Gerelateerde artikels
Diabetes en depressie: zorgelijk duo
In dit artikel
Diabetes en depressie: zorgelijk duo
dossier
Mensen met diabetes nemen vaker antidepressiva. Voor personen onder de 30 jaar is dat zelfs dubbel zo vaak. Andersom hebben mensen met een depressie tweemaal zoveel kans om diabetes te ontwikkelen. Dat beide aandoeningen vaak hand in hand gaan, is gedeeltelijk te verklaren door levensstijlfactoren zoals een gebrek aan beweging en overmatig alcoholgebruik. Je levensstijl aanpassen, kan zowel je lichamelijke als je mentale gezondheid verbeteren.
Lees ook: Depressie: waarom zo'n lange lijdensweg?
Wat is de verklaring?
© Getty Images
Om het verband tussen diabetes en depressie te verklaren, moeten we kijken naar verschillende onderliggende factoren. Zo heeft leven met een chronische aandoening meestal een psychologisch effect. Wie op jongere leeftijd te horen krijgen dat hij of zij diabetes heeft, vindt dat vaak een moeilijk te verwerken boodschap. Een deel van de toekomstdromen lijkt namelijk weg te vallen.
Een andere mogelijke verklaring zijn bepaalde leefstijlfactoren die aanwezig zijn, zoals een niet-aangepast voedingspatroon, fysiek minder actief zijn, overmatig alcoholgebruik, roken en verminderde therapietrouw.
Maar er ligt ook een biologisch mechanisme aan de basis: het disfunctioneren van een van de meest belangrijke stress-systemen van het lichaam, de zogenaamde hypothalamus-hypofyse-bijnieras. Dit heeft als gevolg dat er allerlei stoffen – hormonen – ontregeld zijn. Zowel bij depressie als bij diabetes is er sprake van hormonale disbalans. Dit zou dus ook een mogelijke verklaring kunnen zijn voor de relatie tussen depressie en diabetes.
Lees ook: Podcast: gezonde levensstijl bij diabetes type 2
Wat zijn de gevolgen?
De combinatie van diabetes en depressie heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid en de kwaliteit van leven. Mensen met een depressie vinden het moeilijker om hun medicatie regelmatig te gebruiken, om gezond te eten en voldoende te bewegen. Zo is de kans dat een patiënt met diabetes met een depressie zich niet houdt aan de behandelvoorschriften drie keer zo groot dan bij een niet-depressieve diabetespatiënt. Hierdoor lopen depressieve diabetici een groter risico op complicaties, zoals hart- en vaatziekten, nier- en oogziekten.
Bovendien hebben ze een verminderde levenskwaliteit en slechtere glucosewaarden. Door de tweerichtingsrelatie tussen diabetes en depressie dreigen deze patiënten bovendien in een vicieuze cirkel terecht te komen.
Lees ook: Wat is prediabetes en wat kan je er zelf aan doen?
Wat kan je doen?
Om depressieve klachten en het risico op lichamelijke complicaties bij diabetes te beperken, zijn er een aantal therapieën en leefstijlfactoren die kunnen helpen:
- Psychologische hulp: cognitieve gedragstherapie kan ervoor zorgen dat je stemming verbetert. Bij dit soort therapie krijgen mensen ook informatie over hoe ze hun diabetes zelf kunnen managen.
- Psycho-educatie: informatie op maat van de persoon over het risico en de vatbaarheid voor aandoeningen door niet-aangepaste voeding en te weinig beweging.
- Sport en beweging: ‘Gezond Sporten’ adviseert 150 minuten matige tot intensieve fysieke activiteit per week. Daarnaast is het ook nodig om fysieke activiteit te integreren in het dagelijks leven. Hulpmiddelen zoals een stappenteller kunnen een extra motivatie zijn om meer te bewegen.
- Voedingsadvies kan helpen om gezond te eten en de bloedsuikerspiegel en het gewicht onder controle te houden.
Lees ook: Krijg je diabetes door te veel suiker te eten?
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
