Plotseling duizelig: wat zijn 'loszittende' oorkristallen?

Oorkristallen of benigne paroxysmale positionele vertigo (BPPV) is een onschuldige maar vervelende aandoening die plotse, kortdurende aanvallen van duizeligheid veroorzaakt. De duizeligheid kan optreden wanneer je van houding verandert.

Het evenwichtsorgaan bestaat uit drie kanalen die loodrecht op elkaar staan: de anterieure kanalen en posterieure semicirculaire kanalen. Onder deze kanalen bevinden zich twee bolvormige uitstulpingen: de sacculus en de utriculus. Deze uitstulpingen zijn gevuld met otolieten (kristallen) en de hele structuur is gevuld met vloeistof (endolymfe). Bij BPPV hebben de oorkristallen zich verplaatst naar de semicirculaire kanalen.

Normaal beweegt de vloeistof in de semicirculaire kanalen enkel als je je hoofd beweegt. Als de kristallen allemaal verbonden zijn, komt de vloeistof in de kanalen tot rust van zodra je hoofd niet meer beweegt. Maar wanneer de kristallen losgekoppeld zijn, blijven ze tot een paar seconden nadien bewegen in de vloeistof. Dan moeten je hersenen uitzoeken waarom er beweging is terwijl ze het niet registreren. En dat is wat je duizelig maakt.

Als de kristallen in het oor loszitten, kan je plotse, kortdurende (ongeveer 30 seconden) aanvallen van duizeligheid krijgen. Je kan eventueel ook last hebben van misselijkheid en braken. De aanvallen worden doorgaans uitgelokt door het veranderen van houding, bijvoorbeeld als je op je zij draait in bed.

De oorkristallen die zich normaal in het utriculus bevinden, verplaatsen zich soms naar het binnenoor, waar ze eigenlijk niet horen. Dat kan verschillende oorzaken hebben, onder andere:

Je NKO-arts zal samen met jou therapeutische bewegingen uitvoeren. Dit zijn meer bepaald eenvoudige wentel- of zwaaibewegingen, waardoor de losgekomen kristallen terug op hun plaats komen. Medicatie zal je nooit krijgen bij deze aandoening.

Na de behandeling let je er het best op dat je geen bruuske hoofdbewegingen maakt, niet slaapt op de zijde met de kristallen en tijdens je slaap je hoofd omhooghoudt in een hoek van 30°. Je kan eventueel een kussen onder je hoofd plaatsen om de juiste elevatie te creëren.