Beter niet sporten bij een drukke weg

nieuws Het Steunpunt Milieu en Gezondheid publiceerde onlangs een nieuwe studie waaruit blijkt dat sporten langs een drukke weg zeer schadelijk is. Vooral voor kwetsbare groepen, zoals kinderen, ouderen en personen die lijden aan cardiovasculaire en respiratoire aandoeningen, is deze aanbeveling van belang.

Er zijn 3 redenen waarom sportbeoefenaars een groter risico lopen bij het inademen van de vervuilende stoffen. Allereerst treedt er een proportionele verhoging op van de hoeveelheid ingeademde vervuilende stoffen tijdens het sporten door de grotere ventilatie (ademhaling) die plaatsvindt. Daarnaast wordt een grotere fractie van de lucht opgenomen via de mond tijdens sporten. Hierdoor worden de mechanismen in de neus die instaan voor filtratie gepasseerd. Tenslotte zorgt de verhoogde snelheid van de luchtstroom ervoor dat de vervuilende stoffen dieper in de luchtwegen belanden. Er is een grotere neerslag van fijn stof in de longen tijdens het sporten,. Dit ligt ongeveer 5x hoger dan in rust. Bij mensen leidt een combinatie van fysieke activiteit en luchtvervuilende stoffen, inclusief ozon, tot een verhoging in vernauwing van de luchtwegen en belemmering van de luchtstroom, in vergelijking met dezelfde blootstelling in rust. De reactie op ozon hangt af van de concentratie ozon, de blootstellingsduur en het niveau van de ventilatie. De effecten worden dus sterk verhoogd door het sporten.

Tijdens het beoefenen van sport zijn er slechts kleine concentraties van vervuilende stoffen (ozon en stikstofdioxyde NO2) nodig om gelijkaardige longschade te ontwikkelen dan er veroorzaakt wordt door hoge concentraties van dezelfde stoffen bij een persoon in rust. De symptomen zijn irritatie van neus en keel, niezen, hoesten, kortademigheid en pijn in de borst. Ook misselijkheid en hoofdpijn kunnen optreden. Intensief sporten in een omgeving met hoge ozonconcentraties draagt bij tot het ontstaan van astma.
De longfunctie wordt beperkt en dit effect wordt versneld door het sporten. Atleten zijn kwetsbaarder omdat hun ventilatie sterk toeneemt tijdens het sporten. Dit maakt dat ozon ook in lage concentraties schadelijke effecten kan veroorzaken tijdens fysieke activiteit.

De persoonlijke blootstelling aan fijn stof is eveneens groter bij personen die sporten langs een stadsweg dan de blootstelling van een sedentaire persoon en van een sportbeoefenaar in landelijk gebied.
De blootstelling aan vluchtige organische componenten VOC's wordt ook beïnvloed tijdens het sporten. Fietsen en lopen in stedelijk milieu resulteert in hogere blootstelling dan fietsen in landelijk gebied.
Kinderen zijn extra gevoelig. Tijdens het buiten spelen krijgen de kinderen immers grotere hoeveelheden polluenten tot zich dan diegene die dit niet doen, waardoor ze vatbaarder zijn voor chronische effecten van luchtvervuiling, zoals astma.
Ook astmalijders zijn vatbaarder voor de negatieve effecten van luchtvervuiling tijdens het sporten.
Hoewel de gezondheidseffecten van regelmatige lichaamsbeweging niet te ontkennen vallen, is het volgens de studie raadzaam om sport niet uit te oefenen langs drukke verkeerswegen en bij voorkeur te sporten op momenten van de dag waarop de luchtvervuiling minder sterk is, zoals in de vroege ochtend. In extreme omstandigheden, bijvoorbeeld bij hoge ozonconcentraties is het niet aangeraden om buiten te sporten. Vermits de concentraties van ultrafijn stof zeer hoog zijn naast, en vooral windafwaarts, van een drukke verkeersweg, maar snel afnemen in functie van de afstand tot de verkeersweg, verdient het aanbeveling niet te sporten langs een dergelijke verkeersweg maar liever enkele honderden meters verwijderd.
De volledige studie is te vinden op : www.milieu-en-gezondheid.be