Humaan metapneumovirus: belangrijke oorzaak van luchtweginfecties

dossier Het humaan metapneumovirus (HMPV) kan ernstige luchtweginfecties veroorzaken, vooral bij jonge kinderen en bij mensen met een verminderde weerstand, zoals ouderen, chronisch zieken enz. Het is na het Respiratoir Syncytiaal Virus (RSV) de belangrijkste virale verwekker van acute onderste luchtweginfecties bij jonge kinderen.

Lees ook: Wat is RSV en waarom belanden zoveel kindjes met RSV in het ziekenhuis?

Wat is het humaan metapneumovirus (HMPV)?

Het humaan metapneumovirus (HMPV) werd pas in 2001 ontdekt. Het bestaat echter al minstens 50 jaar bij mensen. Het behoort tot de familie van de Paramyxoviridae, waartoe ook het mazelen- en bofvirus, het parainfluenzavirus en het respitatoir syncytiaal virus (RSV) behoren.

Wie kan HMPV krijgen?

© Getty Images

Naar schatting vijf tot vijftien procent van alle luchtweginfecties worden veroorzaakt door het HMPV. Dit virus kan ernstige luchtweginfecties veroorzaken, vooral bij jonge kinderen, vooral in de leeftijdsgroep van 6 maanden tot 2 jaar, en bij mensen met een verminderde immuniteit zoals ouderen, chronisch zieken (bijvoorbeeld mensen met astma of COPD), kankerpatiënten, mensen bij wie de milt is verwijderd of na een transplantatie, enzovoorts.

Het is na het respitatoir syncytiaal virus (RSV) de belangrijkste virale verwekker van acute onderste luchtweginfecties bij kinderen. Tegen de leeftijd van 5 jaar hebben nagenoeg alle kinderen een infectie met HMPV doorgemaakt. Maar ook jongeren en volwassenen kunnen door het virus worden besmet, zelfs indien ze als kind besmet werden. Dat men meerdere keren besmet kan worden heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat men na een infectie geen of onvoldoende immuniteit opbouwt en omdat er meerdere types of stammen van HMPV bestaan.

Lees ook: Wat kan je doen als je baby of kind verkouden is?

Hoe gebeurt de besmetting van HMPV?

Overdracht van het virus gebeurt van mens tot mens via direct contact met besmette speekseldruppeltjes die via hoesten, niezen of praten verspreid worden. Het virus kan ook verspreid worden via de handen.

Lees ook: Mag je een nies inhouden?

Zijn HMPV-infecties seizoensgebonden?

Infecties door HMPV komen vooral voor op het einde van de winter en in het begin van de lente (van november tot mei, met vaak een piek in februari-maart) , maar ze kunnen het ganse jaar optreden.

Symptomen: is een HMPV-infectie ernstig?

De klachten zijn vergelijkbaar met die veroorzaakt door andere verkoudheidsvirussen of door de griep. Ze kunnen variëren van een milde bovenste luchtweginfectie (hoesten, neusloop of een verstopte neus, keelpijn, koorts…) tot een ernstiger onderste luchtweginfectie die gepaard kan gaan met bronchiolitis en/of een longontsteking (pneumonie), en met hoge koorts, ademhalingsproblemen (piepen, kortademigheid…), spierpijn en algemene malaise (met braken, diarree…).

Mogelijke complicaties
De meest voorkomende complicaties van een HMPV-infectie zijn:

• bronchiolitis: een ontsteking van de onderste luchtwegen die vooral bij heel jonge kinderen ernstig kan verlopen
• longontsteking (pneumonie)
• middenoorontsteking (otitis media)

een opstoot van astma of COPD

Risicogroepen
Bij gezonde jongeren en volwassenen verloopt de ziekte meestal mild en zijn de klachten vaak heel beperkt, vergelijkbaar met een gewone verkoudheid. Bij jonge kinderen, ouderen, chronisch zieken en mensen met een verminderde weerstand kan men een ernstiger verloop verwachten.

• Kinderen: Bij jonge kinderen (-1 jaar), prematuurtjes en bij kinderen met een onderliggende aandoening (zoals astma, aangeboren long- of hartafwijkingen of kanker) kan de ziekte veel ernstiger verlopen en is dikwijls zelfs een opname in het ziekenhuis nodig omwille van acute ademhalingsproblemen.
  
• Ouderen: Bij veel ouderen (boven 65 jaar) gaat een HMPV-infectie gepaard met een longontsteking of bronchitis, en is het een belangrijke reden voor een ziekenhuisopname. Alhoewel precieze cijfers ontbreken, is het bij kwetsbare ouderen ook een belangrijke oorzaak van voortijdig overlijden.
• Chronisch zieken: Bij mensen met een chronische longaandoening (zoals astma, COPD) kan HMPV een acute opstoot van de ziekte veroorzaken. Bij hartpatiënten kan een HMPV-infectie leiden tot congestief hartfalen.
• Immuungedeprimeerden: Bij mensen met een verminderde weerstand (zoals hiv-patiënten, kankerpatiënten, mensen bij wie de milt werd verwijderd of die een transplantatie ondergingen) kan HMPV ernstige luchtweginfecties veroorzaken die een langdurige ziekenhuisopname vereisen en die zelfs fataal kunnen aflopen.
  
  

Lees ook: 11 mogelijke oorzaken van pijn in de borst

Hoe wordt een HMPV-infectie behandeld?

Zoals elke virusinfectie geneest deze infectie meestal vanzelf na enkele dagen tot weken. Meestal is geen specifieke behandeling nodig en moeten alleen de symptomen (vooral de koorts) worden behandeld. Bij jonge kinderen (-1 jaar), prematuurtjes en bij kinderen met een onderliggende aandoening (zoals astma, aangeboren long- of hartafwijkingen of kanker), raadpleeg je best een arts wanneer de eerste symptomen opduiken. Ook ouderen met koorts en mensen met een long- of hartaandoening, raadplegen best hun arts.

Wanneer het kind grote moeilijkheden ondervindt om te ademen of te eten, moet het worden opgenomen in het ziekenhuis omdat er dan hypoxemie (een verminderd zuurstofgehalte in het bloed) en/of dehydratatie dreigt. In het ziekenhuis kan het kind opgevolgd worden om zo nodig zuurstof te krijgen en te voeden met behulp van een sonde tussen neus en maag. Soms is kunstmatige ademhaling nodig.

Geneesmiddelen:

• De huidige virusremmers, die gebruikt worden tegen het RSV, hebben nauwelijks een effect op HMPV.
• Antibiotica hebben geen enkele zin omdat ze alleen werken tegen bacteriën en niet tegen virussen.
• Eventueel kan de arts een luchtwegverwijdend middel (bronchodilator) voorschrijven.
• Geef nooit hoestsiroop aan kinderen.
  
  

Lees ook: Hoest en hoestsiropen

Hoe kan je HMPV voorkomen?

Er bestaat nog geen vaccin tegen HMPV. Om een HMPV-infectie te voorkomen gelden dezelfde maatregelen als voor griep of verkoudheid:

• Nies of hoest niet in de richting van een ander.
• Hou een hand of nog beter een (papieren) zakdoek voor de mond bij niezen of hoesten.
• Gebruik bij voorkeur papieren zakdoeken en gooi die meteen na gebruik weg in een afsluitbare afvalbak.
• Was of ontsmet de handen regelmatig na niezen, hoesten of snuiten.
• Vermijd contact met mensen die verkouden zijn.
  
  

Lees ook: Wat desinfecteert er je handen best: zeep of ontsmettingsgel?

Bronnen:
www.cdc.gov
www.lung.org
http://emedicine.medscape.com
http://cmr.asm.org