Te veel cafeïne kan ongezond zijn

nieuws In een nieuw rapport dat nogal wat ophef heeft gemaakt, waarschuwt de Hoge Gezondheidsraad andermaal voor de gevaren van cafeïne. Voor gezonde volwassenen is er niet direct een probleem, maar voor kinderen en zwangere vrouwen kan er wel een probleem zijn. Vooral frisdranken, energiedrankjes en voedingssupplementen met cafeïne worden met de vinger gewezen.

• Het gemiddelde cafeïneverbruik bij volwassenen bedraagt ongeveer 150 tot 160 mg cafeïne/dag. Ook het cafeïneverbruik bij tieners tussen 15 en 18 jaar stelt maar weinig problemen.

• Een gezonde volwassene kan zonder problemen 400 mg/dag of 5,7 mg/kg/dag (ongeveer 4 à 5 kopjes koffie) per dag drinken. Minder dan 5 % van de volwassen Belgen overschrijdt die grens van 5,7 mg/kg/dag.

• Vanaf 210 mg (ongeveer 2 kopjes koffie) of 3 mg/kg/dag kunnen bij sommige mensen angstgevoelens ontstaan. Ongeveer een kwart van de volwassen Belgische bevolking overschrijdt die grens. Vanaf 100 mg hebben sommige mensen last om te slapen.

• Dagelijks gebruik van 5 à 600 mg cafeïne per dag (ongeveer 4 tot 7 koppen koffie of 7 tot 9 koppen thee) verhoogt de kans op:
- hartritmestoornissen,
- maag- en darmklachten (misselijkheid, braken, diarree),
- gedragsproblemen: rusteloosheid, angstgevoelens, prikkelbaarheid, opwinding
- slapeloosheid,
- hoofdpijn,
- toegenomen urineafscheiding,
- botproblemen (bij te lage calcium-inname),
- een verminderde vruchtbaarheid.

Dat cafeïne de kans op kanker (zoals pancreas en urinewegkanker) verhoogt, is evenwel niet aangetoond.

• Bij kinderen (8-12 jaar) wordt een maximale inname van 2,5 mg/kg/dag beschouwd als een grenswaarde waarboven gedragswijzigingen kunnen voorkomen, onder meer angstgevoelens en mogelijk een verstoorde ontwikkeling van het zenuwstelsel. Bij kinderen is de cafeïne vooral afkomstig van thee en coladranken.

• Voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd die wensen zwanger te worden of zwanger zijn wordt een maximale dagelijkse inname van 300 mg/dag (ongeveer 3 à 4 kopjes koffie), en door sommigen zelfs maximaal 200 mg/dag (ongeveer 2 kopjes koffie) aanbevolen. Cafeïnedosissen boven 300 mg/dag kunnen aanleiding geven tot een verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen, een toegenomen risico op miskraam en een lager geboortegewicht. Dit laatste wordt vooral gezien bij vrouwen die ook roken of alcohol drinken

Energiedranken en ‘energieshots’

• Energiedranken en “energy shots” kunnen in belangrijke mate bijdragen tot de dagelijkse cafeïneconsumptie vooral voor kinderen en jonge volwassenen. Voor kinderen, die gewoonlijk geen thee of koffie drinken, kan het vervangen van coladranken en andere frisdranken door energiedranken een gevoelige stijging betekenen van de dagelijkse cafeïne-inname.

Kinderen en tieners die al via thee, koffie en coladranken cafeïne innemen, kunnen op korte termijn gevaar lopen op bijwerkingen als ze ook nog energiedranken en energy-shots drinken. Voor 70% van de kinderen, 40% van de tieners en 60% van de jonge volwassenen die cola, koffie of thee drinken, wordt de grenswaarde cafeïne van 3 mg/kg/dag door één enkele eenheid energiedrank of energy-shot overschreden. De Hoge Gezondheidsraad raadt deze dranken dan ook af voor kinderen.

• Energiedranken en energieshots bevatten tussen 80 en 160 mg cafeïne per blikje.

3 tabletten van de kauwgom “Black Rhino” leveren evenveel cafeïne als een blikje energiedrank.
Er bestaan ook “energiepastilles”, die worden verkocht in cafés en dancings. Voorts bestaan er bruistabletten (gepresenteerd in metalen dozen die lijken op die van pijnstillers), te verdunnen siropen en poeders die cafeïne bevatten.

• In combinatie met alcohol kunnen deze dranken de signalen van overmatig alcoholgebruik en alcoholintoxicatie verminderen en de bewustwording van deze toestand maskeren, met als gevolg een toename van de ongevallen en het gevaar een alcoholverslaving te ontwikkelen.

• Momenteel mogen niet-alcoholische dranken maximaal 320 mg cafeïne per liter bevatten. Dit zou volgens de Hoge Gezondheidsraad moeten verlaagd worden tot 150 mg per liter.

• De maximale hoeveelheid cafeïne die wordt opgenomen via een cafeïnehoudend voedingssupplement (waaronder de “energy shots”) of via elk ander product waaraan cafeïne toegevoegd werd, moet beperkt worden tot 80 mg cafeïne per dagelijkse portie.

• Op de etikettering van deze producten moet een waarschuwing staan die ertoe aanspoort om het aantal eenheden per dag te beperken. Indien de maximaal aanbevolen dagelijkse portie tot gevolg heeft dat de waarde van 80 mg cafeïne wordt bereikt, moet het etiket vermelden ”niet geschikt voor kinderen, zwangere of lacterende vrouwen en cafeïnegevoelige personen (patiënten met hartritmestoornissen of geestesstoornissen).”