Tellen de uren slaap voor middernacht dubbel?

nieuws Een hardnekkige mythe wil dat de uren slaap voor middernacht dubbel tellen: wie voor middernacht gaat slapen, zou ’s morgens beter uitgerust zijn dan wie later gaat slapen. Dat klopt soms en voor sommige mensen, maar niet altijd en niet voor iedereen.

Het is voor je nachtrust inderdaad belangrijk wanneer je slaapt. Welke uren dat zijn, verschilt echter van individu tot individu. Dat heeft enerzijds te maken met de slaapcyclus of de slaapfasen, en anderzijds met het feit of je een ochtend- of avondtype bent.

Sterk vereenvoudigd kan men de slaap indelen in een vijftal slaapperiodes of cycli van elk zo’n 90 minuten. Elke cyclus bestaat uit twee stadia, twee soorten slaap: de rustige of trage slaap, gevolgd door een actieve of snelle slaap, ook wel droomslaap of REM-slaap genoemd (Rapid-eye-movement, zo genoemd omdat de ogen in alle richtingen bewegen). In het eerste gedeelte van de slaap (de eerste vier uur) domineert de zogenaamde diepe slaap of slow-wave sleep.

Dat is de herstellende slaap die we nodig hebben om fysiek en mentaal te recupereren. Daarom wordt dit gedeelte ook wel de kernslaap genoemd. In het tweede deel van de nacht worden de periodes van diepe slaap korter en worden de REM-fasen langer. De eerste uren van de slaap zijn dus erg belangrijk zijn, aangezien we hier vooral in diepe slaap vertoeven. Het maakt weinig uit of deze voor of na middernacht vallen.

De (minder belangrijke) REM-slaap is wel gedeeltelijk afhankelijk van de tijd van de dag. De REM-slaap wordt namelijk ten dele bepaald door de lichaamstemperatuur. 's Morgens vroeg is de lichaamstemperatuur het laagst en de kans op een lange en intensieve REM-slaap blijkt dan het grootst. Iemand die na een nachtshift of na een nachtje stappen pas om 8 uur ’s morgens in bed kruipt, net op het ogenblik dat de natuurlijke lichaamstemperatuur stijgt, zal de neiging hebben om sneller in REM-slaap te komen, en minder diepe slaap te hebben. Hier speelt het verschil tussen ochtend- en avondtypes. Bij ochtendtypes is de lichaamstemperatuur het laagst rond half vier ‘s morgens, bij avondmensen iets later, rond half zes. Daarna begint de temperatuur weer op te lopen.
Voor ochtendmensen is het dus belangrijk dat ze op tijd naar bed gaan, anders raakt hun normale slaapritme verstoord (ze komen te snel in een fase met lange REM-slaap).
Avondmensen hebben iets meer speling.

Lees ook: Slaap en de biologische klok