Additieven: welke E-nummers veroorzaken het vaakst lichamelijke klachten?

In dit artikel
Additieven: welke E-nummers veroorzaken het vaakst lichamelijke klachten?

dossier

Voedingsmiddelen worden verrijkt met wel duizenden additieven om ze te kleuren, te aromatiseren en te conserveren. Hoewel deze additieven of E-nummers slechts in lage hoeveelheden in een voedingsproduct zitten, zijn er aanwijzingen dat een klein aantal ongewenste effecten kan veroorzaken. 

Voedselallergie of intolerantie?

  • Allergische reacties berusten op aanmaak van specifieke antistoffen van het type E en die kunnen via huidtesten en /of bloedanalyses worden opgespoord. 
  • Intolerantiereacties zijn niet gebaseerd op aanmaak van antistoffen en kunnen om die reden niet door testen worden aangetoond. Alleen eliminatiemaatregelen kunnen klaarheid brengen.

Soorten en veiligheid van E-nummers

123-voedingsetiket-1-11-18.png
De voedingsadditieven kan je indelen in enkele categorieën: 

  • Kleurstoffen (zoals tartrazine, annatto en karmijn) 
  • Antioxidanten (zoals BHA en BHT) 
  • Emulgatoren en stabilisatoren (zoals gommen en lecithine) 
  • Smaakstoffen en smaakversterkers (zoals MSG, kruiden en zoetstoffen) 
  • Conserveringsmiddelen (zoals benzoaten, nitrieten en zuren) 

De Europese Unie (EU) heeft alle E-nummers als veilig bestempeld, maar dat is geen garantie voor het uitblijven van klachten. In principe kan elke stof schadelijk zijn voor de gezondheid. Het hangt er maar vanaf hoeveel het lichaam ervan binnenkrijgt en hoe het op een bepaalde stof reageert. Om die reden heeft de EU de Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) ingesteld. Een voedingsfabrikant mag dus niet onbeperkt additieven toevoegen aan zijn product. 

Welke additieven geven de meeste kans op klachten?

  1. Tartrazine: een kleurstof die bij overgevoeligheid onder andere netelroos en astma kan veroorzaken. Bepaalde studies suggereren dat tartrazine atopische dermatitis zou verergeren. 
  2. Karmijn: een rode voedselkleurstof die men maakt van een gedroogd insect. Deze kleurstof komt voor in verschillende cosmetica, dranken, rode yoghurt en ijslolly's. Er zijn meldingen van anafylaxie en astma na inname van deze kleurstof, reacties die waarschijnlijk te wijten zijn aan allergische antilichamen. 
  3. Annatto: een gele kleurstof die gemaakt is uit de zaden van een Zuid-Amerikaanse boom. Dit additief houdt een risico in op onder andere anafylaxie, netelroos en angio-oedeem. 
  4. Antioxidanten: antioxidanten zoals BHA (butylhydroxyanisol) en BHT (butylhydroxytolueen) voegt men toe om het bederf van vetten en oliën tegen te gaan. Van zowel BHA als BHT vermoedt men dat ze netelroos en angio-oedeem kunnen veroorzaken. 
  5. Emulgatoren: lecithine is een emulgator gemaakt van sojabonen of eieren en kan soja-eiwitten bevatten. Reacties op sojalecithine zijn zeldzaam, zelfs bij mensen met een soja-allergie, aangezien het gehalte van dit additief in de meeste levensmiddelen gewoonlijk zeer laag is. 
  6. Gommen: de belangrijkste gommen zijn guar, tragacanth, xanthaan, carrageen, acacia en johannesbroodpitmeel. Veel gomsoorten kunnen astma verergeren. Sommige kunnen allergische reacties uitlokken als ze in voedsel aanwezig zijn. Guargom kan bovendien ernstige anafylaxie veroorzaken. 
  7. Mononatriumglutamaat (MSG): een smaakversterker die ook in de natuur voorkomt. Reacties op MSG noemt men ook het "Chineesrestaurantsyndroom". De symptomen zijn onder andere: gevoelloosheid in de nek, schouders en armen, zwakte, hartkloppingen, druk/spanning op het gezicht, hoofdpijn, misselijkheid, pijn op de borst en sufheid. MSG zou ook astmasymptomen verergeren. 
  8. Kruiden: dit zijn de aromatische delen van verschillende onkruiden, bloemen, wortels, schors en bomen. Omdat ze van planten afkomstig zijn, kunnen kruiden allergische reacties veroorzaken, net als pollen, fruit en groenten. 
  9. Aspartaam: een zoetstof die in veel suikervrije voedingsmiddelen en dranken wordt gebruikt. Dit voedseladditief zou hoofdpijn en netelroos kunnen veroorzaken. 
  10. Sulfieten: deze stoffen voegt men toe aan voedingsmiddelen en medicijnen. Sulfieten kunnen bij 3 tot 10 procent van de volwassen astmapatiënten hun symptomen doen toenemen, vooral bij mensen die ernstig ziek zijn. Bij een klein aantal mensen is er ook een risico op anafylaxie. Bij de meeste mensen zonder allergieën en astma veroorzaken sulfieten echter weinig tot geen problemen. 

Bronnen: 
https://www.voedingscentrum.nl
https://www.fda.gov
https://www.verywellhealth.com

auteur: Sara Claessens, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: december 2022

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram