet elke dag een pilletje moet slikken (wat u kunt vergeten) en gedurende 3 jaar beschermd bent.

Wanneer mag u geen implantaat gebruiken?
Hiervoor gelden dezelfde richtlijnen als voor de minipil.

Vanaf welke leeftijd mag u een implantaat gebruiken?
Er bestaat geen minimumleeftijd op het gebruik van het implantaat.
• Anticonceptie kan worden gestart vanaf het ogenblik dat een meisje menstrueert. Als eerste pil is een eenfase combinatiepil met 30 microgram ethinyloestradiol en levonorgestrel meestal het meest geschikt.

Hoe lang mag u een inplantaat gebruiken?
Er staat geen beperking op de duur dat u een implantaat mag gebruiken.
• Als u ouder bent dan 35 jaar en rookt (meer dan 15 sigaretten per dag), gebruikt u beter een implantaatstaafje (of minipil of spiraaltje) in plaats van een combinatiepil.
• In principe kan u ervan uitgaan dat u niet meer vruchtbaar bent boven de 55 jaar.
• Als u niet meer seksueel actief bent, hoeft u evenmin nog een anticonceptiemiddel te gebruiken.

Hebben geneesmiddelen invloed op de betrouwbaarheid van het implantaat?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, hebben andere geneesmiddelen weinig of geen effect op de betrouwbaarheid van het implantaat.
Bespreek dit alleszins met uw arts.
Is het implantaat veilig als u moet braken of diarree heb?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, heeft braken en diarree geen effect op de werkzaamheid van het implantaat.

Werkt het implantaat minder goed bij overgewicht?
Mogelijk beschermt het implantaat iets minder goed bij zwaarlijvige vrouwen (BMI > 25).

Hoelang moet u na een zwangerschap wachten met een implantaat?
U kunt, in overleg met uw huisarts of gynaecoloog, onmiddellijk na de zwangerschap starten met een implantaat, ook als u borstvoeding geeft. Gebruik van het implantatiestaafje wordt evenwel niet aangeraden tijdens de eerste zes weken.
Als u binnen 21 dagen na de bevalling en voordat de eerste menstruatie is geweest start, is het implantaat meteen veilig. Als u meer dan 21 dagen na de bevalling begint, moet u de eerste zeven dagen aanvullende bescherming gebruiken, zoals een condoom.

Maakt het implantaat u minder vruchtbaar?
Terwijl u het implantaat gebruikt, bent u niet vruchtbaar. Het implantaat heeft echter geen enkele nadelige invloed op uw vruchtbaarheid nadat u ermee stopt. U kunt weer onmiddellijk zwanger worden.

Kunt u met het implantaat uw maandstonden vervroegen of uitstellen?
Neen, dat kan alleen met de combinatiepil.

Hoeveel kost een implantaat?
Het implantaat kost ongeveer 144 euro. Voor meisjes jonger dan 21 jaar is dit 36 euro.
Sommige ziekenfondsen voorzien ook een tussenkomst als u 21 jaar of ouder bent. Informeer bij uw ziekenfonds.

Voordelen van het hormoonstaafje
• Het hormoonstaafje is een zeer betrouwbaar anticonceptiemiddel en heeft alle voordelen van de orale minipil.
• Door de langdurige werking moet u niet elke dag denken aan het innemen van een pil.
• In het begin verliest u meer bloed, maar op langere termijn krijgt u minder bloedverlies.
• Anders dan bij de prikpil herneemt de gewone menstruatiecyclus zich vlot nadat het staafje verwijderd is.
• Een bijkomend voordeel is dat de hormonen rechtstreeks in de bloedbaan terechtkomen, waardoor er minder beïnvloeding door andere geneesmiddelen is, en waardoor u ook beschermd bent als u moet braken of diarree hebt.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Nadelen van het hormoonstaafje
Het hormoonstaafje heeft dezelfde nadelen als de orale minipil.
Andere nadelen:
• Verwijdering van het staafje kan wel eens lastig zijn.
• Het implantaat wordt niet terugbetaald. Vrouwen jonger dan 21 jaar krijgen korting.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Mogelijke bijwerkingen
Het hormoonstaafje heeft dezelfde mogelijke bijwerkingen als de orale minipil.
Andere bijwerkingen:
• Een onregelmatig bloedingspatroon (afwezig, minder vaak, vaker, doorlopend, meer of minder, heviger...), vooral in de eerste maanden. Een onregelmatig bloedingspatroon is voor veel de vrouwen een reden om het implantatiestaafje vroegtijdig te laten verwijderen.
• Na verloop van tijd kunnen de menstruaties helemaal stoppen. U bent dan nog wel beschermd.
• Het hormoonstaafje kan soms acne veroorzaken of verergeren.
Meer lezen: Dossier Pil of geen pil? Voor- en nadelen van hormonale anticonceptie

Hormonaal Spiraal

free-spiraal-AC-IUD-10-15-300.png
Het hormonaal spiraal is een intra-uterien anticonceptiemiddel dat door de huisarts of gynaecoloog in de baarmoeder wordt ingebracht. Er zijn intra-uteriene anticonceptiemiddelen met koper en met hormonen. Het hormonaal spiraaltje is zeer betrouwbaar, in de praktijk zelfs betrouwbaarder dan de pil.

Hoe werkt het hormonaal spiraal?
Het hormoonspiraal combineert de voordelen van de pil en het spiraal. Het geeft dagelijks kleine hoeveelheden progestageen (levonorgestrel) vrij. Het slijm van de baarmoedermond wordt moeilijk doorgankelijk en het baarmoederslijmvlies bemoeilijkt de innesteling van een bevruchte eicel. Normaal gezien hebt u daardoor weinig of geen bloedingen meer. Maar de eisprong blijft meestal wel aanwezig.
Het spiraal bevat voldoende hormoon om u gedurende 3-5 jaar te beschermen tegen zwangerschap.

Bestaan er verschillende soorten hormonale spiraaltjes?
Naast het gewone hormonaal spiraal (Mirena of Levosert) dat 5 jaar werkzaam is, is er sinds 2014 het spiraaltje Jaydess. Dat is kleiner en daardoor gemakkelijker in te brengen is. Het beschermt 3 jaar tegen zwangerschap. Het werd speciaal ontwikkeld voor jongere meisjes.

Hoe betrouwbaar is het hormoonspiraal?
Het hormoonspiraal is een van de meest betrouwbare anticonceptiemiddelen: bij gebruik van een hormoonspiraal wordt ongeveer 2 op duizend vrouwen na 1 jaar toch zwanger, tegen bijvoorbeeld 9 per 100 met een combinatie- of minipil en 12 per 100 met een condoom.
• Als een spiraal tijdens de menstruatie - of in ieder geval binnen 7 dagen na het begin van de menstruatie - wordt ingebracht, bent u direct na het inbrengen beschermd tegen zwangerschap.
• Als een spiraal niet tijdens de menstruatie wordt ingebracht, moet u de eerste 7 dagen na het inbrengen een zogenaamde barrièremethode (bijvoorbeeld een condoom) gebruiken.

Wanneer wordt het spiraal het best ingebracht?
Een spiraal kan op ieder willekeurig moment van de cyclus worden geplaatst.
• Plaatsing binnen zeven dagen na de eerste dag van de menstruatie is het meest ideaal, omdat zwangerschap dan uitgesloten is en het spiraal direct bescherming biedt tegen zwangerschap.
• Bij plaatsing op een ander tijdstip moet de huisarts zeker zijn dat u niet zwanger bent. U moet dan bijkomende contraceptie (bv. condoom) gebruiken tijdens de eerste zeven dagen.
• Als het gaat om vervanging door een nieuw spiraal dan kan dat op ieder moment van uw menstruele cyclus.
• Na een bevalling wordt geadviseerd een spiraal niet eerder dan vier à zes weken na de bevalling te plaatsen.
• Zowel na een miskraam als na een abortus (eerste en tweede trimester) kan direct een spiraal worden geplaatst. Het risico op uitstoting is iets groter bij plaatsing direct na een abortus, voornamelijk na een abortus in het tweede zwangerschapstrimester.

Hoe wordt een spiraal ingebracht?
Een spiraal wordt door uw huisarts of gynaecoloog via een dun hulsje in uw baarmoeder ingebracht. Dat duurt normaal gsproken maar een paar minuten.
• Voordat een spiraal bij u wordt geplaatst, verricht uw arts vaak eerst een inwendig gynaecologisch onderzoek. Dit wordt gedaan om de grootte en ligging van de baarmoeder te bepalen en om zwangerschap en andere aandoeningen waarbij spiralen niet mag worden gebruikt, uit te sluiten.
• Het inbrengen kan pijnlijk zijn en het na het inbrengen van een spiraal kunt u zich even duizelig voelen.
• U kunt eventueel 6 à 12 uren voor de plaatsing een pijnstiller nemen. Bespreek dit met uw arts.
• Na de behandeling mag u meteen naar huis. Mocht u nog wat krampen hebben nadien, dan kunt u in overleg met uw arts eventueel een pijnstiller nemen, bijvoorbeeld paracetamol.
• Na de eerste menstruatie volgt normaal een controle bij de arts die het spiraal plaatste.
• 6 weken na plaatsing van het spiraal wordt door middel van een echo gecontroleerd of de plaatsing goed is verlopen. Daarna is bij uitblijven van klachten geen controle meer nodig.

Kunnen er complicaties optreden na plaatsing van een spiraal?
Bekkeninfecties
Lange tijd werd gedacht dat het spiraal een bijzonder risico vormde voor bekkeninfecties van de baarmoeder en de eileiders. Deze vrees blijkt ongegrond.
• De kans dat er door de plaatsing bij een gezond vaginaal milieu een infectie veroorzaakt wordt in de baarmoeder, is bij een zorgvuldige behandeling bijzonder klein. Het risico voor infecties van de baarmoeder en eileiders is bij draagsters van spiralen niet groter dan voor de rest van de seksueel actieve vrouwelijke bevolking.
• Er bestaat wel een verhoogd risico op infectie bij vrouwen met wisselende seksuele partners die onbeschermde seks hebben (zonder condoom).
• Besmetting met een seksueel overdraagbare infectie (SOI of SOA) verhoogt het risico op een opstijgende infectie wanneer een spiraal wordt geplaatst. Daarom wordt bij kans of vermoeden van een SOI altijd een SOI-test uitgevoerd. De SOI moet genezen zijn voor het spiraal wordt geplaatst. Intussen moet u een andere anticonceptiemethode gebruiken.
• Dat geldt ook bij een andere vaginale infectie, bijvoorbeeld met candidaschimmels.
• Indien men tijdens de eerste weken na de inbreng van het spiraal last heeft van buikpijn die gepaard gaat met koorts, kan dit op een infectie wijzen. Men doet er goed aan dan onmiddellijk de arts te contacteren.

Doorboring van de baarmoeder
Dit kan heel soms gebeuren. Het risico is groter bij plaatsing na een bevalling.

Kan het spiraal worden uitgestoten?
Er is een kleine kans dat het spiraal geheel of gedeeltelijk uitgestoten wordt. Deze kans is het grootst tijdens de eerste maanden en vooral tijdens de eerste menstruatie na de plaatsing, bij plaatsing direct na de bevalling of na een abortus in het tweede trimester.
• Vrouwen die een spiraal dragen wordt aangeraden om een maal per maand controleren of het er nog zit. Dit kan eenvoudig door met de vinger (eerst goed de handen wassen en afdrogen!) te controleren of u de controledraadjes kan voelen. Trek niet aan de draadjes, want daardoor kan het spiraal naar buiten komen. Wanneer de draadjes niet meer voelbaar zijn, kunnen ze omhooggeschoven zijn in het baarmoederhalskanaal of kan het spiraal verschoven zijn.
Raadpleeg in dit geval uw arts en zorg intussen dat u geen
seks hebt of dat u een condoom gebruikt. Indien het spiraal zich niet meer op de juiste plek bevindt, dan moet het verwijderd worden en door een nieuw worden vervangen.
• Wanneer een spiraal uitgestoten werd, is de kans groot dat een tweede spiraal eveneens uitgestoten zal worden. Om dit te vermijden is een bijkomend onderzoek van de baarmoeder aangewezen zodat de keuze van een nieuw spiraal optimaal aangepast kan worden.
• Eventueel kan in de plaats van een hormonaal spiraal een GyneFix koperspiraal worden geplaatst. Dit wordt minder gemakkelijk uitgestoten.

Wanneer een arts raadplegen na plaatsing van het spiraal?
In de volgende gevallen moet u uw arts raadplegen na plaatsing van een hormonenspiraal:
• Als u denkt dat u zwanger bent.
• Bij tekenen van een mogelijke infectie:
- abnormale afscheiding, zeker indien dit gepaard gaat met tekenen die op een infectie wijzen zoals een brandend gevoel, een misselijke geur, plasproblemen, enz.;
- abnormale buikpijn in de onderbuik;
- abnormaal bloedverlies;
- koorts.
• Wanneer u denkt dat het spiraal is uitgestoten
- omdat u de draadjes niet voelt
- als u het kunststofgedeelte (de T-vorm) voelt
- klachten van spotting (steeds kleine beetjes bloedverlies of bruinige afscheiding)
- pijn of onaangename sensaties in de onderbuik
• Bij tekenen van een doorboring van de baarmoeder:
- felle buikpijn in de eerste weken na de plaatsing
- bij sterk of langdurig bloedverlies.

Wie kan een spiraal gebruiken?
Een spiraal is voor bijna iedere vrouw geschikt die een langdurige bescherming tegen zwangerschap wil, ook als u nog niet eerder bent bevallen.

• Het hormoonspiraal verdient, net als de minipil, alleszins de voorkeur bij vrouwen die geen oestrogenen mogen gebruiken.
- vrouwen die roken;
- vrouwen boven de 35 jaar;
- vrouwen met een verhoogd risico op bloedklonters (veneuze trombose);
- vrouwen met (een verhoogd risico op) hart- of vaatproblemen;
- na de bevalling en tijdens borstvoeding.
• Voor het spiraal geplaatst wordt, moet u zeker zijn dat u geen ontsteking heeft van de vagina, de baarmoeder of de eierstokken. De SOA-test moet negatief zijn.
• Voor de plaatsing van het spiraal moet u ook zeker zijn dat u niet zwanger bent.
• Het hormoonspiraal beschermt niet alleen tegen zwangerschap, maar kan ook gebruikt worden voor de behandeling van overmatige bloedingen (menorragie) en pijnlijke menstruaties (dysmenorroe menstruaties).

Wanneer wordt beter geen spiraal geplaatst?
• Als u zwanger bent of mogelijk zou kunnen zijn.
• Als u een acute of steeds terugkerende ontsteking van de vagina, de baarmoeder of de eierstokken hebt.
• Als u een seksueel overdraagbare infectie hebt. Na behandeling is er geen belemmering voor spiraalplaatsing.
• In de eerste drie maanden na een abortus waarbij een infectie is opgetreden.
• Bij onverklaard bloedverlies.
• Bij anatomische afwijkingen of vergroeiingen van de baarmoeder.
• Als u borstkanker hebt of daarvoor behandeld werd (al is er geen bewijs dat het hormoonspiraal de kans op borstkanker verhoogt).
• U hebt een kwaadaardige aandoening van de baarmoeder of de baarmoederhals.
• Als u een diepe veneuze trombose of longembolie hebt.
• Als u een acute leverziekte of leverkanker hebt.

Vanaf welke leeftijd kan een spiraal worden geplaatst?
Een spiraal kan in principe geplaatst worden vanaf de eerste menstruaties bij meisjes die seksueel actief zijn.
Het wordt echter niet aangeraden als eerste keuze bij zeer jonge meisjes, onder meer vanwege de mogelijke pijn bij de plaatsing.
Sinds 2014 is er een nieuw spiraal op de markt dat kleiner is (Jaydess). Hierdoor is het makkelijker in te brengen bij jonge vrouwen.

Mag een spiraal geplaatst worden als u nog geen kinderen hebt?
Vroeger werd vaak beweerd dat een spiraal minder aangewezen is bij vrouwen die nog nooit een kind hebben gebaard, onder meer vanwege de verhoogde kans op infecties.
Dat klopt evenwel niet: ook bij vrouwen die nog geen kind hebben gehad, kan een spiraal geplaatst worden.
Sinds 2014 is er een nieuw spiraal op de markt dat kleiner is (Jaydess). Hierdoor is het makkelijker in te brengen bij vrouwen die nog geen kinderen hebben.
Wel dient dan rekening gehouden te worden met de vaak lange baarmoederhals, een stugge binnenste baarmoedermond en de lengte van de baarmoederholte. Soms is plaatselijke verdoving of pijnstilling noodzakelijk, afhankelijk van de ervaring van de arts.

Mag een spiraal geplaatst worden na een zwangerschap?
• Vier tot zes weken na de bevalling kan een spiraaltje geplaatst worden, ook na een keizersnede of als u borstvoeding geeft.
Tevoren moet wel worden gecontroleerd of de baarmoeder zijn oorspronkelijke formaat heeft teruggekregen, anders bestaat er een verhoogde kans op uitstoting en is ook de kans dat de baarmoeder doorgeprikt wordt groter
• Een spiraal (zowel koper- als hormoonspiraaltje) kan onmiddellijk na een abortus in het eerste trimester worden ingebracht. De kans op spontane uitdrijving na een abortus in het tweede zwangerschapstrimester is waarschijnlijk iets groter.
• Bij een infectie tijdens of na een bevalling, spontane miskraam of abortus, mag geen spiraaltje geplaatst worden.

Tot welke leeftijd kan een spiraal worden geplaatst?
Er staat geen beperking op de duur dat u het hormoonspiraal mag gebruiken.
• Als u ouder bent dan 35 jaar en rookt (meer dan 15 sigaretten per dag), gebruikt u beter een spiraal (of minipil) in plaats van een combinatiepil.
• In principe kan u ervan uitgaan dat u niet meer vruchtbaar bent boven de 55 jaar. U hoeft dan geen anticonceptiemiddel meer te nemen.
• Het hormoonspiraal kan bij oudere vrouwen ook voorgeschreven worden in verband met overgangsklachten.

Helpt het hormoonspiraal tegen pijnlijke maandstonden of overvloedig bloedverlies?
De meeste vrouwen die een hormoonspiraal gebruiken hebben na verloop van tijd geen maandstonden meer (± 25%) of ze verminderen alleszins zeer sterk (± 50%). Bij het lager gedoseerde Jaydess-spiraal is het effect op de maandstonden minder groot.
Het hormoonspiraal wordt daarom ook vaak voorgeschreven bij hevige, pijnlijke of onregelmatige maandstonden.

Helpt het hormoonspiraal tegen overgangsklachten?
Bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd wordt tijdens de natuurlijke menstruatiecyclus - onder invloed van lichaamseigen oestrogene en progestagene hormonen - het baarmoederslijmvlies opgebouwd en ook weer afgestoten (de menstruatie).
Bij vrouwen in de overgang houden de menstruaties uiteindelijk op en maakt het lichaam minder hormonen aan. Minder oestrogeen hormoon kan overgangsklachten (zoals ‘opvliegers’) veroorzaken.
Door het gebruik van oestrogeenhormoon (hormonale substitutiebehandeling) wordt er ook weer baarmoederslijmvlies opgebouwd, maar als een vrouw niet meer menstrueert, wordt het slijmvlies niet meer afgestoten.
Omdat een dikke laag baarmoederslijmvlies (endometriumhyperplasie) een verhoogde kans op kanker van het baarmoederslijmvlies (endometriumkanker) kan geven, moet het baarmoederslijmvlies regelmatig worden afgebroken. Dit kan door - naast een oestrogeen hormoon - ook nog een progestageen hormoon te gebruiken tijdens een aantal dagen per maand. Een andere mogelijkheid om overmatige groei van het baarmoederslijmvlies te voorkomen, is de groei van het baarmoederslijmvlies te onderdrukken. Dit kan met een hormoonspiraal.

Hebben geneesmiddelen invloed op de betrouwbaarheid van het spiraal?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, hebben andere geneesmiddelen weinig of geen effect op de betrouwbaarheid van het spiraal.
Bespreek dit alleszins met uw arts.
Is het spiraal veilig als u moet braken of diarree heb?
Vermits de hormonen rechtstreeks in het bloed komen en het maagdarmkanaal niet passeren, heeft braken en diarree geen effect op de werkzaamheid van het spiraal.

Kan een spiraaltje pijn doen tijdens het vrijen?
Neen, het veroorzaakt geen pijn, noch bij de vrouw, noch bij de partner. Indien de koordjes (waarmee het spiraaltje indien nodig kan worden verwijderd) de partner zouden hinderen, dan kan de arts ze korter maken.

Vermindert het hormoonspiraaltje uw vruchtbaarheid?
Het hormoonspiraaltje heeft geen enkel effect op uw vruchtbaarheid. De kans om zwanger te worden is even groot als wanneer u geen contraceptivum zou gebruiken. Na verwijdering van het spiraaltje kunt u onmiddellijk zwanger worden.

Wat gebeurt er als u zwanger wordt terwijl u een spiraal gebruikt?
Bij zwangerschap tijdens spiraalgebruik - wat uiterst zelden gebeurt - moet het spiraal zo snel mogelijk verwijderd worden.
• Verwijdering vermindert het risico op een voortijdige beëindiging van de zwangerschap door misval.
• Verwijdering op zich kan ook een misval uitlokken.
• De (aanvankelijke) aanwezigheid van een spiraal in een zwangerschap gaat waarschijnlijk niet gepaard met een verhoogde kans op aangeboren afwijkingen van het kind.

Hoe wordt het spiraal verwijderd?
De verwijdering van een spiraal stelt, net zoals het inbrengen ervan, weinig problemen.
• De periode kort voor en tijdens de maandstonden is daartoe het meest geschikt. De arts kan meestal met een klem de controledraadjes vastgrijpen en het spiraal langzaam naar buiten trekken.
• Wanneer het spiraal aan het einde van zijn werkingstermijn is en daarom verwijderd wordt, kan het onmiddellijk vervangen worden door een nieuw spiraal.

Hoeveel kost het hormonaal spiraal?
• Mirena kost ongeveer 148€. Er is geen tussenkomst van het ziekenfonds voorzien. Bent u jonger dan 21 jaar dan betaalt u niets. Het heeft een werkingsduur van 5 jaar.
• Levosert kost ongeveer 118€. Bent u jonger dan 21 jaar dan betaalt u minder. Het werkt 3 jaar.
• Het spiraal Jaydess kost 145€. Bent u jonger dan 21 dan betaalt u maar 37€. Het heeft een werkingsduur van 3 jaar.

Voordelen van het hormonaal spiraal
• Het is een van de meest betrouwbare anticonceptiemiddelen. Het spiraal kan niet fout gebruikt worden (zoals pil of condoom). U hoeft er niet meer aan te denken.
• Het blijft drie tot vijf jaar werkzaam.
• Het is direct werkzaam als u het tijdens de menstruatie laat inbrengen.
• Er komt tien tot dertig keer minder progestageen in het bloed dan bij andere hormonale anticonceptiemiddelen.
• Door het hormoon worden de maandelijkse bloedingen tot een minimum beperkt en worden ze vaak minder pijnlijk. Bij sommige vrouwen treden helemaal geen regels meer op.
• Anticonceptiemiddelen met alleen progestageen geven geen extra risico op trombose (stolsel in de ader) of op hart- en vaatziekten.
• Vier tot zes weken na de bevalling kan een spiraaltje geplaatst worden, ook na een keizersnede of als u borstvoeding geeft.
• Het spiraal is eventueel een alternatief voor de gewone pil indien u rookt.
• U kunt het spiraal ook op oudere leeftijd blijven gebruiken.
• Na verwijdering van het spiraaltje bent u onmiddellijk terug vruchtbaar.

Nadelen van het hormonaal spiraal
• Het kan de eerste maanden tussen de menstruaties door wat bloedverlies geven.
• Vaak blijven na enkele maanden de menstruaties helemaal weg (amenorroe). Dit kan geen kwaad. Bij het laag gedoseerde Jaydess is de kans op amenorroe kleiner.
• Doorbraakbloedingen in de vorm van 'spotting' (steeds kleine beetjes bloedverlies of bruinige afscheiding).
• Het spiraaltje kan uit de baarmoeder worden gestoten. Deze kans is het grootst tijdens de eerste maanden en vooral tijdens de eerste menstruatie na de plaatsing.
• Het beschermt niet tegen seksueel overdraagbare infecties.

Mogelijke bijwerkingen van het hormonaal spiraal
• Soms hoofdpijn, last van een gezwollen gevoel en borstspanning: dat vermindert meestal na 3-4 maanden.
• Lage buikpijn, vooral in het begin.
• Stemmingsveranderingen en depressie.
• Lichte gewichtstoename.
• Mensen die last hebben van acné en haaruitval kunnen daar wat meer last van krijgen.
• Soms vergrote follikels en cystevorming: deze verdwijnen meestal spontaan.
• Uitzonderlijk: doorboring van de baarmoeder.

Lees ook: Anticonceptie: koperspiraaltje en hormoonspiraaltje

Bronnen
www.seksualiteit.be
www.allesoverseks.be
www.kuleuven.be/ugp/patientinfo/seksualiteit
www.inami.fgov.be/SiteCollectionDocuments/consensus_lange_tekst_20130516.pdf
www.domusmedica.be/richtlijn hormonale anticonceptie
www.bcfi.be
www.mijnvoorbehoedsmiddel.be
https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-anticonceptie
www.thuisarts.nl/anticonceptie
www.sense.info/
www.anticonceptie-online.nl/
www.anticonceptie.nl
www.spreekuurthuis.nl
www.nhs.uk/conditions/contraception-guide/Pages/contraception.aspx
http://plannedparenthood.org/learn/birth-control/birth-control-pill
www.asrm.org


Laatst bijgewerkt: oktober 2015

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram