Mogelijke gezondheidsproblemen bij het eten van zalm

nieuws Mogelijke gezondheidsproblemen bij het eten van zalm

Zalm was tot voor enkele jaren een vissoort die slechts bij feestelijke gelegenheden op tafel kwam. Vandaag is het een bijna doordeweekse vis geworden die op grote schaal gekweekt wordt in tanks op het land. Deze dieren krijgen uitsluitend visvoer. Tegenstanders van zalmkweek beweren wel eens dat kweekzalmen, meer nog dan wilde vissen, gifbommetjes zijn, gevuld met pcb's, dioxines, zware metalen en pesticiden. Er kleven effectief enkele risico’s aan het eten van vis in het algemeen en zalm in het bijzonder. Zo is vis een belangrijke bron van kwik, dioxines en PCB’s.

Door milieuverontreiniging kunnen er schadelijke stoffen voorkomen in vis. Het gaat vooral om zware metalen (kwik), dioxines, PCB’s en pesticiden. Roofvissen zoals haaien en zwaardvissen hebben de meeste last van vervuiling. Ook zijn vette vissoorten zoals zalm meer vervuild dan magere, omdat schadelijke stoffen in het vet worden opgeslagen.
Ook in kweekvis kunnen schadelijke stoffen voorkomen. Dat geldt vooral als deze wordt gevoerd met vismeel en visolie, zoals zalm.

PCB’s
Er is onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van PCB’s in wilde zalm en gekweekte zalm. In de meeste studies is gevonden dat gekweekte zalm hogere waarden van PCB's, organische pesticiden, dioxines en andere giftige stoffen bevat dan wilde zalm. De hoeveelheden blijven echter onder de normen van de Europese Unie (EU).

Pesticiden
Pesticiden zoals DDT, dieldrin en lindaan behoren net zoals de PCB's en dioxinen tot de organochloorverbindingen. Onderzoeken wijzen uit dat de hoeveelheden pesticiden in zalm beneden de aanvaardbare dagelijkse inname liggen, dus er is geen gevaar voor de volksgezondheid. Pesticiden veroorzaken vooral problemen bij (wilde) zoetwatersoorten en niet zozeer bij vis uit de zee of zout water.

Zware metalen
Zware metalen als lood, kwik en cadmium kunnen bij mensen schadelijk zijn voor de nieren, de hersenen en het zenuwstelsel. Ook verlagen ze het ijzergehalte in het bloed.
Blootstelling aan cadmium en lood is zeer beperkt via de consumptie van vis.

De Europese Voedsel en Warenautoriteit (EFSA) heeft onderzoek gedaan naar de schadelijkheid van kwik in voedsel. Uit dit onderzoek blijkt dat er geen gevaar is voor de gezondheid bij het eten van 1 á 2 keer per week vis. Zwaardvis, haai en in mindere mate tonijn zijn het meest verontreinigd met (methyl)kwik. Deze vissen eten andere vissen waardoor ze extra veel kwik verzamelen. Andere vissoorten, waaronder ook zalm, bevatten veel lagere gehaltes kwik en kunnen dus zonder gevaar voor gezondheid geconsumeerd worden. Uit voorzorg adviseert de EFSA zwangere vrouwen en jonge kinderen weinig zwaardvis, haai en tonijn te eten. Het eten van andere vissoorten is voor deze groepen geen probleem. In een onderzoek van het Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek, dat specifiek naar zalm werd uitgevoerd, werden geen verontrustende waarden gevonden.

Antibiotica
Bij de open viskweek in het buitenland, zoals van zalm, worden antibiotica gebruikt. Wel gaat het gebruik door strengere regels naar beneden. Tegenwoordig wordt er meer gevaccineerd. Van Nederlandse en Belgische kweekvis is bekend dat hij met weinig medicijnen en ‘schoon’ is gekweekt.

Kleurstof in zalm
In het wild krijgen zalmen hun roze kleur door het eten van garnalen en planktonkreeftjes. Zonder garnalen of andere bron van astaxanthine blijven zalmen wit. Omdat de consument geen witte zalm wil, hoewel de smaak precies hetzelfde is, wordt aan het zalmvoer meestal astaxanthine toegevoegd. Astaxanthine is een carotenoïde, d.w.z. een verbinding verwant aan caroteen. Andere carotenoïden zorgen voor de kleur van tomaten, paprika's en wortelen. Dit is weliswaar een synthetisch aangemaakte kleurstof, maar ze heeft geen enkel nadelig effect op de gezondheid.

Biologische zalm
Een groeiend aantal kwekerijen brengt biologische vis op de markt. Voor de kweek van biologische vis geldt o.a. dat er niet te veel vissen op een kubieke meter leven, dat ze voldoende voer krijgen, het water niet verrijkt wordt met zuurstof en er geen medicijnen of groeimiddelen worden toegepast. Ook moet de voortplanting op een natuurlijke manier gaan.

Meer info
www.voedingscentrum.nl
www.Food-Info.net

Lees ook: Waarom toch zalm eten?