‘Man met gouden arm’ redde ruim 2 miljoen kinderen, maar houdt er nu mee op

De Australiër James Harrison stopt op 81-jarige leeftijd noodgedwongen als bloeddonor. Omdat zijn bloed een zeer zeldzaam antilichaam bevat, konden dankzij zijn jarenlange donaties naar schatting 2,4 miljoen baby’s gered worden.

Harrison heeft misschien wel het meest waardevolle bloed ter wereld. Het bloed bevat immers het zeer zeldzame Rh0(D)-immunoglobuline. Die antilichamen kunnen afrekenen met resusantagonisme, een aandoening die voorkomt bij zwangere vrouwen en kan leiden tot een miskraam of hersenschade bij de foetus.

De reden dat Harrison ermee ophoudt is van puur administratieve aard: In Australië is de maximumleeftijd voor bloeddonors vastgelegd op 81 jaar, meldt CNN. Een opvolger die ook de antistof in zijn bloed heeft, is nog niet gevonden. Wellicht zijn er in Australië maar een vijftigtal mensen die de stof aanmaken.

Waarom Rho(D)-immunoglobine aanwezig is in het bloed van Harrison is artsen nog altijd een raadsel. Al heeft een en ander wellicht te maken met een zware operatie die Harrison op 14-jarige leeftijd onderging. Tijdens een borstoperatie werd zijn long geperforeerd waarna hij liefst dertien liter bloed had gekregen, afkomstig van verschillende donors. Toen Harrison dat hoorde, besliste hij om ook bloeddonor te worden.

Enkele jaren later, toen Harrison oud genoeg was om zelf bloed te geven, ontdekten artsen dat het bloed van de jongeman een bijzonder ingrediënt bevatte: Rh0(D)-immunoglobuline. Die antistof werd gebruikt als basis voor de ‘Anti-D-injectie’, een medicijn dat gebruikt wordt in de strijd tegen resusantagonisme.

Tot eind jaren ‘60 stierven in Australië duizenden baby’s aan de aandoening, zonder dat artsen de precieze oorzaak konden achterhalen. Uiteindelijk werd het bestaan van resusantagonisme ontdekt en bleek Rho(D)-immunoglobine het ultieme wapen tegen de aandoening. En die immunoglobine bleek aanwezig in het bloed en het plasma van Harrison.

‘Alle bloed is kostbaar’, zegt een woordvoerder van het Australische Rode Kruis aan CNN, ‘maar dat van James is buitengewoon’. ‘Elke partij Anti-D die ooit gemaakt is in Australië is afkomstig van het bloed van James. Op die manier zou Harrison het leven van meer dan 2,4 miljoen baby’s gered hebben, inclusief dat van zijn eigen kleinzoon. Meer dan 17 procent van de ongeboren baby’s in Australië loopt namelijk risico op de resusziekte.

Overigens is Harrison in al die jaren nooit gewend geraakt aan het prikje dat het doneren van bloed voorafgaat. ‘Ik kijk nog altijd niet naar de naald die in mijn arm gaat’, aldus Harrison in de Australische pers. ‘Als ze de naald in mij steken, kijk ik naar het plafond of de verpleegsters, en maak ik eventueel een praatje met hen. Ik kijk absoluut niet naar de naald. Ik kan er niet tegen bloed te zien en ik kan niet tegen de pijn.’