Overzicht van leerstoornissen en ontwikkelingsstoornissen

Je hebt je als ouder misschien al afgevraagd waarom het bij je kind niet vlot op school ondanks normale of zelfs extra inspanningen. Ieder kind kan door omstandigheden al eens wat meer moeilijkheden ondervinden in de klas. Blijven ze evenwel aanhouden, dan is een leer- of ontwikkelingsstoornis mogelijks de oorzaak.

Een leerstoornis is een soort ontwikkelingsstoornissen. Beide hebben met elkaar gemeen dat ze leerproblemen veroorzaken door een afwijking in de biologische structuur en de werking van de hersenen. We maakten een overzicht van neurobiologische ontwikkelingsstoornissen. 

Kinderen met dyslexie hebben problemen met lezen en spelling. Ze lezen vragen soms niet goed en antwoorden dan ook verkeerd of onvolledig. Ze zijn vaak minder geconcentreerd en maken verstrooidheidsfouten. Ze presteren ook minder goed op vlak van orde en structuur. Anderzijds zijn ze creatief en kunnen ze goed probleemoplossend denken.

Kinderen met dyscalculie kunnen wiskundige concepten moeilijker begrijpen. Ze hebben bijvoorbeeld problemen met eenvoudige bewerkingen, cijfers rangschikken, ruimtelijk inzicht en grafieken lezen. Maar ook deze kinderen kunnen zeer creatief zijn en hebben een goed redeneervermogen.

Dyspraxie uit zich in fijne en grove motorische onhandigheid: moeilijk leesbaar geschrift, traag omkleden, moeite met evenwicht en reactievermogen. Ook in balspelen zijn ze onhandig. Ze communiceren doorgaans wel heel vlot en hebben een groot doorzettingsvermogen.

Dysfasie duidt op moeilijkheden met spraak en taalverwerving. Iemand met dysfasie begrijpt doorgaans goed wat iemand zegt, maar kan zelf iets moeilijker onder woorden brengen. Als kinderen tegen de leeftijd van twee jaar nog geen woorden gebruiken, kan dat duiden op dysfasie. Ze ontwikkelen een taalachterstand die ook in hun volwassen leven nog voelbaar kan zijn. 

Deze leerstoornis heeft betrekking op het schrijven. Dat kan zowel de fysieke handeling van het schrijven zijn of de mentale activiteit van informatiebegrip. Een kind met dysgrafie schrijft meestal heel traag en/of heeft een bijna onleesbaar handschrift. Het ordenen van gedachten op papier is ook vaak moeilijk.

Kinderen met NLD kunnen moeilijk non-verbale of visuele informatie verwerken. Ruim 65 procent van hun communicatie gebeurt non-verbaal. Ze hebben doorgaans moeite met ruimtelijk inzicht, fijne motoriek, visuele informatie, vrienden maken en zelfredzaamheid. Op verbaal vlak zijn ze dan weer wel sterk.

Kinderen met ADD vertonen een gebrek aan concentratie. Ze zijn ook chaotisch in hun denken. Ze slagen er vaak niet in om hun werk af te maken of verplichtingen na te komen. Ze hebben een goed inzicht, maar maken veel reken- en spellingsfouten door hun aandachtstekort.

Naast het aandachtstekort dat ook ADD typeert, is er bij ADHD ook nog de factor van hyperactiviteit of overbeweeglijkheid. Daardoor praten deze kinderen aan één stuk door. Ze bewegen onrustig met handen en benen en hebben moeite om rustig te spelen. Ook impulsiviteit gaat gepaard met ADHD. Deze kinderen kunnen bijvoorbeeld moeilijk hun beurt afwachten of storten zich in gevaarlijke situaties. Anderzijds leggen ze vlot contacten en hebben ze veel energie in hun sport en spel.

Kinderen met autisme of autismespectrumstoornis hebben moeite met communicatie, sociale interactie, creatief verbeeldingsvermogen en minder gestructureerde situaties zoals de speelplaats en uitstappen. Dan kan bij hen angst en onzekerheid veroorzaken. De mate van intelligentie bepaalt sterk hoe communicatief een kind met autisme is en hoezeer het de stoornis kan compenseren.