Gerelateerde artikels
Recht op deconnectie beschermt mentale welzijn van werknemers
In dit artikel
Recht op deconnectie beschermt mentale welzijn van werknemers
dossier
De digitale revolutie heeft ervoor gezorgd dat we altijd en overal bereikbaar zijn, wat een negatieve invloed heeft op de balans tussen werk en privéleven van werknemers. Met de coronacrisis en de opkomst van thuiswerk is die grens helaas nog meer vervaagd, en dat eist z’n tol. Nog nooit kampten zoveel mensen met angst, depressie, burn-out en andere mentale en fysieke gezondheidsproblemen. Het recht op deconnectie moet verandering brengen, maar wat is dat precies? En hoe kan je deconnecteren?
Lees ook: 7 vroege symptomen van een burn-out
Wat is het recht op deconnectie?
© Getty Images
Het recht op deconnectie is een wettelijk recht dat werknemers beschermt tegen het constant bereikbaar moeten zijn buiten hun reguliere werkuren. Werkgevers mogen dus niet eisen dat werknemers reageren op e-mails, telefoongesprekken, berichten of andere werkgerelateerde zaken buiten hun contractueel vastgestelde werktijden.
Het recht op deconnectie heeft als doel om de balans tussen werk en privéleven te waarborgen en het mentale welzijn van werknemers te beschermen. Een duidelijk afgebakend werk- en privéleven draagt bij aan het verminderen van werkgerelateerde stress en burn-out. Dit verbetert op zijn beurt het algehele welzijn en de werktevredenheid van werknemers.
De toepassing van dit recht kan echter verschillen van land tot land en geldt niet voor alle werknemers.
Lees ook: Wat doet stress met je lichaam op korte en lange termijn?
Lees ook: Stress: het verschil tussen gespannen en overspannen zijn
Het recht op deconnectie in België
In België geldt het recht op deconnectie enkel voor wie in een bedrijf werkt met 20 of meer werknemers. Kleinere bedrijven vallen dus niet onder deze specifieke wetgeving. Daarnaast kan de invulling en/of toepassing ervan ook variëren, afhankelijk van de specifieke omstandigheden en arbeidsovereenkomsten binnen een organisatie.
Concreet houdt het recht op deconnectie in dat je buiten de normale werkuren niet bereikbaar hoeft te zijn voor werkgerelateerde zaken, dat wil zeggen 's avonds, tijdens het weekend en op feestdagen, behalve in uitzonderlijke en onvoorziene omstandigheden. Daarnaast worden werkgevers en werknemers aangemoedigd om afsluitrituelen in te voeren om het einde van de werkdag aan te geven. Dit kan bijvoorbeeld het uitschakelen van werkgerelateerde communicatiemiddelen.
Bedrijven die zich niet houden aan het recht op deconnectie, kunnen boetes opgelegd krijgen.
Lees ook: Juist ademen: hartcoherentie als antwoord op stress, burn-out en hyperventilatie
Tips om te deconnecteren
We hadden het al over een afsluitritueel dat de overgang van werk naar persoonlijke tijd aangeeft, zoals je werkgerelateerde applicaties sluiten, je bureau opruimen of gewoon je computer uitschakelen, maar er zijn nog enkele andere dingen die je kan doen om te deconnecteren.
- Leg specifieke werktijden vast en communiceer deze met je collega's en klanten. Houd je aan deze uren en geef niet toe aan de verleiding om buiten die uren te werken. Zo geef je duidelijk aan wanneer je beschikbaar bent voor werkgerelateerde zaken.
- Schakel werkgerelateerde meldingen op je apparaten uit tijdens je vrije uren. E-mailmeldingen en chatberichten bijvoorbeeld. Zo word je minder gestoord, kan je je hoofd vrijmaken en makkelijker losgekoppeld blijven van je werk.
- Thuiswerkers kunnen best een specifieke werkplek inrichten zodat ze aan het einde van de werkdag de ruimte fysiek kunnen verlaten. Dat helpt bij het creëren van een mentale grens tussen werk en privé.
- Maak tijd voor zelfzorgactiviteiten die je helpen te ontspannen. Denk bijvoorbeeld aan lichaamsbeweging, meditatie, lezen…
- Stel regels op voor het afhandelen van werkmails na werktijd. Voor niet-urgente berichten kun je een automatisch antwoord instellen waarin je aangeeft wanneer je beschikbaar bent of wanneer je kunt reageren. Bewaar dringende zaken voor echte noodgevallen.
- Leg je werkapparaten uit het zicht en buiten bereik wanneer je werkdag ten einde loopt. Dit vermindert de verleiding om e-mails of berichten te controleren tijdens je privétijd.
- Stel prioriteiten aan je taken tijdens de werkdag en delegeer waar mogelijk. Dit kan helpen om de behoefte te verminderen om werkproblemen buiten de normale uren aan te pakken.
Lees ook: Verslaafd aan sociale media: symptomen en behandeling
In een wereld waar we voortdurend en overal bereikbaar zijn, is het recht op deconnectie een mooie stap naar een gezonder evenwicht tussen werk en privéleven. Het erkent dat individuen het recht hebben om grenzen te stellen, wat hun mentale en emotionele welzijn ten goede komt.
Bronnen:
https://www.wolterskluwer.com
https://www.hetacv.be
https://www.idewe.be
https://www.europarl.europa.eu
https://www.loyensloeff.com
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
