Gerelateerde artikels
Wat is ferritine en welke bloedwaarden zijn normaal?
In dit artikel
Wat is ferritine en welke bloedwaarden zijn normaal?
dossier
Ferritine is afgeleid van het Latijnse woord ‘ferrum’ dat ijzer betekent. Ijzer vervult een belangrijke functie in ons lichaam: het regelt onder andere het zuurstoftransport. De hoeveelheid ferritine in het bloed geeft aan hoeveel ijzer in het lichaam aanwezig is. Zowel een teveel als een tekort aan ijzer heeft negatieve gevolgen.
Lees ook: Wat zijn de symptomen en gevolgen van een ijzertekort?
Wat is ferritine?
© Getty Images
Ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat in het lichaam, vooral in de lever en het beenmerg maar ook voor een klein deel in het bloed. De hoeveelheid ferritine in je bloed zegt iets over de hoeveel ijzer in je lichaam. Bij een te hoog ferritinegehalte heb je mogelijks te veel ijzer in je lichaam en bij een te laag ferritine is vaak ook het ijzergehalte in je lichaam te laag.
Het is belangrijk dat de ijzerwaarden in ons lichaam optimaal zijn. Ijzer zorgt er namelijk voor dat we afweerstoffen aanmaken en het helpt ook bij de productie van hemoglobine, een eiwit dat zuurstof van de longen naar de rest van het lichaam vervoert.
Lees ook: Getuigenis hemochromatose (ijzerstapelingsziekte): “Zonder diagnose haal je de 40 niet”
Wat zijn normale waarden van ferritine?
Het ferritinegehalte van een gezonde volwassen man ligt tussen de 25 en 250 microgram per liter. Bij een volwassen vrouw ligt het tussen 20 en 100 microgram per liter, een stuk lager dus. Dat is onder andere te verklaren door het verschil in hormonen, door menstruatie, zwangerschap en borstvoeding.
Over het algemeen stelt men dat het ferritinegehalte van een gezonde man maximaal 250 microgram per liter mag bedragen. Van een gezonde vrouw is dat maximaal 150 microgram per liter.
Lees ook: Getuigenis hemochromatose (ijzerstapelingsziekte): “Zonder diagnose haal je de 40 niet”
Ferritine te hoog
Bij een hoog ferritinegehalte is er niet noodzakelijk een teveel aan ijzer. Infecties zorgen er bijvoorbeeld voor dat ferritine in het bloed te hoog is, maar het ijzergehalte is dan normaal. Als je lichaam te veel ijzer opneemt, dan lijd je aan ijzerstapeling of hemochromatose. Het bloed raakt verzadigd met ijzer en het lichaam kan dit niet afvoeren. Het ijzer wordt opgeslagen in de organen, wat kan leiden tot een vergrote lever, diabetes, gewrichtspijn, aantasting van de geslachtsorganen, hartproblemen of leverkanker.
Als het ferritine in je bloed te hoog is, dan bespreek je dit het best met je huisarts. Hij of zij kan bepalen of er verder onderzoek nodig is. Als blijkt dat het hoge ijzergehalte in je lichaam acuut is, dan is het nodig om bloed af te tappen. In minder prangende gevallen kan je je dieet afstemmen op het hoge ferritinegehalte. Je kan bijvoorbeeld meer thee, melk en koffie drinken.
Lees ook: Welke thee drink je best?
Ferritine te laag
Voor een laag ferritinegehalte zijn er verschillende oorzaken:
- Genetische aanleg
- Langdurige fysieke inspanning, zoals hardlopen en wielrennen
- Bloedverlies, bijvoorbeeld bij hevige menstruatie
- Te weinig ijzerrijk voedsel, zoals vlees, vis, aardappelen en groenten
- Een medische oorzaak, zoals bijwerkingen van medicatie of verminderde opname door ziekte
Een laag ferritinegehalte geeft niet altijd klachten, vooral niet als je hemoglobine normaal is en je dus geen bloedarmoede hebt. Bij sommige mensen manifesteert een laag ferritine zich als vermoeidheid, kortademigheid, concentratieproblemen en rusteloze benen.
Een laag ferritinegehalte pak je aan door ijzerrijke voeding te eten zoals vlees, vis, aardappelen, groenten, bonen, peulvruchten en granen. IJzer wordt beter opgenomen als je zure dranken drinkt tijdens het eten. Ook vitamine C bevordert de opname van ijzer. Als het tekort niet verdwijnt door een aangepast dieet, zal de arts een ijzersupplement voorschrijven.
Lees ook: Thalassemie: een erfelijke vorm van bloedarmoede (anemie)
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
