Meisjes kunnen autisme beter verbloemen dan jongens

nieuws Meisjes met autisme hebben relatief goede sociale vaardigheden, waardoor autisme bij hen vaak niet wordt herkend. Autisme manifesteert zich bij meisjes anders dan bij jongens. Over dit onderzoek publiceren psycholoog Carolien Rieffe en collega’s van Centrum Autisme en INTER-PSY (Groningen) in het Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme.

Over autisme bij meisjes is nog maar weinig bekend. Wat we weten over autisme is vooral gebaseerd op onderzoek onder jongens en mannen. Dat is problematisch, zegt de Leidse hoogleraar Ontwikkelingspsychologie Rieffe: ‘Als we het klinische beeld voor jongens met autisme als standaard hanteren, bestaat er een grote kans dat autisme bij meisjes niet herkend wordt.’ Om daar verandering in te brengen, onderzochten Rieffe en collega’s hoe autisme zich bij meisjes manifesteert.

De onderzoekers analyseerden het gedrag van 68 tieners, meisjes en jongens, met en zonder autisme. Bij de test deed de onderzoeker alsof haar vinger tussen de ringband van een ordner kwam: ‘Au, dat doet pijn’, riep ze uit, daarbij haar hand heen en weer schuddend. Twee mede-onderzoekers bekeken na afloop de videobanden om te beoordelen hoe empathisch de deelnemers hadden gereageerd.

Meisjes, ongeacht of zij autisme hebben of niet, reageerden empathischer dan jongens. Rieffe licht toe: ‘Tussen de deelnemers met en zonder autisme vinden we geen verschillen. Maar we zien wel wel een kwalitatief verschil tussen meisjes en jongens. De meisjes reageerden vaker op de emotie van de testleider: ‘Gaat het?’ Terwijl de jongens zich vaker richtten op een oplossing voor het probleem: ‘Kijk, dat moet je zo doen, dan komt je vinger er niet tussen’.

Rieffe voegt hieraan toe dat het meevoelen met de emotie van de ander noch voor meisjes noch voor jongens met autisme een probleem is. Maar waarom die persoon zich zo voelt, dat begrip ontbreekt vaak bij zowel meisjes als jongens met autisme. Daarom is het voor deze jongeren met autisme moeilijker om empathisch te reageren op zaken als liefdesverdriet of conflictsituaties met ouders of leeftijdsgenoten, waarover jongeren op die leeftijd vaak praten.

Focussen op de hulpvraag
Wat betekenen de uitkomsten van het onderzoek nu in de praktijk voor de hulpverlener? Volgens Rieffe en haar mede-auteurs is het voor meisjes met autisme een groot voordeel dat zij veel sociale regels goed doorhebben. Maar behandelaars moeten zich hierdoor niet laten misleiden. Want het wijst niet automatisch op een sterk inlevingsvermogen of de vaardigheid om ook daadwerkelijk goede sociale relaties en vriendschappen aan te gaan. Komen deze meisjes dan alsnog in een sociaal isolement? Het is belangrijk om bij meisjes met autisme goed te kijken naar hún specifieke hulpvraag. Die vergt mogelijk een andere aanpak en strategie dan voor jongens met autisme.