Pandemisch ouderschap: Hoe heeft de coronacrisis het ouderschap veranderd?

123m-kind-hond-28-11-19.jpg

boeken-interviews

Volgens Philippe Noens, doctor in de pedagogische wetenschappen, bestaat er zoiets als pandemisch ouderschap, waarbij ouders gaan 'overopvoeden' om te compenseren wat de kinderen tijdens lockdowns en quarantaines moesten missen. Onderstaand fragment namen we over uit zijn recente boek 'Mogen we nog wel straffen?'. Een aanrader voor iedereen die graag eens stilstaat en reflecteert, vinden wij.

"Pandemisch ouderschap is de overtreffende trap van hyper-opvoeden: vanuit de drive om jouw kind de best mogelijke opvoeding te geven, kan je jouw kind moeilijk loslaten. Je controleert hun doen en laten, je (over)analyseert hun woorden en daden. Niemand wil een hyper-opvoeder zijn of denkt op die manier over zichzelf, maar de drang om het goed te doen zorgt ervoor dat je het als ouder gaandeweg begint over te nemen van hen. Ventileren is nodig, hyperventilatie is een vorm van ademnood. Opvoeden doen we allemaal, hyper-opvoeden is het kind de pas afsnijden." 

"De pandemie, met zijn lockdowns en school- en klasquarantaines, werkte bij een aantal ouders ongemerkt hyper-opvoeden in de hand. Plotseling moesten ouders gedwongen veel meer tijd met hun kinderen doorbrengen, en het gevoel leefde dat dit geen verloren tijd mocht zijn. Dat deze tijd goed besteed moest worden met zinvolle activiteiten. Leer- en leefachterstand moesten vermeden worden. Ouders werden hulpleerkrachten die school- en huiswerk opvolgden. Ze werden amateurpsychologen die het mentaal welbevinden van hun kinderen in de gaten hielden. Ze gedroegen zich als vrienden van hun kinderen en keken samen naar Marvel Cinematic Universe films. Alsof alles dat kinderen en jongeren dreigden te missen gecompenseerd diende te worden in het gezin. 

Lees ook: Parentale burn-out: wat constante stress met ouders doet

Gezinstijd krijgt in deze optiek al snel het label qualitytime. Tijd die op een of andere manier zinvol ingevuld dient te worden. (…) Er moet, met andere woorden, nagedacht worden over wat we gaan doen in die tijd. Het is een moment dat best zoveel mogelijk in het teken staat van actie en amusement. Actie, want het idee leeft dat je ouderschap maar goed beleeft als je tijdens zo’n momenten ook daadwerkelijk iets doet met je kinderen: een pretparkje, een filmpje, een etentje, een gezelschapsspelletje. Amusement, want het zou jammer zijn om die tijd verkwist te zien aan conflicten, ruzies en negatieve gevoelens. De ‘leuk of niet leuk’-weegschaal moet naar links doorhangen.

Heidegger sprak over Gelassenheit, vrijmaking. Ons dagelijks gebruik van het woord ‘verlof’ is een afgeleide van vrij-stelling. Op verlof zijn we vrij, ‘los’, van werk, verplichtingen, verantwoordelijkheden, verwachtingen. Gelatenheid, de dingen op hun beloop laten, blijven rondlopen in pyjama, is het tegenovergestelde van een dagje Plopsaland ‘moeten’ inplannen om de banden met jouw kinderen aan te halen.

Ergens lijken we te zijn vergeten dat gezinstijd meer te maken heeft met kwantiteit dan kwaliteit.

De vele jaren die je doorbrengt met elkaar wegen door op het betoverende en het opwindende dat je soms meemaakt (actie) of de prikkelende wijze waarop deze vluchtige belevenissen zijn verpakt (amusement). Gezinstijd hoeft niet volgepland te worden met hobby’s en activiteiten. Gezinstijd is dode tijd."

Lees ook: Het grotsyndroom: moeite om het ‘normale’ leven op te pakken

COVER_Mogen-we-wel-nog-straffen_HR.jpg

Philippe Noens, onderzoeker bij het Kenniscentrum Gezinswetenschappen van Odisee en lector bij de opleiding Gezinswetenschappen van Odisee (campus Schaarbeek), doctoreerde in de pedagogische wetenschappen aan de KU Leuven. Hij is een kritische stem in het opvoedingsdebat. Als vader van jonge kinderen staat hij met beide voeten in de praktijk.

'Mogen we nog wel straffen'
19,95 euro
Borgerhoff & Lamberigts

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: mei 2022

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram