Aanbevolen vaccins boven 65 jaar

reserve Griep
Pneumokokken
Difterie
Tetanus
Hepatitis A
Hepatitis B
Gele koorts
Buiktyphus
Hondsdolheid (rabies)
Japanse encefalitis
Europese teken encefalitis ( frühsommer-meningo encefalitis)
Cholera

Lees ook: Welke vaccins worden aanbevolen?

Griep (Influenza)

De Hoge Gezondheidsraad beveelt de griepvaccinatie aan voor alle personen ouder dan 65 jaar.
Het griepvaccin wordt jaarlijks toegediend tussen eind september en begin december.
Het griepvaccin voor 40% terugbetaald (waardoor de patiënt 5,35 tot 5,50 euro moet betalen in plaats van 10,59 tot 10,84 euro).

Lees ook: Griepvaccinatie: aanbevelingen door de gezondheidsraad

Pneumokokken

De Hoge Gezondheidsraad adviseert de vaccinatie:
ten zeerste voor patiënten met een hoog risico op ernstige invasieve pneumokokkeninfecties zoals patiënten met functionele asplenie (slecht werkende milt) of na splenectomie (wegname van de milt).
Ook voor:
• alle personen ouder dan 65 jaar
• patiënten ouder dan 50 jaar met
• chronische longaandoeningen
• congestieve hartziekte
• ethylisme met of zonder cirrose
• HIV-geinfecteerde patiënten

Vaccinatie kan overwogen worden voor patiënten met:
• orgaantransplantatie
• lymfoom, chronisch lymfatische leukemie, multipel myeloom
• lek van cerebrospinaal vocht
• andere chronische aandoeningen zoals chronische nierziekten of hart- en vaatziekten

Hervaccinatie om de 3 tot 5 jaar is aanbevolen voor patiënten met functionele asplenie of na splenectomie. Bij patiënten met chronische aandoeningen is hervaccinatie om de 5 tot 7 jaar aangewezen. Bij personen ouder dan 65 jaar wordt aanbevolen om éénmalig te hervaccineren na 5 tot 7 jaar.
Vaccins beschikbaar in België : Pneumo23
Opgelet: dit is een ander vaccin dan het pneumokokkenvaccin voor zuigelingen.

Lees ook: De pneumokok: een gevreesde bacterie

Difterie

U werd vroeger volledig gevaccineerd tegen difterie:
Dan moet u levenslang om de tien jaar één herhalingsvaccin krijgen. Indien de vorige injectie langer dan 20 jaar geleden is, worden 2 inspuitingen aangeraden met 6 maanden tussen beide inspuitingen.

U werd vroeger niet of onvolledig gevaccineerd:
U moet dan een volledige basisvaccinatie krijgen. Een volledige basisvaccinatie tegen difterie voor een volwassene omvat drie injecties: de tweede injectie wordt toegediend 4 tot 6 weken na de 1ste, en de 3de ongeveer 6 maanden tot 1 jaar na de tweede.

Welk vaccin?
• Normaal zal een gecombineerd vaccin tegen difterie en tetanus (Tedivax pro adulto®) toegediend worden.

• Indien een gelijktijdige bescherming tegen kinkhoest gewenst is, zal één vaccinatie met het gecombineerde dTPa-vaccin (Boostrix®) worden voorgesteld.

• Indien een gelijktijdige beschermingsdosis tegen poliomyelitis nodig is (vb. voor reizigers), zal één injectie van het gecombineerde dT-IPV vaccin (Revaxis®) voorgesteld worden.

Tetanus

U werd vroeger volledig gevaccineerd tegen tetanus:
Dan wordt levenslang een herhalingsvaccinatie om de 10 jaar aangeraden. Frequentere herhalingsvaccinaties verhogen het risico van ongewenste effecten.
Indien de vorige injectie langer dan 20 jaar geleden is, worden 2 inspuitingen aangeraden met 6 maanden interval aangeraden.

U werd vroeger niet of onvolledig gevaccineerd:
U moet dan een volledige basisvaccinatie krijgen. Een volledige basisvaccinatie tegen tetanus voor een volwassene omvat drie injecties: de tweede injectie wordt toegediend 4 tot 6 weken na de 1e en de 3e ongeveer 6 maanden tot 1 jaar na de tweede.

In geval van een verwonding, zal uw arts een vaccinatie toedienen indien u vroeger niet of onvolledig bent gevaccineerd, of wanneer u niet meer weet of u ooit gevaccineerd werd.

Welk vaccin?
• Normaal zal een gecombineerd vaccin tegen difterie en tetanus (Tedivax pro adulto®) toegediend worden.

• Indien een gelijktijdige bescherming tegen kinkhoest gewenst is, zal één vaccinatie met het gecombineerde dTPa-vaccin (Boostrix®) worden voorgesteld.

• Indien een gelijktijdige beschermingsdosis tegen poliomyelitis nodig is (vb. voor reizigers), zal één injectie van het gecombineerde dT-IPV vaccin (Revaxis®) voorgesteld worden.

Lees ook: Alles wat je moet weten over tetanus

Hepatitis A

Vaccinatie tegen hepatitis A wordt in ons land momenteel aanbevolen voor volgende risicogroepen:
• homoseksuelen;
• intraveneuse druggebruikers;
• patiënten met verminderde immuniteit, waaronder patiënten met chronische leveraandoeningen, met bloedstollingsziekten en met HIV;
• lever-transplantatiekandidaten
• contactpersonen van een patiënt met hepatitis A
• al wie naar Afrika (ook Marokko, Algerije, Tunesië, Libië en Egypte), LatijnsAmerika, Azië (ook het Nabije Oosten, dus ook voor Turkije; niet voor Israël) reist, ongeacht de reisduur (dus zelfs voor een zeer korte trip), zelfs wanneer dit in goede hygiënische omstandigheden is;
• Al wie frequent of in onhygiënische omstandigheden naar de Caraïben, Oost- en Zuid-Europa reist, ongeacht de reisduur.

Last minute reizigers: het is nooit te laat om (zelfs vlak) voor een reis met de vaccinatie te starten. Zelfs met één dosis is men gedurende één jaar voor 80 à 90% beschermd.

Personen die langer dan 1 jaar in de tropen verbleven, of die geboren zijn voor 1950-1960 hebben waarschijnlijk hepatitis A doorgemaakt, dikwijls zonder symptomen. In deze gevallen is het aangewezen om, indien er voldoende tijd is, eerst de aanwezigheid van beschermende antistoffen in het bloed na te kijken alvorens tot vaccinatie over te gaan.

Het vaccin (Epaxal® of Havrix®) wordt toegediend in 2 dosissen, met minstens 6 en liefst 12 maanden tussen beide injecties. De eerste dosis wordt bij voorkeur 14-30 dagen voor het vertrek toegediend.
Dit vaccin maakt geen deel van het gratis vaccinatieprogramma van de Vlaamse Gemeenschap. Het wordt voor sommige beroepsgroepen met een verhoogd risico op hepatitis A, wel terugbetaald.
Indien ook een vaccinatie tegen hepatitis B nodig is, kan een gecombineerd vaccin (Twinrix®) worden gebruikt. Ook dit vaccin maakt geen deel uit van het gratis vaccinatieprogramma van de Vlaamse Gemeenschap.

Lees ook: Landentabel met aan te bevelen en verplichte vaccinaties

Hepatitis B

Indien u als kind volledig gevaccineerd bent tegen tegen hepaitis B bent u levenslang beschermd.
Het vaccin wordt aanbevolen voor mensen die tijdens hun kinderjaren niet gevaccineerd zijn, in volgende omstandigheden:
• mensen die professioneel in contact komen met bloed: artsen, tandartsen, verpleegsters, laboranten, brandweerlui, politiemensen, ambulanciers (inclusief studenten en stagiairs) ... Voor hen wordt het vaccin normaal terugbetaald door het Fonds voor Beroepsziekten;
• iedereen die samenleeft met of seks heeft met iemand die besmet is;
• intraveneuse druggebruikers;
• mannelijke homoseksuelen;
• hemodialyse-patiënten;
• bewoners van instellingen voor mentaal gehandicapten;
• patiënten met chronisch nierfalen;
• gezinnen die kinderen adopteren uit landen waar veel hepatitis B heerst;
• mensen die geregeld naar Afrika, Latijns-Amerika of Azië reizen of er langer dan 3-6 maanden verblijven;
• mensen die naar die landen reizen en er seksuele contacten kunnen hebben;
• mensen die naar die landen reizen en er tijdens hun verblijf misschien een (tand)heelkundige ingreep moeten ondergaan of er risicosporten beoefenen waarvoor medische verzorging kan nodig zijn;
• mensen die in die landen in de gezondheidssector of met straatkinderen werken;

Het vaccin wordt in drie keer toegediend: 2 injecties met 1 maand tussentijd, gevolgd door een herhalingsinenting 6 tot 12 maanden later.
Wanneer bij gebrek aan tijd een versneld vaccinatieschema wordt gevolgd (met slechts één maand, of één of twee weken interval tussen de verschillende dosissen), moet na 1 jaar wel een herhalingsintenting toegediend worden.
Vaak zal men kiezen voor een vaccinatie die bescherming biedt tegen hepatitis A en hepatitis B. Het toedieningschema voor dit vaccin (Twinrix) is als volgt: 2 injecties met 1 maand tussentijd, gevolgd door een herhalingsinenting 6 tot 12 maanden later.

Lees ook: Hepatitis: verschillende soorten

Meningokokken A, C, W en Y

Voor iedereen die tussen eind december tot eind juni naar een land in het Sahelgebied (van Gambia in het westen tot Ethiopië in het oosten) reizen wordt een vaccinatie met een vaccin tegen meningokokken A, C, Y en W aangeraden (Mencevac) als ze:
• ouder zijn dan 2 jaar
• er langer dan vier weken verblijven
• of in nauw contact komen met de plaatselijke bevolking (o.a. reizen met openbaar vervoer, overnachten in local guesthouses, migranten die naar hun land van herkomst reizen en daar bij familie logeren)
• met een slecht werkende milt of bij wie de milt werd verwijderd, ook al verblijven ze slechts kortstondig in één van de risicolanden.
Deze vaccinatie is verplicht voor bedevaarders naar Mekka.
Het vaccin moet tien dagen voor het vertrek toegediend worden, en is drie jaar werkzaam.

Gele koorts

Deze vaccinatie is verplicht voor bepaalde landen in tropisch Afrika en Zuid-Amerika en is om medische redenen sterk aanbevolen voor een aantal andere landen van deze continenten. Aan de landsgrenzen of op vraag van gezondheidsambtenaren moet u uw vaccinatiebewijs (‘gele boekje’) kunnen voorleggen.
Dikwijls wordt vaccinatie ook vereist wanneer men slechts in transit doorheen een risicogebied reist of gereisd heeft.
Een aantal landen eisen de vaccinatie tegen gele koorts ook voor reizigers ouder dan 1 jaar afkomstig uit landen die niet in een risicogebied liggen (zelfs na een kortstondige transit), o.a. Bangladesh (voor reizigers uit Belize, Costa Rica, Guatemala, Honduras, Malawi, Mauritanië, Nicaragua, Trinidad Tobago), Egypte (voor reizigers uit Belize, Costa Rica, Trinidad Tobago) en tenslotte Guinea-Bissau (voor reizigers uit Mauretanië).

Volgende mensen worden niet ingeënt:
• Patiënten met een aangeboren of verworven onderdrukking van de immuniteit (o.a. leukemie, lymfomen, veralgemeende kanker, patiënten die met immuunonderdrukkende geneesmiddelen of radiotherapie worden behandeld, HIV met klinische tekenen van immunodeficiëntie). Dit geldt ook voor patiënten met de ziekte van Crohn, reumatoide artritis, psoriasis… die met immuunonderdrukkende geneesmiddelen worde behandeld. In die gevallen wordt in het vaccinatieboekje vermeld dat de vaccinatie om medische redenen onmogelijk is en wordt een apart attest meegegeven.
• Na een beenmergtransplantatie moet twee jaar gewacht worden.

Het vaccin tegen gele koorts kan bij 1 tot 3 mensen op 10 nevenwerkingen (gelijkend op griep) optreden. Vooral bij 65-plussers kunnen uitzonderlijk ernstiger nevenwerkingen optreden, zodat de voordelen van vaccinatie tegen deze uitermate zeldzame risico’s moeten afgewogen worden.

Vraag steeds raad in een erkend reisvaccinatiecentrum of u zich al dan niet moet laten inenten. Het vaccin mag ook alleen in deze centra worden toegediend. Het vaccin kost € 12.
De vaccinatie bestaat uit één inspuiting. De bescherming duurt 10 jaar.

Lees ook: Lijst van de erkende vaccinatiecentra (gele koorts)

Buiktyphus

Deze vaccinatie wordt alleen aangeraden voor mensen die naar sommige landen in Azië (o.m. Indië, Indonesië), Noord-Afrika, Senegal en sommige landen van Latijns-Amerika (Chili, Peru, Mexico) reizen in weinig hygiënische omstandigheden, zeker wanneer de reisduur meer dan 3 weken bedraagt.
Voor volwassenen volstaat een eenmalige injectie van het vaccin (Typherix®, Typhim®). Het biedt drie jaar bescherming.
Er bestaat ook een oraal vaccin (Vivotif®) waarvan drie capsules om de 48 uur moeten worden ingenomen. Dit vaccin mag niet gecombineerd worden met andere vaccins, met een aantal anti-malariamiddelen of met antibiotica.

Lees ook: Landentabel met aan te bevelen en verplichte vaccinaties

Hondsdolheid (rabies)

Volgende personen moeten overwegen om zich op voorhand te laten vaccineren wanneer ze naar risicogebieden (ontwikkelingslanden) reizen:
• De klassieke risicogroepen, zoals dierenartsen, jagers, boswachters, veehandelaars, landbouwdeskundigen enz
• Ook archeologen, speleologen en reizigers die een fietstocht ondernemen vormen een risicogroep die het best steeds gevaccineerd wordt.
• Personen die langere tijd in afgelegen landelijke ontwikkelingsgebieden zullen rondreizen of gaan wonen, en niet binnen de 24 uur over een vaccin en binnen de 48 uur (of uiterlijk tot 7 dagen) over immunoglobulinen kunnen beschikken.

Zelfs indien vaccinatie vooraf is toegediend, moet er na eventuele blootstelling steeds zo snel mogelijk twee extra injecties toegediend worden (op dag 0 en dag 3) toegediend worden.
De basisvaccinatie bestaat uit 3 injecties met 1 week tussen de eerste en tweede toediening en een laatste toediening na 4 weken. Na 1 jaar wordt een eerste herhalingsdosis toegediend, vervolgens om de 5 jaar.
Een dosis kost 48 € (niet terugbetaald door het RIZIV)

Lees ook: Reisvaccinaties en preventieve behandelingen

Japanse encefalitis

Vaccinatie is enkel aangewezen voor reizigers die langer dan 4 weken op het platteland in Zuid- en Zuidoost-Azië (van India tot Japan) verblijven.
Vaccinatie vereist 3 injecties, gespreid over 4 weken, met een herhaling na 1 jaar en vervolgens om de 3 jaar. Het vaccin kost € 38,40 per dosis (niet terugbetaald door het RIZIV).

Europese teken encefalitis ( frühsommer-meningo encefalitis)

Vaccinatie kan aangewezen zijn voor reizigers (natuurvorsers, kampeerders, trekkers, maar ook gewone wandelaars) die langdurig in bosrijke omgeving verblijven in die landen waar de ziekte vaak voorkomt. Risicogebieden zijn: Oostenrijk, Zwitserland, Zuid-Duitsland, Hongarije, Tsjechië, Slowakije, Polen, ex-Joegoslavië, ex-USSR, Bulgarije, Roemenië, maar er zijn ook haarden in Zweden, Denemarken en de Baltische staten.
Vaccinatie bestaat uit 2 injecties met 1 tot 3 maanden tussentijd. Na 9 à 12 maanden volgt de derde injectie. Een herhalingsinenting dient om de 3-5 jaar te gebeuren.

Cholera

Een vaccinatie wordt enkel aanbevolen voor hulpverleners tijdens een cholera-epidemie.
In sommige Afrikaanse landen wordt nog steeds een vaccinatiebewijs gevraagd. Het vaccinatie wordt niet toegediend, maar in het vaccinatie-boekje wordt een medische verklaring geschreven. Hierdoor bent u administratief in orde.

Lees ook: Welke vaccins worden aanbevolen?