Zwanger na obesitaschirurgie: risico op voedingsproblemen

nieuws Zwangere vrouwen die obesitaschirurgie achter de rug hebben, kampen met tekorten aan voedingstoffen. Ze zijn ook angstiger dan zwaarlijvige zwangeren die geen ingreep ondergingen. Dat blijkt uit doctoraal onderzoek van vroedvrouw Goele Jans aan het UZ Leuven.

In Vlaanderen start 14 procent van de vrouwen hun zwangerschap met obesitas. Dat wil zeggen dat hun body mass index (BMI) meer dan 30 bedraagt. Dat verhoogt het risico op onder meer een miskraam, een te hoge bloeddruk en zwangerschapsdiabetes. De kans dat u moet bevallen met een keizersnede is ook groter. de baby zelf loopt meer risico op bijvoorbeeld een open ruggetje of obesitas op latere leeftijd.
Om die risico’s te beperken, krijgt een zwangere vrouw met een BMI van boven de 30 de raad om tijdens de zwangerschap maximaal vijf tot negen kilo bij te komen. Bij vrouwen zonder obesitas mag dat 11,5 tot 16 kilo zijn.

Obesitaschirurgie
Aanpassingen die obese vrouwen doorvoeren in hun levensstijl – minder en gezond eten, meer bewegen – blijken helaas meestal niet te volstaan. Daarom is de vraag of obesitaschirurgie bariatrische heelkunde een betere optie is, zowel vóór een zwangerschap als tussen twee zwangerschappen. Er zijn ook vrouwen die door hun obesitas fertiliteitsproblemen hebben en zonder obesitaschirurgie niet zwanger raken.
Na obesitaschirurgie is het risico op bijvoorbeeld een miskraam of zwangerschapsdiabetes ongeveer even groot als bij vrouwen met een normaal gewicht.

Obesitaschirurgie of omvat een heel gamma van ingrepen. Een eerste type vermindert vooral de inname van voedsel, door de maag te verkleinen. Een maagring of -band is waarschijnlijk het meest gekend, maar komt niet zo vaak meer voor. Tegenwoordig maakt de chirurg een sleeve: de maag wordt deels dichtgeniet tot een mouwvormig stuk. Bij een tweede type van bariatrische ingrepen kan het lichaam naast minder voedsel innemen ook minder voedingstoffen opnemen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een maagbypass.

Gevolgen voeding
Obesitaschirurgie betekent een risico op een tekort aan vitaminen en micronutriënten, zoals ijzer. Na zo’n ingreep eet u minder en anders. Uw lichaam heeft meer moeite om sommige stoffen op te nemen.
Als u zwanger bent, wordt het lichaam nog eens extra belast. Uit het onderzoek bij een zestigtal vrouwen blijkt dat de nutritionele status van die vrouwen inderdaad slecht is. Helaas is dat niet zo makkelijk op te lossen met supplementen. Er is nog meer onderzoek nodig: werkt een bruistablet beter dan een pilletje of een injectie, enzovoort. Zwangere vrouwen die obesitaschirurgie ondergaan hebben, moeten alleszins goed opgevolgd worden.

Angst
Een andere zorg is de mentale gezondheid. Zwangere vrouwen die obesitaschirurgie achter de rug hebben, zijn angstiger dan zwaarlijvige moeders-in-spe die geen ingreep ondergingen – en die op hun beurt al angstiger zijn dan zwangere vrouwen met een normaal gewicht.

Hoe meer kilo’s vrouwen kwijt zijn geraakt na een ingreep, hoe angstiger ze zijn. "We vermoeden dat vrouwen bang zijn voor de extra kilo’s die de zwangerschap met zich meebrengt, en dat ze bezorgd zijn over de gezondheid van de baby. Wie zwanger wordt na obesitaschirurgie moet dus ook psychologisch goed opgevolgd worden.”

Samenstelling moedermelk
De moedermelk van vrouwen na obesitaschirurgie bevat wel voldoende voedingsstoffen. Dat is goed nieuws, want borstvoeding helpt de moeder om weer sneller af te vallen na de bevalling en het beschermt de baby ook tegen obesitas op latere leeftijd.

Besluit
Obesitaschirurgie en een gezonde zwangerschap hoeven elkaar niet uit te sluiten. Maar het vergt wel een strikte opvolging: van voor de obesitasoperatie tot na de bevalling, en door een multidisciplinair team: de chirurg, de verloskundige, de internist, maar ook de diëtist en de psycholoog. Zo’n grondige opvolging van levensstijl, nutritionele status en mentale gezondheid gebeurt nu nog te weinig.