Wat kunt u doen wanneer u gestoken wordt door een wesp of bij?

nieuws Een steek van een bij, een wesp of een hommel is meestal een vervelend maar onschuldig incidentje. Op de plaats van de steek zwelt de huid, er is wat jeuk en het voelt pijnlijk aan. Na een paar uur of hoogstens een paar dagen is alle leed geleden. De tussenkomst van een arts is hier zelden nodig.

Afhankelijk van het aantal steken en van de plaats van de steek, kunnen de gevolgen echter ernstiger zijn. Er kan dan een toxische reactie optreden. Ook steken in het hoofd of de hals of in de mond of de keel, geven meestal aanleiding tot ernstiger reacties. In die gevallen is dringende medische hulp vereist.
Sommige mensen reageren allergisch op een steek. Bij die mensen kan er, zelfs bij één steek, een levensbedreigende shock optreden. Ook hier is dringende medische hulp nodig.

Lokale reactie
De steek kan zeer pijnlijk zijn. Meteen na de prik ontstaat irritatie en pijn. De huid rondom de steek zwelt op en wordt rood. Meestal gaat dit gepaard met jeuk. Deze reactie verdwijnt meestal enkele uren na de steek.
Naargelang de plaats waar men gestoken wordt, kan de zwelling meer uitgesproken zijn. Dit is ondermeer het geval als u in het gelaat (oogleden, neusvleugels, oren, lippen) en de hals wordt gestoken. Een steek in de mond of de keel kan zodanig opzwellen dat u begint te stikken. Uiteraard moet u dan zo snel mogelijk medische hulp zoeken.

Uitgebreide toxische reactie
De ernst van de reactie neemt toe met het aantal steken. Bij veelvuldige steken is de hoeveelheid ingespoten gif namelijk groter. Naast de lokale reactie kunnen ook algemene symptomen optreden: uitgebreide huidreacties met zwellingen, moeheid, braken, buikloop, hoofdpijn, versnelde polsslag, daling van de bloeddruk en soms stuipen en bewustzijnsverlies.

Indien u meerdere steken krijgt, en zeker wanneer daarbij algemene klachten of symptomen op een afstand van de steekplaats optreden, moet u zo snel mogelijk uw huisarts of een dienst spoedgevallen raadplegen. Bij meerdere steken kan de arts beslissen om u even te hospitaliseren voor observatie om te kijken hoe de klachten evolueren.

Een allergische reactie (anafylactische shock)
Mensen die allergisch zijn voor bijen- of wespengif zijn eerder al minstens één keer gestoken. Meestal zonder erg, maar daardoor kan de allergie opgebouwd worden. Bij een volgende steek kunnen ze dan een ernstige reactie krijgen.
Een allergische reactie is niet afhankelijk van de dosis en kan reeds optreden na één enkele steek. Meestal treden deze reacties binnen een kwartier na een steek op.

De volgende symptomen kunnen voorkomen:
• Huid: rode vlekken en bultjes over het hele lichaam die gepaard gaan met hevige jeuk. Lippen en ogen kunnen opzwellen.

• Ademhalingsstelsel: zwelling van de tong met slikmoeilijkheden, van het strotklepje en strottenhoofd, spasme van de luchtpijp met gevoel van benauwdheid, pipende ademhaling, blauwe verkleuring van de huid (cyanose).

• Hart: daling van de bloeddruk, hartritmestoornissen, shock.

• Spijsvertering: misselijkheid, krampen, braken, diarree.

• Neurologisch: duizeligheid, bewustzijnsverlies.
Het blokkeren van de luchtwegen en shock kunnen dodelijk zijn.

Eerste hulp na bijen- of wespensteek
• Controleer of de angel in het lichaam is achtergebleven.
- Verwijder de angel;
- Gebruik een scherp voorwerp (botte kant van een mes, eventueel nagel);
- Maak een wegschrapende beweging evenwijdig met de huid. Zo knijpt u niet op de gifzak en komt er geen extra gif vrij. Gebruik nooit een pincet, hierdoor zou de gifklier opengaan.

• Verwijder ringen bij een steek in de hand, zodat de bloedvoorziening van de vinger niet in het gedrang komt bij zwelling.

• Reinig de steek met water en zeep en ontsmet nadien met een ontsmettingsmiddel.
• Als u veel pijn hebt, kunt u een pijnstiller innemen.
• Eventueel kunt u de steekplaats even opwarmen (met een haardroger of heet water) en nadien afkoelen met ijs, of direct een ijsblokje of ijskoude kompressen op de steekplaats leggen om de zwelling tegen te gaan.
• Dikwijls wordt aangeraden om azijn, ammoniak of ontsmettingsmiddelen op de plaats van de steek aan te brengen. Deze middeltjes hebben echter vooral een psychologisch effect, maar bieden geen enkele bescherming tegen een veralgemeende reactie. Ook allerlei zalfjes die soms worden aangeraden, bieden geen enkele bescherming tegen een dergelijke reactie. Ze kunnen eventueel wel de pijn of de jeuk verzachten.
• Allergische personen moeten altijd een noodpen met
inspuitbare adrenaline (type Epipen) bij de hand hebben die ze na een steek onmiddellijk kunnen inspuiten. Vraag hierover uitleg aan uw arts en leer het product inspuiten. Een antihistaminicum (dat ook gebruikt wordt tegen hooikoorts) vertraagt de reactie, maar volstaat niet om een eventuele shock te voorkomen.

Neem contact op met een arts indien:
• De lokale reactie (zwelling, roodheid, warmte, pijn) sterk uitbreidt in de uren/dagen na de steek of als er veralgemeende ziektetekenen ontstaan, zoals koorts en/of rillingen.
• U in de mond of de keel gestoken wordt. Er kan zeer vlug een belangrijke zwelling ontstaan die de ademhaling bemoeilijkt. Geef een ijsklontje om op te zuigen en ga zo vlug mogelijk naar een arts of naar het ziekenhuis.
• Meerdere steken hebt gehad: bij meer dan 20 steken (voor een volwassene) moet u opgenomen worden in het ziekenhuis voor obeservatie.
• Een allergische reactie optreedt na een steek. Bel de 112 voor een dringende overbrenging naar het ziekenhuis. Laat het slachtoffer in afwachting van de komst van een arts neerliggen, de benen iets hoger.

Laatst bijgewerkt: augustus 2015

Delen Whatsapp Tweet Mail