In welke producten zit palmolie en is het schadelijk?

Hoewel de consumptie van palmolie over de hele wereld toeneemt, is het een zeer controversieel product. Enerzijds heeft palmolie enkele gezondheidsvoordelen, anderzijds kan het risicovol zijn voor het hart. De stijgende productie van palmolie heeft bovendien een verregaande impact op het milieu. 

Palmolie is afkomstig van de vrucht van de palmboom Elaeis guineensis. Deze boom komt oorspronkelijk uit West-Afrika, maar heeft zich sindsdien verspreid naar andere tropische gebieden, waaronder Zuidoost-Azië. Palmolie is een van de goedkoopste en populairste oliën ter wereld, goed voor een derde van de wereldwijde productie van plantaardige olie.

• Ongeraffineerde palmolie is ruwe olie die rechtstreeks uit de palmplant wordt geperst. Hij is roodachtig van kleur, met een duidelijke geur en smaak. Dit type wordt vaak gebruikt in de traditionele keuken in West-Afrikaanse landen.
• Geraffineerde palmolie daarentegen ondergaat een aantal bewerkingen om de olie een neutrale kleur en smaak te geven. Deze olie is meer gebruikelijk in de levensmiddelen- en cosmetica-industrie.

Door zijn lage productiekosten en kwaliteit is er veel vraag naar palmolie. Het is een bestanddeel van heel wat producten:

Palmolie is te vinden in minstens 60 procent van alle producten in de supermarkt. Je kan gerust stellen dat je dagelijks palmolieproducten gebruikt of eet.

In zijn ongeraffineerde vorm is palmolie rijk aan betacaroteen en vitamine E. Tijdens het raffineren verliest de olie evenwel veel van zijn vitaminegehalte.

Palmolie bevat meer verzadigde vetten dan andere oliesoorten. Dit soort vetten is nadelig voor de gezondheid. Het LDL-cholesterol wordt door de vetten verhoogd, waardoor het risico op hart- en vaatziekten stijgt.

Volgens de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) kan palmolie kanker veroorzaken als het wordt verhit bij temperaturen hoger dan tweehonderd graden. Er zouden dan namelijk glycidylvetzuuresters (GE's) ontstaan. Bij vertering breken de GE's af en komt glycidol vrij, een stof die kankerverwekkend is bij dieren en die vermoedelijk ook schadelijk is voor mensen. Hoewel onderzoek naar de effecten van palmolie bij mensen nog summier is, benadrukken onderzoekers om het gebruik ervan te beperken. 

Voor de aanleg van palmolieplantages moeten regenwouden verdwijnen. Zo geraken bepaalde dieren, zoals de orang-oetan, hun natuurlijke leefomgeving kwijt. De plantages zorgen verder voor uitdroging van de onderliggende veenbodems en luchtverontreiniging.

Ook voor de arbeiders die in de plantages werken, zijn er nadelen: zij worden in hoge mate blootgesteld aan bestrijdingsmiddelen tegen ongedierte. Als je palmolie wil gebruiken die duurzaam en ethisch geteeld en geproduceerd is, kan je merken kopen die gecertificeerd zijn door de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO).